Πτυχία για κορνίζα

Aν ήμασταν ειλικρινείς με τους εαυτούς μας, την κρίση που περνάμε σήμερα θα την είχαμε δει αποτυπωμένη εδώ και πολλά χρόνια στα αποτελέσματα των εισαγωγικών εξετάσεων στα ΑΕΙ και τα ΤΕΙ. Γιατί σε ποια άλλη χώρα το να μπει κανείς στις σχολές της Αστυνομίας απαιτεί πολύ υψηλότερες ακαδημαϊκές επιδόσεις από τις περισσότερες σχολές του Πολυτεχνείου; Και με ποια λογική οι εισαγωγικές εξετάσεις για τις σχολές της Παιδαγωγικής, για σειρά ετών, ήταν οι πιο δύσκολες σχεδόν από όλες τις άλλες;
Και οι πιο εύκολες; Μα οι σχολές Τουριστικών Επαγγελμάτων, αυτές δηλαδή που σε προετοιμάζουν για την πιο δυναμική βιομηχανία της χώρας και σου δίνουν και τη δυνατότητα εργασίας στο εξωτερικό. Να αποφύγεις, δηλαδή, τις συνέπειες της κρίσης όπως το έχουν κάνει ήδη πολλοί νέοι που απασχολούνται σ' αυτόν τον κλάδο... Σιγά που θα σπουδάσουμε γκαρσόνια!
Εντάξει, εδώ χωράει μία από τις γνωστές κοινοτoπίες: φταίει το παραγωγικό μοντέλο της χώρας. Με άλλα λόγια μία χώρα η οποία, αντί να αναπτύσσει τις παραγωγικές της δυνατότητες, προετοιμάζει τους πολίτες της για δημοσίους υπαλλήλους.
Σε αυτό έχει συμβάλει μια γενικότερη απαξίωση του ιδιωτικού τομέα -το κέρδος είναι εξ ορισμού ύποπτο-, αλλά και μια απαξίωση των πτυχίων ως επαγγελματικού εφοδίου. Πτυχία για την ανεργία δεν λέμε;
Η εικόνα, όταν βλέπει κανείς τα στοιχεία -πάνω από 50% η ανεργία στους κάτω των 25 ετών-, είναι πράγματι μαύρη. Η αλήθεια, ωστόσο, είναι αρκετά διαφορετική. Γιατί τα ποσοστά αυτά αφορούν τους νέους που δεν φοιτούν σε καμιά σχολή - ΑΕΙ ή ΤΕΙ. Σε απόλυτα νούμερα οι νέοι άνεργοι στην Ελλάδα -περίπου 180.000- ως ποσοστό στον συνολικό πληθυσμό είναι περίπου ίδιοι με τους νέους ανέργους στην Αγγλία.
Το παράδοξο με αυτόν τον τρόπο υπολογισμού -και στην Ευρώπη υπάρχουν προτάσεις να τον αλλάξουν- είναι ότι αν για κάποιον λόγο περισσότεροι νέοι αποφασίσουν να πάνε σε σχολή, αυτό θα φανεί σαν άνοδος της ανεργίας!
Δικαιολογημένα ή όχι, το σίγουρο είναι ότι πολλοί νέοι αντιμετωπίζουν πια το πανεπιστήμιο μόνο ως ένα μέσο για να αποκτήσουν ένα χαρτί. Κι αυτό ξεκινάει από το σχολείο, το οποίο στην πράξη και στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου υποκαθίσταται από τα φροντιστήρια.
Δυστυχώς σε αυτό συμπλέουν και οι εκπαιδευτικοί. Κάποιοι ενεργητικά: δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι, σύμφωνα με την πρόσφατη έρευνα, οι εκπαιδευτικοί έρχονται τρίτοι, μετά τους γιατρούς και τους μηχανικούς, στη φοροδιαφυγή. Φυσικά από τα φροντιστήρια.
Αλλοι πάλι και μαζί και η συνδικαλιστική τους ηγεσία, παθητικά, αντιδρώντας ουσιαστικά σε κάθε αλλαγή. Οταν, για παράδειγμα, είχε συζητηθεί η δυνατότητα να εισαχθεί και σε ελληνικά σχολεία το Διεθνές Μπακαλορεά, η ΟΛΜΕ είχε αντιταχθεί σκληρά - ίσως γιατί φοβήθηκε τι θα «ψηφίσουν», με τις επιλογές τους, οι γονείς. Το αποτέλεσμα είναι ότι προσφέρεται μόνο στα ιδιωτικά σχολεία, προς δόξαν των ίσων ευκαιριών.
Ο σημερινός αλλά και διαχρονικός της στόχος είναι η αξιολόγηση. Η οποία κατ' αρχήν είναι αναξιόπιστη, ακόμα και όταν γίνεται από διεθνή προγράμματα όπως το PISA. Κυρίως όμως, όπως διεξοδικά αρθρογραφούν συνδικαλιστικά της στελέχη, αποτελεί το προοίμιο για την υποταγή του σχολείου στην αγορά.
Ο κύκλος θα μπορούσε να κλείσει εδώ. Παράγουμε άχρηστη γνώση, για άχρηστα πτυχία. Κυρίως, όμως, αντιστεκόμαστε στην αγορά!

ΕΘΝΟΣ 30/1/13