Ο ΧΑΡΙ ΠΟΤΕΡ ΥΠΟΥΡΓΟΣ

Δεν πρόλαβε να κυκλοφορήσει καλά καλά η είδηση για την απελευθέρωση της δόσης και το νέο «κούρεμα» του χρέους -γιατί για «κούρεμα» ύψους 40 δισ. πρόκειται- και αρχίσαμε. Τι για τραυμαπλάστ ακούσαμε, τι για δόση-δηλητήριο. Είτε δεν ξέρουμε τι θέλουμε είτε αναζητούμε προσχήματα.
Να το πούμε καθαρά, λοιπόν. Το χρέος τεχνικά είναι βιώσιμο - ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν πως ήταν και πριν από το «κούρεμα». Το κρίσιμο μέγεθος, επισημαίνουν, είναι το ύψος των τόκων που πληρώνουμε. Εφόσον μπορούμε να το εξυπηρετούμε, τότε δεν υπάρχει πρόβλημα.
Πριν από το Eurogroup πληρώναμε περίπου το 6% του ΑΕΠ για τόκους. Ποσό που εύκολα αντέχει η οικονομία, αν θυμηθούμε ότι το 2000 πληρώναμε για τόκους το 7% του ΑΕΠ. Μετά την προχθεσινή απόφαση για «κούρεμα» οι τόκοι αναμένεται να μειωθούν κι άλλο, ίσως κάτω και από το 5%. Αν αυτό δεν είναι μια εξαιρετικά θετική εξέλιξη, τότε τι ζητάμε, άραγε;
Τελειώσαμε, δηλαδή; Φυσικά, όχι. Γιατί ακόμα και αν το χρέος έχει μπει σε βιώσιμη τροχιά, εξακολουθούμε να μην μπορούμε να βγούμε στις διεθνείς αγορές και δεν προβλέπεται να μπορέσουμε πριν από το 2020. Αυτό σημαίνει ότι δεν θα μπορούμε να αναχρηματοδοτούμε τα δάνειά μας και θα πρέπει να συνεχίσει να μας δανείζει η Ευρώπη και μετά το 2015.
Με άλλα λόγια, θα συνεχίσουμε να βρισκόμαστε υπό στενή παρακολούθηση -επιτήρηση αν θέλετε- και μετά το τέλος του Μνημονίου.
Είναι μια κουβέντα, βλέπετε, να κατηγορούμε εμείς την κ. Μέρκελ για τη λιτότητα και κάτι τελείως διαφορετικό για τον Γερμανό υπουργό των Οικονομικών να πρέπει να εξηγήσει στους πολίτες της χώρας του γιατί το 2019 θα πρέπει να ξαναδανείσει την Ελλάδα με κάποια δισ. ευρώ.
Ο μόνος τρόπος να χειραφετηθούμε είναι να σταθούμε μόνοι μας στα πόδια μας και να μπορέσουμε να βγούμε στις διεθνείς αγορές. Ας αποφασίσουμε εμείς ποιος είναι ο πιο σύντομος δρόμος.
Εχει αρχίσει, βέβαια, να αναπτύσσεται μια δεύτερη «γραμμή άμυνας» όσων εξακολουθούν να μη θέλουν να δουν την πραγματικότητα. Το 2009, λένε, το χρέος ήταν 120% του ΑΕΠ. Υστερα από 10 χρόνια λιτότητας θα επιστρέψουμε στο 124% και απλώς θα βαφτίσουμε αυτό το χρέος βιώσιμο.
Αρα, συμπεραίνουν, το χρέος ήταν απλώς ένα πρόσχημα για να γίνει μια άνευ προηγουμένου ταξική επίθεση σε μισθούς και συντάξεις! Επιμελώς αποκρύπτουν, βέβαια, δύο πράγματα.
Πρώτον, ότι το 2009 είχαμε έλλειμμα κάποιων δεκάδων δισ., άρα μόνο ως ανέκδοτο θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς το χρέος βιώσιμο.
Δεύτερον, ότι ακόμα και με τον Χάρι Πότερ υπουργό των Οικονομικών ο περιορισμός του ελλείμματος θα προκαλούσε ύφεση, που αυτή κυρίως εξηγεί γιατί το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ εξακολουθεί να ανεβαίνει τόσο πολύ. Η ύφεση, μάλιστα, θα ήταν πολύ μεγαλύτερη αν κόβαμε το έλλειμμα μια κι έξω, αν αρνούμασταν δηλαδή τον δανεισμό της τρόικας.
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έγιναν λάθη ή ότι δεν μπορεί να γίνουν κι άλλα. Και είναι κρίσιμο η ρευστότητα που θα αποκομίσουν οι τράπεζες να πάει στην πραγματική οικονομία και να χρηματοδοτήσει τη νέα επιχειρηματικότητα που τόσο έχουμε ανάγκη.
ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΓΙΑ το μεγαλύτερο οικονομικό και ταυτόχρονα πολιτικό μας πρόβλημα. Δεν είναι τυχαίο ότι μέχρι στιγμής κανένα κόμμα δεν έχει πει κάτι το ουσιαστικό. Ιδεολογικές αερολογίες και ευχολόγια.

ΕΘΝΟΣ 28/11/12

ΤΟ ΤΑΝΓΚΟ ΤΗΣ ΑΠΕΛΠΙΣΙΑΣ

Στην αντιπαράθεση της Αργεντινής με τους δανειστές της, όλοι είμαστε με την Αργεντινή. Ο,τι και αν πιστεύουμε για την πολιτική της κ. Kριστίνα Φερνάντεζ, κανείς δεν μπορεί να συνταχθεί με τους κερδοσκόπους που αρνούνται την αναδιάρθρωση του αργεντίνικου χρέους, επενδύοντας ουσιαστικά σε μια νέα χρεοκοπία της χώρας.
Ακόμα και μια ενδεχόμενη επιτυχία της κ. Φερνάντεζ, ωστόσο, θα ήταν ικανός λόγος για την Ελλάδα να μην ακολουθήσει το παράδειγμά της. Πόσω μάλλον η διαφαινόμενη αποτυχία. Γιατί επιβεβαιώνονται μέχρι κεραίας όλα αυτά για τα οποία προειδοποιούν όσοι αντιτίθενται στη λογική τού δεν πληρώνουμε το χρέος.
Να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Το συγκεκριμένο πρόβλημα που ανέκυψε είναι ουσιαστικά πολιτικό. Η κ. Φερνάντεζ θεωρεί ότι ένα κυρίαρχο κράτος, όπως η Αργεντινή, δεν έχει υποχρέωση να πληρώσει όσους ομολογιούχους αρνήθηκαν να πάρουν μέρος στο «κούρεμα» του χρέους μετά την πτώχευση της χώρας το 2001.
Ενα δικαστήριο των ΗΠΑ θεώρησε την απόφασή της αυτή παράνομη και τώρα, αν δεν πληρώσει, κινδυνεύει να κηρυχθεί η χώρα σε χρεοκοπία με ό,τι αυτό συνεπάγεται ? ήδη ένα εκπαιδευτικό πλοίο του πολεμικού της ναυτικού είναι δεσμευμένο στην Γκάνα. Αυτά για όσους ήθελαν να αρνηθεί και η Ελλάδα να πληρώσει όσους δεν πήραν μέρος στο «κούρεμα».
Ομως τα προβλήματα της κ. Φερνάντεζ είχαν ξεκινήσει πολύ νωρίτερα. Εδώ και αρκετούς μήνες στην Αργεντινή, για να ταξιδέψει κανείς στο εξωτερικό πρέπει να δηλώσει πού πηγαίνει, γιατί πηγαίνει και να δώσει και τον αριθμό του φορολογικού του μητρώου. Η δικαιολογία είναι η αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής. Στην πραγματικότητα, η χώρα ξεμένει από συνάλλαγμα.
Μετά τη χρεοκοπία, η Αργεντινή δεν έχει καταφέρει ακόμα να επιστρέψει στις διεθνείς αγορές και δεν μπορεί να δανειστεί. Ο πληθωρισμός βρίσκεται στο 25%, ενώ γίνεται και έρευνα από το ΔΝΤ για μαγειρεμένα στοιχεία, η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε κυρώσεις.
Θεωρητικά, η χώρα θα μπορούσε να υποτιμήσει το νόμισμά της κι άλλο για να αποθαρρύνει τις εισαγωγές και να ενισχύσει τις εξαγωγές. Ξέρουν, όμως, ότι αυτό θα οδηγούσε σε πληθωριστικό φαύλο κύκλο, καθώς οι τιμές των εισαγομένων θα εκτινάσσονταν στα ύψη. Προτίμησαν, λοιπόν, να βάλουν διοικητικούς περιορισμούς στις εισαγωγές και στην κίνηση κεφαλαίων και να υποχρεώνουν τους εξαγωγείς να εισάγουν μέσα σε 90 ημέρες όλο το συνάλλαγμα που παίρνουν.
Η πολιτική αυτή, ωστόσο, πλήττει την αργεντίνικη οικονομία και τις εξαγωγές της, που για την παραγωγή τους στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό σε εισαγόμενα προϊόντα. Το αποτέλεσμα είναι ύφεση και πολιτική αναταραχή, με τους εργαζόμενους να κατεβαίνουν σε γενική απεργία πριν από λίγες ημέρες. Και όλα αυτά παρά το ότι:
Πρώτον, η Αργεντινή έχει εμπορικό πλεόνασμα και θεωρητικά μπορούσε να μην έχει συναλλαγματικό πρόβλημα. Ο πληθωρισμός, όμως, έδιωξε τις καταθέσεις στο εξωτερικό και η τεχνητά υψηλή τιμή του πέσο φούντωσε τη μαύρη αγορά συναλλάγματος.
Δεύτερον, έχει δικό της νόμισμα και άρα μπορούσε να λύσει προβλήματα ανταγωνιστικότητας με την υποτίμηση. Για την Ελλάδα αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με έξοδο από το ευρώ.
Τρίτον, μπορεί να επιβάλει περιορισμούς στις εισαγωγές και την κίνηση κεφαλαίων. Αν αυτό το έκανε μονομερώς η Ελλάδα, ουσιαστικά θα έπρεπε να βγει όχι μόνο από την Ευρωζώνη αλλά και από την Ευρωπαϊκή Ενωση!
Αυτά για τους εγχώριους Πινόκιο ή ?αν προτιμάτε- τους εγχώριους Χάρι Πότερ!

ΕΘΝΟΣ 27/11/12

Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΕΞΥΓΙΑΝΣΗΣ

Η δήλωση του Γερμανού υφυπουργού Γιόαχιμ Φούχτελ για την παραγωγικότητα των εργαζομένων στους δήμους κυριάρχησε στην επικαιρότητα την προηγούμενη εβδομάδα. Αντιθέτως ελάχιστα σχολιάστηκε μια άλλη δήλωση Γερμανού πολιτικού, του προέδρου των Σοσιαλδημοκρατών Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, να πληρώσουν οι Ελληνες πλούσιοι. Και, όμως, στα πολιτικά μας πράγματα αυτό θα είναι το πραγματικό διακύβευμα των επόμενων μηνών.
Εντάξει, με τα σημερινά δεδομένα ακούγεται κάπως ειρωνικό. Μέχρι στιγμής την κρίση την πληρώνουν δυσανάλογα σκληρά οι άνεργοι, οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι. Το να μιλά κανείς για τους πλούσιους και για δικαιότερη κατανομή των βαρών, όσο και αν είναι ή θα έπρεπε να είναι αυτονόητο, μοιάζει σαν να ρίχνει στάχτη στα μάτια όσων υποφέρουν.
Κι όμως, οι αποφάσεις που λαμβάνονται σήμερα θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό αν θα μπουν οι βάσεις για μια πραγματική ανασυγκρότηση της οικονομίας ή αν θα οδηγηθούμε στη νεκρανάσταση του ίδιου άρρωστου μοντέλου που ευθύνεται για το σημερινό παραγωγικό αδιέξοδο.
Το πρώτο ζήτημα, που ήδη μπαίνει, αφορά τις ιδιωτικοποιήσεις. Είναι σαφές ότι εξαιτίας της ύφεσης οι τιμές της δημόσιας περιουσίας είναι δραματικά υποτιμημένες. Ετσι είναι πολύ σοβαρός ο κίνδυνος κερδοσκοπικών ιδιωτικοποιήσεων. Αγοράζω κάτι φτηνά, για να το πουλήσω σε λίγα χρόνια ακριβότερα και να αποκομίσω την υπεραξία. Αυτό θα είναι έγκλημα. Είναι κατά συνέπεια ανάγκη οι ιδιωτικοποιήσεις να συνδεθούν με συγκεκριμένα επιχειρηματικά σχέδια και δεσμεύσεις για επενδύσεις και θέσεις εργασίας. Αλλά, βέβαια, και με ρήτρες για όσους ενδεχομένως επιδιώκουν το εύκολο κέρδος.
Το δεύτερο και ακόμα πιο σοβαρό ζήτημα αφορά την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Μέχρι στιγμής αυτό που έχει κυριαρχήσει στην ειδησεογραφία αφορά την τύχη των σημερινών μετόχων και το αν θα διατηρήσουν το μάνατζμεντ καταθέτοντας το 10% του απαιτούμενου κεφαλαίου ή αν όλες οι σοβαρές αποφάσεις θα περάσουν στον επίτροπο που θα διορίσει το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας.
Το πραγματικό ζητούμενο, ωστόσο, είναι οι όροι με τους οποίους θα γίνει η δανειοδότηση της οικονομίας και των επιχειρήσεων. Η κατάσταση γνωστή: πάρα πολλές επιχειρήσεις είναι υπερχρεωμένες, ουσιαστικά αδυνατούν να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους και κινδυνεύουν να καταρρεύσουν, αν δεν στηριχθούν. Και πάλι ο στόχος δεν μπορεί παρά να είναι να προστατευτούν οι θέσεις εργασίας και το παραγωγικό δυναμικό. Με την εξυγίανση, όμως, των επιχειρήσεων, όχι με τη διατήρηση ενός εξωπραγματικού δανεισμού που μεγαλώνει αντί να λύνει τα προβλήματα και απλώς τα μεταθέτει για το μέλλον. Κι αυτό συνεπάγεται συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Κατ' αρχας ένα ρεαλιστικό πλάνο βιωσιμότητας. Δεν έχει κανένα νόημα να συντηρούνται στη ζωή θνησιγενείς επιχειρήσεις. Σε όσες μπορούν να τα καταφέρουν, έχει ασφαλώς νόημα να γίνει αναδιάρθρωση των χρεών τους. Οχι, όμως, με χαριστικούς όρους: θέλουμε να σωθούν οι επιχειρήσεις, όχι οι μέτοχοι. Και αυτό συνεπάγεται σαφείς και συγκεκριμένους κανόνες που θα ισχύσουν για όλους.
Δεν θα είναι εύκολο. Οχι μόνο γιατί διακυβεύονται συμφέροντα, αλλά και γιατί πρόκειται για μια πολύ δύσκολη άσκηση. Οι σωστές αποφάσεις μπορεί να εξυγιάνουν έναν κλάδο. Οι λάθος αποφάσεις μπορεί να οδηγήσουν σε αναίτια λουκέτα ή σε ανακύκλωση του προβλήματος.
Η άσκηση έχει γίνει ξανά και ξανά σε πολλές χώρες στον κόσμο, αλλού με επιτυχία, αλλού όχι. Κι έχει καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την αναπτυξιακή τους πορεία. Είναι γι' αυτό ιδιαίτερα σημαντικό να κάνουμε και στην Ελλάδα αυτήν τη συζήτηση. Με διαφάνεια και όχι πίσω από κλειστές πόρτες. Αλλά και με ρεαλισμό, όχι με συνθήματα.

ΕΘΝΟΣ 26/11/12

ΠΕΡΙΜΕΝΟΝΤΑΣ ΤΗΝ "ΧΟΝΤΡΗ ΚΥΡΙΑ"

Το 1919 ένας νεαρός οικονομολόγος εξέδωσε ένα βιβλίο που έγινε παγκόσμιο μπεστ σέλερ με τον τίτλο «Οι οικονομικές επιπτώσεις της ειρήνης». Σε αυτό υποστή­ριζε ότι οι οικονομικές επανορθώσεις που επιβλή­θηκαν στη Γερμανία ήταν δυσβάσταχτες και θα είχαν σαν αποτέλεσμα την καταστροφή της οικονομίας της, πολιτική και κοινωνική αναταραχή και τελικά έναν νέο πόλεμο σε μια εικοσαετία - πρόβλεψη που αποδείχθηκε ανατριχιαστικά ακριβής. Το όνομά του ήταν Τζον Μέιναρντ Κέινς.
Η θέση του αυτή αμφισβητήθηκε έντονα και ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ των ιστορικών για το αν πράγματι μπορούσε η Γερμανία να πληρώσει τα ποσά που της επιβλήθηκαν. Σίγουρα, δεν ήθελε. Με βάση τη θεωρία του «πισώπλατου χτυπήματος» που τόσο βοήθησε τον Χίτλερ, για την ήττα της υπεύθυνος ήταν ο εσωτερικός εχθρός που πρόδωσε τη χώρα. Και μόλις αποσύρθηκαν τα συμμαχικά στρατεύματα από το γερμανικό έδαφος σχεδόν σταμάτησε να πληρώνει.
Παραδόξως, και τα δύο στοιχεία φαίνεται να ισχύουν για την Ελλάδα. Εχουμε ένα υπέρογκο δημόσιο χρέος που σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των περισσότερων οικονομολόγων δεν θα μπορέσουμε ποτέ να το ξεπληρώσουμε. Και επιπλέον για ένα μεγάλο μέρος των Ελλήνων, το χρέος αυτό δεν πρέπει να πληρωθεί, καθώς δημιουργήθηκε από μια οιονεί προδοτική πολιτική τάξη που το κατασπατάλησε σε έργα βιτρίνας και σε μίζες.
Είναι προφανές ότι το δεύτερο συναρτάται με το πρώτο: όσο οι πολίτες απελπίζονται, όσο έχουν την αίσθηση ότι κάνουμε θυσίες χωρίς να οδηγούμαστε πουθενά τόσο περισσότερο μπαίνουν στον πειρασμό να γίνουμε Κούγκι, στη λογική χειρότερα δεν γίνεται.
Φυσικά, τα πράγματα μπορούν να γίνουν -και μάλιστα πολύ- χειρότερα. Γι' αυτόν τον λόγο, ωστόσο, όλοι πια κατανοούν ότι πολιτικά πρέπει να φύγει το σύννεφο της αβεβαιότητας πάνω από την Ελλάδα. Και αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με μια οριστική επίλυση του ζητήματος χρηματοδότησης του ελληνικού χρέους.
Πριν από λίγες μόλις εβδομάδες λέγαμε ότι στόχος μας είναι να είμαστε μέσα στην Ευρωζώνη όταν θα δοθεί η οριστική λύση κάποια στιγμή μετά τις γερμανικές εκλογές. Να είμαστε στο τραπέζι για να μην είμαστε στο μενού. Ξαφνικά, ο πήχης ανέβηκε. Και τώρα δεν μας αρκεί η δόση ακόμα και των 44 δισεκατομμυρίων. Θέλουμε να αντιμετωπιστεί οριστικά το ελληνικό πρόβλημα.
Αυτό, βέβαια, προέκυψε κυρίως από την πίεση του ΔΝΤ και της κ. Λαγκάρντ. Στο τραπέζι, όμως, πια είναι και η αξιοπιστία της ελληνικής κυβέρνησης, καθώς δημιουργήθηκαν ?πρόωρα- υψηλές προσδοκίες. Πρόκειται για μια κίνηση υψηλού ρίσκου με πολλά και αρκετά πιθανά, δυσάρεστα αποτελέσματα. Αν πετύχει, ωστόσο, θα είναι η αρχή της εξόδου από την κρίση. Αύριο θα μάθουμε περισσότερα.
Τα πραγματικά στοιχεία του χρέους είναι, βέβαια, γνωστά. Αυτήν τη στιγμή η Ελλάδα χρωστάει περίπου 340 δισεκατομμύρια. Το χρέος σε ευρώ είναι περίπου το ίδιο με το 2010, επειδή όμως βρισκόμαστε σε ύφεση και το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν έχει μειωθεί, έχει κάνει άλμα από το 155% του ΑΕΠ στο 176%! Τα επόμενα χρόνια αναμένεται να αυξηθεί κι άλλο και να κορυφωθεί το 2014 σε λίγο πάνω από το 190% του ΑΕΠ και στη συνέχεια σταδιακά θα αρχίσει να μειώνεται και να πέσει στο 146% το 2020.
Τα στοιχεία αυτά είναι σε μεγάλο βαθμό αυθαίρετα. Λίγο να αυξηθεί ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας ή να πάνε καλύτερα οι αποκρατικοποιήσεις ή να έχουμε μεγαλύτερο πλεόνασμα στον προϋπολογισμό και μπορεί να αλλάξουν εντυπωσιακά. Και, άλλωστε, όπως σωστά είπε ο κ. Σόιμπλε, γιατί είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα αν το χρέος πέσει στο 120% του ΑΕΠ το 2022 και όχι το 2020;
Η απάντηση, φυσικά, βρίσκεται στις αγορές. Με τόσο υψηλό χρέος θεωρείται απίθανο να μας δανείζουν. Θα χρειαστεί κατά συνέπεια να μας δώσει επιπλέον χρήματα η Ευρώπη - της τάξεως των 40 δισεκατομμυρίων έως το 2020 και άλλα τόσα έως το 2030. Ενα τρίτο πακέτο, όμως, για την Ελλάδα θεωρείται πολιτικά ανέ­φικτο. Κατά συνέπεια, είναι προτιμότερο να γί­νει μια αναδιάρθρωση τώρα, η οποία επιπλέον θα αποτρέψει και την πιθανότητα ατυχήματος.
Γιατί, βέβαια, όσο δεν δύνεται λύση, όσο συνεχίζεται η αβεβαιότητα τόσο θα συνεχίζεται η ύφεση και θα διαρρέουν οι καταθέσεις ? η υπόθεση της εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ θα γίνει μια «αυτοεκπληρούμενη προφητεία», σημειώνουν οι οικονομολόγοι.
Κρίσιμος παράγοντας, φυσικά, είναι και τα επιτόκια. Με 340 δισεκατομμύρια χρέος η Ελλάδα πληρώνει για τόκους το 2012 περίπου 11 δισεκατομμύρια ευρώ. Αυτό αντιστοιχεί σε ένα επιτόκιο κοντά στο 3% και σημαίνει ότι αφιερώνουμε λίγο πάνω από το 5% του ΑΕΠ στην πληρωμή τόκων. Αν είχαμε δανειστεί με το 6% που έφτασαν να δανείζονται Ισπανία και Ιταλία, τότε θα πληρώναμε 18 δισεκατομμύρια για τόκους. Θα χρειαζόμασταν, δηλαδή, το 9% του ΑΕΠ για την πληρωμή μόνο των τόκων.
Εύκολα μπορεί να καταλάβει κανείς τι θα σήμαινε αυτό όταν το σύνολο των φορολογικών μας εσόδων δεν ξεπερνά τα 50 δισεκατομμύρια. Αφόρητες περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ήδη κλονισμένη κοινωνική συνοχή.
Το συμπέρασμα είναι σαφές. Στην οριστική λύση που επιδιώκει η κ. Λαγκάρντ είμαστε αναγκασμένοι να πάμε αργά ή γρήγορα - το ξέρουν όλοι, το ξέρει και η κ. Μέρκελ. Παραδόξως μετά τη συζήτηση που έγινε στη γερμανική Βουλή, της είναι τώρα πιο εύκολο να πάρει τη μεγάλη απόφαση. Ολα τα κόμματα την επέκριναν γιατί συντηρεί την εκκρεμότητα με την Ελλάδα. Κατά συνέπεια, δεν κινδυνεύει πλέον να κατηγορηθεί ότι υποκύπτει στον εκβιασμό του ΔΝΤ και των Ελλήνων.
Για όσους αγαπούν τις ιστορικές αναλογίες, αξίζει να επισημανθεί ότι το ίδιο ακριβώς είχε συμβεί πριν από λίγες δεκαετίες, όταν ο τότε καγκελάριος Χέλμουτ Κολ υπέγραψε την οριστική συμφωνία για τα σύνορα με την Πολωνία. Στην αρχή φάνηκε να διαφωνεί και όταν σύσσωμη η αντιπολίτευση τον κατέκρινε ότι ανοίγει ένα τόσο επικίνδυνο θέμα, υπέγραψε σίγουρος ότι δεν θα υποστεί κριτική για ενδοτισμό. Ας ελπίσουμε ότι η μαθήτρια θα θυμηθεί τον δάσκαλο!

ΕΘΝΟΣ 25/11/12

ΤΟ ΝΤΡΕΠΟΜΑΙ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΟΥ!

Την περίοδο της χούντας, όταν επισκεπτόμασταν έναν δικό μας άνθρωπο στη φυλακή, το τάπερ με το σπιτικό φαγητό που του πηγαίναμε μία φορά την εβδομάδα είχε πάρει περίπου μυθικές διαστάσεις. Δεν ήταν το φαγητό αυτό καθαυτό όσο μια μορφή επικοινωνίας, μια απόδειξη για σένα ότι νοιάζεσαι για τον άνθρωπό σου και μια απόδειξη για εκείνον ότι δεν τον έχουν ξεχάσει. Μπορούσαμε να το συζητάμε ολόκληρη την εβδομάδα - τα σουτζουκάκια της γιαγιάς με αρκετό σκόρδο για να πέσει σε λήθαργο η μισή πτέρυγα του Κορυδαλλού και, βέβαια, το γλυκό να κολυμπά στο κονιάκ, η μικρή παράνομη απόλαυση για την οποία ρίσκαραν κάθε είδους πειθαρχικές ποινές.
Τα θυμήθηκα διαβάζοντας ένα εξαιρετικό σχόλιο της κ. Μαργαρίτας Κουλεντιανού για τις αλλαγές στον σωφρονιστικό κώδικα και την υποκριτική μας αντίδραση -και των μέσων ενημέρωσης- απέναντι στις «καταγγελίες» ότι ορισμένοι κρατούμενοι παραγγέλλουν «καπνιστό σολομό» από το σούπερ μάρκετ, όπως ρητά επιτρέπεται από τον ισχύοντα νόμο.
Αυτό που δεν επιτρέπεται από κανέναν νόμο και αποτελεί προσβολή για τον πολιτισμό μας είναι η σημερινή κατάσταση που επικρατεί στις φυλακές - αυτή που, όπως σημειώνει η κ. Κουλεντιανού, έκανε τον υπουργό να πει «ντρέπομαι, ντρέπομαι». Ανθρωποι στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλο, σε συνθήκες που προσβάλλουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, χωρίς την παραμικρή μέριμνα για σωφρονισμό - πράγματα γνωστά, που όμως περισσότερο μας νοιάζει να τα ξεχάσουμε, παρά να τα αντιμετωπίσουμε.
Δεν είναι τυχαίο ότι οι μόνες κινητοποιήσεις που γίνονται είναι για να μη χτιστούν νέες φυλακές ή να απομακρυνθούν οι υφιστάμενες από τις πόλεις. Να χάσουν, δηλαδή, οι κρατούμενοι, και μάλιστα οι πιο αδύναμοι, και την ελάχιστη υποστήριξη -ηθική κυρίως- από τους δικούς τους. Οπως οι παράνομοι μετανάστες ή οι Ρομά, έτσι κι αυτοί...
Την ώρα μάλιστα που πολλοί, δυσανάλογα πολλοί, κρατούνται χωρίς να έχουν δικαστεί. Δημοσιεύτηκε πρόσφατα ένα ρεπορτάζ για τους «VIP ενοίκους» του Κορυδαλλού κι ήταν εντυπωσιακό πως σχεδόν όλοι ήταν προφυλακισμένοι. Περιμένουν για μήνες έγκλειστοι την αργοκίνητη ελληνική Δικαιοσύνη.
Σε πολλές χώρες, κυρίως του Τρίτου Κόσμου, η προφυλάκιση είναι στην πραγματικότητα ένα κατασταλτικό μέτρο σε βάρος των αντιπάλων του καθεστώτος. Στην Ελλάδα έχει γίνει άλλοθι για την ατιμωρησία αλλά και ναρκωτικό για την ικανοποίηση μιας ιδιαίτερα εύφλεκτης κοινής γνώμης. Και, βέβαια, εφαρμόζεται επί δικαίους και αδίκους.
Και η διαφθορά; Τα κυκλώματα; Ενας από τους βασικούς λόγους που κάνουν αναγκαία τη μεταρρύθμιση είναι ακριβώς αυτός. Γιατί οι συνθήκες που επικρατούν σήμερα αποτελούν «θερμοκήπιο» διαφθοράς. Για τους μεν κρατούμενους, ζωτική ανάγκη, προκειμένου να βελτιώσουν τις συνθήκες κράτησής τους. Για τους δε φύλακες, πειρασμός αλλά και πίεση από ένα σύστημα που μόνο έτσι έχει μάθει να λειτουργεί.
Φυσικά όχι για όλους. Γιατί στη φυλακή «εκπροσωπούνται» αναλογικά πολύ περισσότερο τα πιο αδύναμα οικονομικά στρώματα του πληθυσμού. Είναι αυτοί που ζουν κάτω από τις χειρότερες συνθήκες και συχνά, ως προφυλακισμένοι, δυσκολεύονται να έχουν πρόσβαση σε νομική βοήθεια και να υπερασπιστούν αποτελεσματικά τον εαυτό τους.
Ο Α. Ρουπακιώτης πολύ συχνά πολιτεύεται στην κυβέρνηση ως εκπρόσωπος των δικηγόρων, υπερασπιστής μιας ιδιότυπης αντιμεταρρύθμισης. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ωστόσο, έρχεται να εκπροσωπήσει μια κατηγορία του πληθυσμού, τους φυλακισμένους, που έχει πραγματική ανάγκη εκπροσώπησης, και να στηρίξει μια μεταρρύθμιση που, αν υλοποιηθεί και δεν μείνει στα χαρτιά, θα είναι πραγματικά επαναστατική. Και μόνο αυτή αν κάνει, αρκεί για να δικαιώσει τη θητεία του!

ΕΘΝΟΣ 24/11/12

ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΑ ΝΕΦΕΛΙΜ

Παράξενα και αντιφατικά πράγματα συμβαίνουν τον τελευταίο καιρό στον ΣΥΡΙΖΑ. Από τη μια πλευρά επιχειρείται η ομογενοποίηση του χώρου με την κατάργηση των συνιστωσών και τη δημιουργία ενιαίου κόμματος. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, επιχειρείται άνοιγμα σε πολιτικούς χώρους, όπως οι Ανεξάρτητοι Ελληνες του κ. Καμμένου, με διαμετρικά αντίθετες θέσεις. Την ώρα, όμως, που επιχειρείται το άνοιγμα, μέσα στο κόμμα ακούγονται φωνές για «φέις κοντρόλ», να μην αφήσουν να μπούνε στο ιερό της Αριστεράς τα «ποντίκια» που εγκαταλείπουν το πλοίο του δικομματισμού.
Να πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Το θέμα το ξεκίνησε σε συνέντευξή του ο ίδιος ο κ. Τσίπρας με μια αμφιλεγόμενη διατύπωση. Δεν πρόκειται να αναθεωρήσουμε εμείς τις θέσεις μας, είπε απαντώντας σε σχετική ερώτηση, προκειμένου να συνεργαστούμε με τον κ. Καμμένο. Στην αμέσως επόμενη πρόταση, ωστόσο, υποστήριξε ακριβώς το αντίθετο. Αν στα μείζονα θέλουν να συνδράμουν ?σ.σ. στην καταγγελία του Μνημονίου-, τότε είναι προφανές ότι αυτό θα το επαναπροσδιορίσουμε.
Είναι δικαίωμα του καθενός, βέβαια, να συμμαχήσει και με τον διάβολο, προκειμένου να προωθήσει ό,τι θεωρεί ο ίδιος σημαντικό. Η καταγγελία του Μνημονίου, ωστόσο, όπως μας έχουν εξηγήσει, θα πάρει μία ημέρα, ένα μόνο άρθρο που θα ψηφιστεί στη Βουλή. Μετά; Για να μην καταλήξουμε σε ανακρίβειες, αναζήτησα τα περιθώρια της συνεργασίας σε ένα επίσημο κείμενο των ΑΝΕΛ, την «Εθνική Αντιπρόταση». Δεν ήταν εύκολο. Το μεγαλύτερο μέρος του κειμένου αφορά συγκεκριμένες προτάσεις, άλλες αυτονόητες, άλλες όχι τόσο και, πάντως, οι περισσότερες με σαφή ιδεολογικό προσανατολισμό. Την κατάργηση, για παράδειγμα, του νόμου για την ιθαγένεια, αλλά τη χορήγηση ιθαγένειας σε όσους επενδύουν στην Ελλάδα - με άλλα λόγια τον εκπλειστηριασμό της ελληνικής υπηκοότητας. 'Η πάλι την αλλαγή των όρων εμπλοκής των σωμάτων ασφαλείας - να πυροβολούν πιο εύκολα, δηλαδή.
Αλλες προτάσεις, πάλι, υποδηλώνουν εμμονές δύσκολα κατανοητές από τους απλούς θνητούς - την αγορά, για παράδειγμα, όλων του χρυσών αντικειμένων που εκποιούν οι πολίτες στα ανταλλακτήρια χρυσού από μια Νέα Ελληνική Επενδυτική Τράπεζα (κρατική) που θα ιδρυθεί ή την αγορά ελικοπτέρων (Σινούκ) από το υπουργείο Τουρισμού για τη μεταφορά τουριστών στα νησιά!
Ας μην είμαστε προκατειλημμένοι, ωστόσο, προφανώς αυτά θα παγώσουν. Τα βασικά μετράνε. Επιχείρησα, λοιπόν, να διεξέλθω το οικονομικό πρόγραμμα των ΑΝΕΛ. Ούτε αυτό ήταν εύκολο. Παρά την ενασχόληση με τα οικονομικά, η ορολογία με δυσκόλεψε. Ενα παράδειγμα: «Ως διέξοδος παρουσιάστηκε η έωλη εγχώρια διαμεσολάβηση πάσας μορφής ακόμα και ως δημιουργία προβλημάτων στη διαδικασία παραγωγής και διάθεσης προϊόντων και υπηρεσιών ούτως ώστε να έχει λόγο ύπαρξης».
Καταλάβατε; Αν όχι, πάντως, ακολουθεί ένα διαφωτιστικό παράδειγμα: «Αν χρησιμοποιήσεις σφυρί για να καρφώσεις μια πινέζα που κρύβεται δίπλα σε ένα καρύδι, η πινέζα θα καταλήξει να πλέει μέσα στο λιωμένο καρύδι». Τόσο απλά.
Ούτε και αυτό, δυστυχώς, είναι επαρκές. Γιατί όπως εξηγούν, λόγω της θεσμικής ανεπάρκειας της χώρας, δεν είναι δυνατή η εφαρμογή υγιών πολιτικών πριν τεθούν «υπερκομματικές» βάσεις. Ποιες; Μα να αναλάβει το υπουργείο Εθνικής Αμυνας ο αρχηγός ΓΕΕΘΑ, το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη ο αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ. και το υπουργείο Δικαιοσύνης ο πρόεδρος του Αρείου Πάγου! Με μια μονοκονδυλιά πάει η συνταγματική διάκριση των εξουσιών! Κι όλα αυτά χωρίς να υπολογίζουμε την παγκόσμια διακυβέρνηση που, όπως μας εξήγησε ο κ. Καμμένος, θέλει να επιβάλει έναν αριθμό μητρώου σε όλους μας.
Κατόπιν αυτών, το «φέις κοντρόλ» απέκτησε το πραγματικό του νόημα. Μην περάσει και κανένα νεφελίμ, βρε αδερφέ!

ΕΘΝΟΣ 24/11/12

ΧΩΡΙΣ ΑΥΤΑΠΑΤΕΣ

Είναι πολύ δύσκολο να εμφανίζεσαι αισιόδοξος την ώρα που μοιάζει για μία ακόμη φορά να βρισκόμαστε μπροστά σε αδιέξοδο - έστω και αν αυτή τη φορά η ευθύνη δεν είναι δική μας. Κι είναι αλήθεια ότι υπάρχουν πολλά που μπορεί ακόμη να πάνε στραβά. Φαίνεται ωστόσο ότι χθες το πρωί συζητήθηκαν σοβαρά προτάσεις για μια συνολική λύση του ελληνικού προβλήματος. Κι αν όλα πάνε καλά, η λύση μπορεί να βρεθεί την επόμενη Δευτέρα.
Ετσι κι αλλιώς από το προχθεσινό Eurogroup προέκυψαν ορισμένα θετικά στοιχεία. Το πρώτο είναι ότι η κ. Λαγκάρντ επιμένει για μια γενναία μείωση του ελληνικού χρέους με στόχο μέσα σε μία τριετία η Ελλάδα να ξαναβγεί στις διεθνείς αγορές - να απαλλαγεί δηλαδή από την τρόικα.
Ενώ μάλιστα είχαν εκφραστεί φόβοι πως η επιμονή αυτή θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποχώρηση του ΔΝΤ -ο γερμανικός Τύπος φιλοξενούσε και πάλι χθες τέτοια σενάρια-, φαίνεται πως η Γερμανία δεν επιθυμεί καθόλου ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Για πολλούς λόγους. Κυρίως όμως επειδή θα πρέπει οι Ευρωπαίοι να βάλουν τα χρήματα που θα λείψουν. Κατά συνέπεια, οι δύο βασικοί παίκτες, αν και διαφωνούν μεταξύ τους, επιθυμούν να βρεθεί λύση.
Το δεύτερο είναι ότι το μεγάλο αγκάθι, η διαγραφή του «επίσημου χρέους» που έχουν στα χέρια τους οι κυβερνήσεις, την οποία επιθυμούσε το ΔΝΤ, έχει φύγει από τη μέση. Μια τέτοια λύση δεν θα μπορούσε να περάσει από τα εθνικά Κοινοβούλια.
Σε αντιστάθμισμα έχει προταθεί ένα μείγμα μέτρων που είναι πολιτικά ρεαλιστικό. Σ' αυτά περιλαμβάνεται ο μηδενισμός σχεδόν των επιτοκίων, η επαναγορά ομολόγων σε χαμηλή τιμή, η παράταση της περιόδου αποπληρωμής και η επιστροφή των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα.
Ο,τι όμως είναι ρεαλιστικό δεν σημαίνει ότι είναι κι εύκολο. Είναι χαρακτηριστικό ότι υπουργός Οικονομικών, και μάλιστα χώρας από τον Νότο, επεσήμανε ότι δεν μπορεί να δανείζεται με επιτόκιο της τάξεως του 6% για να δανείζει την Ελλάδα με επιτόκιο κοντά στο μηδέν. Αυτό για όσους επιμένουν στα παραμύθια περί τοκογλύφων.
Φυσικά το να βρεθεί αποτελεσματική λύση είναι προς το συμφέρον όλων. Οχι μόνο γιατί οι δανειστές μας θα εξασφαλίσουν τα κεφάλαιά τους, αλλά και γιατί θα ηρεμήσουν οι αγορές, θα πέσουν τα επιτόκια και άρα η λύση για τον «επόμενο» θα είναι πιο εύκολη και πιο φθηνή. Οι Ισπανοί -που θα είναι ο επόμενος- το έχουν καταλάβει καλά γι΄ αυτό και μας στήριξαν ανεπιφύλακτα.
Το τρίτο θετικό στοιχείο από το χθεσινό Eurogroup είναι ότι οι εκτιμήσεις για τη βιωσιμότητα του χρέους έχουν γίνει με εξαιρετικά απαισιόδοξες προβλέψεις. Οτι δηλαδή οι ρυθμοί ανάπτυξης θα είναι πολύ χαμηλοί και οι αποκρατικοποιήσεις δεν θα αποδώσουν.
Οσοι όμως ασχολούνται με τα χρηματοοικονομικά επιμένουν ότι σήμερα η Ελλάδα είναι πια ελκυστική για επενδύσεις. Σε αντίθεση μάλιστα με την Ισπανία, η οικονομία έχει σημαντικό αναξιοποίητο παραγωγικό δυναμικό, που σημαίνει ότι αν αλλάξουν οι συνθήκες, μπορεί γρήγορα να επιστρέψει σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και κυρίως να απορροφήσει την ανεργία.
Φυσικά όλα αυτά μπορεί να διαψευστούν τη Δευτέρα. Η Ευρώπη καταφέρνει ξανά και ξανά τα μικρά να τα κάνει μεγάλα. Η χθεσινή δήλωση του Γιούνκερ -δεν έχω πλέον αυταπάτες για την Ευρώπη- τα λέει όλα. Τελικώς όμως προχωράει μπροστά.
Ούτε αυτή ούτε εμείς έχουμε άλλη λύση! Η οποία να υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και όχι τα συμφέροντα των λίγων.

ΕΘΝΟΣ 22/11/12

ΜΟΝΤΕΡΝΟΣ ΠΑΛΑΙΟΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

Ολοι καταλαβαίνουμε ότι η κυβέρνηση χρειάζεται καλύτερο «συντονισμό». Αν όμως επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες ότι θα σχηματιστεί ένα νέο διακομματικό όργανο που θα αποτελείται από εκπροσώπους των τριών, τότε σύντομα κινδυνεύουμε να παρακολουθήσουμε νέα επεισόδια ελληνικής οπερέτας.
Να ξεκινήσουμε κατ΄ αρχάς από τη διάγνωση του προβλήματος του «συντονισμού». Οφείλεται στην απουσία αλληλοενημέρωσης; Σε έναν πολύ μικρό βαθμό ίσως. Κυρίως όμως οφείλεται στις διαφορετικές κομματικές σκοπιμότητες των τριών που καταλήγουν σε αλληλοσυγκρουόμενες επιλογές - και δηλώσεις.
Η περίπτωση Ρουπακιώτη είναι χαρακτηριστική. Δεν είναι η μόνη. Ο νόμος για την ιθαγένεια, τα εργασιακά, η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και οι αποκρατικοποιήσεις είναι μερικά μόνο από τα ζητήματα των τελευταίων εβδομάδων που προκάλεσαν ενδοκυβερνητικούς τριγμούς.
Μπορεί ένα διακομματικό όργανο να επιλύσει τέτοιες διαφωνίες; Η εμπειρία της αρχικής συμφωνίας ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΔΗΜΑΡ, πάνω στην οποία στηρίχθηκε ο σχηματισμός της κυβέρνησης, είναι χαρακτηριστική. Μαζεύτηκαν τρία κομματικά στελέχη -τώρα θα γίνουν εννιά- και επεξεργάστηκαν ένα κείμενο με εξωπραγματικούς στόχους, τελείως άχρηστο για την κυβέρνηση, απολύτως κατάλληλο όμως για να χαϊδέψει τα αυτιά των κομματικών ακροατηρίων. Το ίδιο θα συμβεί και τώρα. Για πολλούς λόγους.
Πρώτον, γιατί έξω από τον χορό πολλά τραγούδια ξέρεις - και τα κομματικά στελέχη δεν θα έχουν το παραμικρό πρόβλημα να θέτουν στόχους που άλλοι θα αναλαμβάνουν να υλοποιήσουν.
Δεύτερον, γιατί σε πολλές περιπτώσεις δεν θα είναι καν σε θέση να κατανοήσουν τους πραγματικούς περιορισμούς που βάζουν στην υλοποίηση μιας πολιτικής παράγοντες όπως η αδυναμία της διοίκησης, η έλλειψη τεχνογνωσίας ή τα συμφέροντα κοινωνικών ομάδων που θίγονται.
Τρίτον, γιατί και πάλι δεν θα κρίνονται από το κυβερνητικό έργο αλλά από το πόσο αρεστά θα είναι κάποια μέτρα στην Κεντρική Επιτροπή ή την Κοινοβουλευτική τους Ομάδα.
Τέταρτον, γιατί με κάποιον τρόπο θα πρέπει να δικαιολογούν την παρουσία τους, που σημαίνει να μην εγκρίνουν απλώς τις εισηγήσεις που θα δέχονται αλλά να τις κάνουν «καλύτερες».
Ετσι, το πιο πιθανό αποτέλεσμα θα είναι να συγκαλείται εκ νέου η διάσκεψη των αρχηγών για να σβήνει τις πυρκαγιές που θα ανάβουν στη διακομματική. Δεν θέλουμε, βλέπετε, να παραδεχθούμε ότι υπάρχουν δύο, όχι τρία, μοντέλα κυβερνήσεων συνεργασίας.
Το πρώτο είναι αυτό που έχουν σήμερα στην Αγγλία και είχαν παλιότερα στη Γερμανία: πρωθυπουργός ο αρχηγός από το ένα κόμμα, αντιπρόεδρος ή κορυφαίος υπουργός από το άλλο. Και ας πείσουν αυτοί τα κόμματά τους για τις κυβερνητικές επιλογές. Το δεύτερο είναι της Ιταλίας. Μια κυβέρνηση τεχνοκρατών που όμως δεν λογοδοτεί στα κόμματα αλλά στη Βουλή. Οποιος διαφωνεί τη ρίχνει και αναλαμβάνει τις ευθύνες του. Η ελληνική εφεύρεση με δύο κέντρα εκτελεστικής εξουσίας δεν υπάρχει πουθενά. Και αποτελεί ένα από τα χειρότερα κατάλοιπα παλαιοκομματισμού. Μόνο που τους κομματάρχες τους υποκαθιστούν οι κομματικές νομενκλατούρες.
Εχουμε μπροστά μας τον πιο δύσκολο ίσως χειμώνα από τη μεταπολίτευση. Χρειαζόμαστε μια ισχυρή και αποτελεσματική κυβέρνηση που θα μπορέσει να διαχειριστεί όχι μόνο την οικονομία αλλά και τις κοινωνικές εντάσεις που προκαλούν οι μειώσεις στα εισοδήματα και η ανεργία.
Αντί για την αποφασιστική στήριξη όμως που χρειάζεται από τα κόμματα, αυτά που έχουν κάνει τη στρατηγική επιλογή του ευρώ, τείνει να μετατραπεί σε κυβέρνηση μειοψηφίας υπό διαρκή αμφισβήτηση. Φτάνει!

ΕΘΝΟΣ 21/11/12

Η ΤΡΟΙΚΑ ΔΙΑΒΑΖΕΙ... ΟΜΗΡΟ

Το φαινόμενο περιγράφεται καλύτερα από τον Ομηρο. Για να αποφύγει τον πειρασμό των Σειρήνων, ο Οδυσσέας δέθηκε στο κατάρτι περιορίζοντας κατά κάποιον τρόπο την ελευθερία της επιλογής του. Το ίδιο μας επιβάλλει σήμερα η τρόικα με τις αυτόματες περικοπές δαπανών στους δήμους και στις Δημόσιες Επιχειρήσεις. Ο πειρασμός είναι φυσικά η δημιουργία νέων ελλειμμάτων.
Δεν είμαστε οι μόνοι που καλούμαστε να λειτουργήσουμε σε ένα τέτοιο καθεστώς. Από τους πρώτους διδάξαντες οι ίδιοι οι Γερμανοί, που έχουν βάλει στο Σύνταγμά τους πρόβλεψη, με βάση την οποία από το 2020 απαγορεύεται στα κρατίδια της χώρας να έχουν έλλειμμα. Και το ίδιο θα ισχύσει και για την κεντρική κυβέρνηση από το 2016: το δομικό έλλειμμα της χώρας δεν θα μπορεί να ξεπερνά το 0,35%!
Στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, από την 1η Ιανουαρίου, σύμφωνα με τον «δημοσιονομικό γκρεμό», θα μπουν σε εφαρμογή αυτόματες περικοπές δαπανών στον προϋπολογισμό αν έως τότε ο πρόεδρος και το Κογκρέσο δεν καταφέρουν να συμφωνήσουν σε ένα πρόγραμμα περιορισμού του ελλείμματος.
Στην Ελλάδα τα πράγματα δεν θα είναι τόσο αυστηρά. Οι δήμοι και οι ΔΕΚΟ θα κληθούν απλώς να εφαρμόσουν τους προϋπολογισμούς τους. Και μόνο αν ξεφύγουν πάνω από 10% και δεν πάρουν διορθωτικά μέτρα μέσα σε ένα τρίμηνο, θα μπαίνουν σε εφαρμογή οι περικοπές.
Είναι προφανώς ένα μέτρο ανάγκης. Για να το δούμε διαφορετικά, αν δεν υπήρχε η κοινοτική χρηματοδότηση, τότε τι ακριβώς θα κάναμε, αν μας ξέφευγαν τα ελλείμματα; Απλώς θα διακόπτονταν οι πληρωμές με το μαχαίρι γιατί δεν θα υπήρχαν χρήματα. Τουλάχιστον τώρα θα γλιτώνουν οι μισθοί των εργαζομένων.
Το μέτρο όμως έχει και έναν -τρόπος του λέγειν- παιδαγωγικό χαρακτήρα. Γιατί θα επιτρέψει σε όλους μας να κρίνουμε τους δημάρχους και τους κρατικούς μάνατζερ με στοιχεία και όχι με όρους επικοινωνίας.
Ο Δήμος της Αθήνας έχει σήμερα χρέος πολλών δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ -κοντά στα 200-, για το οποίο πληρώνει τόκους της τάξεως των 5 εκατομμυρίων τον χρόνο. Οι προηγούμενες δημοτικές αρχές έκαναν δαπάνες βιτρίνας και τις φόρτωναν στις επερχόμενες γενεές. Αν είχαν αναγκαστεί να αυξήσουν τα τέλη ή να περιορίσουν τους βρεφονηπιακούς σταθμούς, θα είχαμε καταλάβει καλύτερα τι παιχνίδι έπαιζαν.
Είναι ασφαλώς δυσάρεστο το ότι το μέτρο επιβάλλεται από την τρόικα. Μόνο όμως επειδή εμείς τόσα χρόνια δεν κάναμε τίποτα. Ενοχλητικό και εξαιρετικά αρνητικό για την ποιότητα της δημοκρατίας μας είναι και το γεγονός ότι το νομοσχέδιο για τα μέτρα ήρθε για μια ακόμα φορά με τη μορφή του κατεπείγοντος, ενώ η υλοποίησή του γίνεται με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου - με ελάχιστη συζήτηση δηλαδή στη Βουλή.
Αλλη λύση βέβαια για να πάρουμε εγκαίρως τη δόση δεν υπήρχε. Η ευθύνη ανήκει σε μεγάλο βαθμό στην τρόικα, που μοιάζει να εξαντλεί τα χρονικά περιθώρια ώστε να μπορεί να περνά περίπου εκβιαστικά τις θέσεις της.
Φτάσαμε ωστόσο στο παρά πέντε και με δική μας ευθύνη. Το τι έπρεπε να γίνει ήταν γνωστό από τον περασμένο Μάιο. Επιμέναμε όμως σε μάχες οπισθοφυλακών για το επίδομα γάμου αντί να έχουμε ως πρώτη προτεραιότητα την επίσπευση της δόσης για να καταπολεμηθεί η ύφεση.
Μια συζήτηση στη Βουλή βέβαια δεν θα είχε αλλάξει κάτι ουσιαστικό. Ενδεχομένως να είχε βοηθήσει να γίνουν λίγο πιο συγκεκριμένα τα κόμματα για τις λύσεις που προτείνουν. Εξίσου πιθανό όμως είναι να είχε εξαντληθεί μεταξύ των κ. Παναγούλη, Χαϊκάλη και Κασιδιάρη. Σκέτη θλίψη δηλαδή!

ΕΘΝΟΣ 20/11/12

ΚΙ ΑΝ ΜΕΙΝΟΥΜΕ ΧΩΡΙΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ

Η αυριανή ημέρα δεν αποκλείεται να είναι και η τελευταία της συμμετοχής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου στο πρόγραμμα διάσωσης της ελληνικής οικονομίας. Θα εξαρτηθεί από τη λύση που θα δοθεί στο ζήτημα της βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους. Δεν είναι καθόλου βέβαιο, ωστόσο, ότι αυτό θα ήταν μια θετική εξέλιξη για την Ελλάδα.
Οπως είναι γνωστό, το ΔΝΤ πιέζει για ένα νέο «κούρεμα» - αυτήν τη φορά στο χρέος που έχουν στα χέρια τους όχι οι ιδιώτες, αλλά οι κυβερνήσεις. Κάτι τέτοιο, όμως, οι Ευρωπαίοι και κυρίως οι Γερμανοί, για πολιτικούς λόγους, ούτε που το συζητούν.
Ετσι ορισμένοι πιστεύουν ότι το όλο θέμα δημιουργήθηκε προσχηματικά ώστε να μπορέσει να φύγει το ΔΝΤ από την Ελλάδα. Το καταστατικό του δεν επιτρέπει να δίνει δάνεια, αν δεν κρίνονται βιώσιμα κι έτσι κι αλλιώς πολλά μέλη του, ιδιαίτερα από τον Τρίτο Κόσμο, θεωρούν σκάνδαλο να δίνονται τόσα πολλά λεφτά σε μια πλούσια σχετικά χώρα όπως η Ελλάδα. Ας λύσει το πρόβλημα η Ευρώπη μόνη της, λένε.
Μια τέτοια εξέλιξη θα λειτουργούσε κατ' αρχήν αρνητικά. Η αποχώρηση του ΔΝΤ θα ερμηνευόταν ως άρνηση να δώσει ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία - κι ως γνωστόν οι αγορές πιστεύουν το ΔΝΤ μάλλον παρά τη μονίμως αναποφάσιστη Ευρώπη. Θα βοηθούσε, ωστόσο, στο να υπάρξει χαλάρωση της λιτότητας;
Ούτε αυτό είναι βέβαιο. Το αντίθετο. Για την πολιτική της λιτότητας οι ευθύνες βαρύνουν εξίσου ΔΝΤ και Ευρώπη. Μπορεί το ΔΝΤ να έπεσε έξω στις εκτιμήσεις του για το μέγεθος της ύφεσης, η Ευρώπη επέμενε, ωστόσο, να μειωθούν τα ελλείμματα τόσο γρήγορα, η Ευρώπη δεν ήθελε το «κούρεμα» το 2010 και η Ευρώπη, ή μάλλον η Γερμανία, δεν ήθελε και δεν θέλει να δώσει περισσότερα χρήματα, με αποτέλεσμα να μπαίνουν αυτοί οι εξωπραγματικοί δημοσιονομικοί στόχοι.
Κυρίως, όμως, η Ευρώπη ξεκίνησε τη συζήτηση για την παραμονή ή όχι της Ελλάδας στο ευρώ, οι Ευρωπαίοι πολιτικοί και ορισμένα μέσα ενημέρωσης συνέβαλαν στο να επικρατήσει το άθλιο στερεότυπο των «τεμπέληδων Ελλήνων» και, βέβαια, η Ευρώπη αρνείται να δώσει οριστική λύση στο ζήτημα του ευρώ και του χρέους των χωρών του Νότου.
Η αβεβαιότητα, λοιπόν, για την Ευρωζώνη και για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, που τόσο έχει κοστίσει και εξακολουθεί να κοστίζει, ήταν και είναι κατεξοχήν ευρωπαϊκό δημιούργημα.
Η παρέμβαση του ΔΝΤ, όμως, δεν περιορίστηκε στη μείωση των ελλειμμάτων και στη λιτότητα. Παράλληλα επεξεργάστηκε και επέβαλε ένα ευρύτατο πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων.
Στα λόγια οι περισσότεροι Ελληνες αναγνωρίζουμε ότι τις αλλαγές αυτές θα έπρεπε να τις είχαμε κάνει μόνοι μας εδώ και πολλά χρόνια. Στην πράξη τις υπονομεύσαμε με κάθε δυνατό τρόπο - το παράδειγμα του κ. Ρουπακιώτη, που λειτουργεί ως εκπρόσωπος των δικηγόρων μάλλον παρά ως μέλος της κυβέρνησης, δείχνει από πόσο ψηλά ξεκινά η υπονόμευση.
Και, βέβαια, υπήρξαν πρωτοφανείς σε ένταση αντιδράσεις από όλες τις ομάδες των συμφερόντων που θίγονται. Το αποτέλεσμα ήταν να καταστεί αδύνατον να σχηματιστεί ένα κοινωνικό μεταρρυθμιστικό μέτωπο που θα μπορούσε να αποτελέσει την εμπροσθοφυλακή των αλλαγών.
Ούτε το ΔΝΤ όμως, ούτε κανείς τρίτος δεν μπορεί να επιβάλει σε μια χώρα την ανάπτυξη. Και στο μέτρο που οι μεταρρυθμίσεις θα ήταν το αντίβαρο της λιτότητας, η ευθύνη για τη σημερινή ύφεση ανήκει σ' εμάς. Κινδυνεύουμε με άλλα λόγια να φύγει το ΔΝΤ και να μείνουμε χωρίς βαρβάρους!

ΕΘΝΟΣ 19/11/12

22 "πράγματα" υπό κρίση

Πόσο αναγκαίος είναι ο εκσυγχρονισμός της ελληνικής οικονομίας; Εχουμε, πράγματι, πρόβλημα ανταγωνιστικό­τητας ή πρόκειται για ένα ιδεολόγημα προκειμένου να επιβληθούν οι πολιτικές της λιτότητας που εξυπηρετούν ταξικά συμφέροντα; Με ποια πολιτική, εν τέλει, θα βγούμε από την κρίση;
Το ερώτημα το θέτουν ευθέως δύο οικονομολόγοι, γνωστά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, ο βουλευτής Β' Αθήνας Ευ. Τσακαλώτος και ο «υπεύθυνος θεωρίας» του κόμματος Χρ. Λάσκος. Πρόθεσή τους «η συστηματική αποδόμηση του εκσυγχρονιστικού νεοφιλελεύθερου λόγου», γεγονός που προϊδεάζει αρνητικά και δημιουργεί υποψίες για ενδεχόμενη μονομέρεια των επιστημονικών τους επιχειρημάτων.
Σε αυτό βοηθά και η δομή του βιβλίου: 22 κεφάλαια που απαντούν σε «22 πράγματα που μας λένε για την ελληνική κρίση και δεν είναι έτσι». Μόνο που τα «πράγματα» τα επιλέγουν οι ίδιοι και συχνά βρίσκονται να απαντούν σε ερωτήσεις που κανείς δεν θέτει.
Αυτό προκύπτει από τα πρώτα κεφάλαια. Για παράδειγμα, στο «πράγμα 2» -όπως οι ίδιοι το αποκαλούν- απαντούν στην κατηγορία που μας προσάπτουν ότι «δεν παράγουμε τίποτα ως χώρα». Ισως να έχουν στο μυαλό τους κάποιους σχολιαστές της «Μπιλντ» που πιστεύουν ότι ζούμε με ήλιο και θάλασσα. Δεν γνωρίζω, όμως, κανέναν σοβαρό Ελληνα πολιτικό ο οποίος να έχει υποστηρίξει ποτέ κάτι τέτοιο. Αντιθέτως, έχουν την τάση να υπερπροβάλλουν και να προσπαθούν να οικειοποιηθούν τους εντυπωσιακούς ρυθμούς ανάπτυξης στην προ κρίσης δεκαετία.
Πράγματι, από το 1995 και μετά υπήρξε εντυπωσιακή ανάπτυξη σε μια σειρά κλάδους και οι συγγραφείς ξεχωρίζουν τη ναυτιλία, τις τράπεζες και την πληροφορική. Αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί και μια δικαίωση της εκσυγχρονιστικής πολιτικής του ΠΑΣΟΚ και του κ. Κ. Σημίτη που τόσο λοιδορήθηκε από την Αριστερά. Ή ακόμα - θου Κύριε φυλακήν τω στόματί μου- των τραπεζιτών.
Υπήρχαν, ωστόσο, και προβλήματα - το κυριότερο η σταδιακή απώλεια της ανταγωνιστικότητας και η εκρηκτική αύξηση του εμπορικού μας ελλείμματος, κυρίως μετά το 2004, που είχε σαν αποτέλεσμα «να καταναλώνουμε περισσότερο από όσα παράγουμε»- το «πράγμα 13» κατά τους συγγραφείς.
Για να πάρουμε μια αίσθηση των μεγεθών είχαμε φτάσει να έχουμε εξωτερικό έλλειμμα ίσο με το 14% του ΑΕΠ, ποσοστό που ήταν το μεγαλύτερο στον κόσμο! Οταν το σύνολο της βιομηχανίας μας αποτελεί μόλις το 17% του ΑΕΠ, μπορεί να καταλάβει κανείς πόσο δύσκολο θα ήταν ?χωρίς λιτότητα- να καλύψουμε ένα τέτοιο έλλειμμα από εξαγωγές ή από τον τουρισμό.
Πόσω μάλλον όταν είναι γνωστό ότι ο μεγαλύτερος όγκος των εξαγωγών μας αφορά παραδοσιακά προϊόντα με χαμηλή προστιθέμενη αξία και σε κλάδους χαμηλής τεχνολογίας. Εξ όσων γνωρίζω σχετικές μελέτες υπάρχουν, δεν απασχόλησαν ωστόσο τους συγγραφείς μας.
Οι συγγραφείς επικαλούνται μια σειρά από δείκτες που δίνουν εντυπωσιακά γραφήματα, δεν είναι πάντοτε βέβαιο, ωστόσο, τι ακριβώς δείχνουν. Για παράδειγμα, επισημαίνουν την αύξηση της συνολικής παραγωγικότητας των εργαζομένων που περιλαμβάνουν π.χ. τα «Μalls», τους νέους ναούς της εισαγόμενης κατανάλωσης.
Το ζητούμενο, όμως, δεν είναι η παραγωγικότητα γενικώς, αλλά το τι συμβαίνει και πόσο ανταγωνιστικοί είμαστε στους τομείς των διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και υπηρεσιών. 'Η πάλι αναφέρονται στην εντυπωσιακή αύξηση των πάγιων επενδύσεων, όπου όμως τον πρώτο λόγο έχουν οι κατοικίες - η φούσκα των ακινήτων δηλαδή.
Στα «22 πράγματα» υπάρχουν, βέβαια, και πολλές σωστές επισημάνσεις - όπως ότι η άδικη κατανομή εισοδήματος διογκώνει το εξωτερικό έλλειμμα, καθώς οι πιο εύποροι έχουν την τάση να καταναλώνουν εισαγόμενα πολυτελείας.
Σχετικά ισορροπημένη είναι και η ανάλυσή τους για το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ. Το κύριο συμπέρασμα, ωστόσο, είναι ότι πρώτον το αρχικό κόστος δεν μπορεί να προβλεφθεί και ενδέχεται να είναι ιδιαίτερα μεγάλο και δεύτερον ότι κανείς δεν μπορεί να βεβαιώσει ότι και με τη δραχμή δεν θα μπούμε σε φαύλο κύκλο στασιμότητας και πληθωρισμού. Ισως πρέπει να ενημερώσουν και τον κ. Λαφαζάνη.
Ομως, το βιβλίο δεν περιορίζεται στην οικονομία. Φιλοδοξεί να είναι ιδεολογικό εφόδιο για όσους ενδιαφέρονται φυσικά επί παντός του επιστητού. Και είναι χαρακτηριστικό για το πώς ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει να αντιμετωπίσει την πραγματικότητα.
Στο ζήτημα της βίας και της διάχυτης ανομίας, για παράδειγμα -την οποία αρνούνται- αναφέρονται στα επεισόδια και στο κάψιμο της Αθήνας το 2008. Και ενώ περιμένουμε να δούμε πώς θα τα εξηγήσουν, αφού αναπτύξουν ορισμένα γενικά για το κράτος της βίας, καταλήγουν: «Εγκαλούνται, δηλαδή, ως βίαιοι όσοι γιουχάρουν τον Χρυσοχοΐδη και όχι ο Χρυσοχοΐδης που πολιτεύεται ως κεφαλοκυνηγός? όσοι ενοχλούν την έξοδο για φαγητό της Διαμαντοπούλου» και όχι η ίδια που έβαλε μπουρλότο στην εκπαίδευση. Με άλλα λόγια, καλά τους έκαναν! Και για το 2008; Για τους νεκρούς της Μarfin; Ούτε κουβέντα. Αυτό κατάλαβαν.
Για να μείνουμε στον χώρο της εκπαίδευσης -«πράγμα 11»- επιχειρούν να απαντήσουν στην κατηγορία ότι το σχολείο υπηρετεί τα συμφέροντα της συντεχνίας των καθηγητών. Και υποστηρίζουν ότι οι μεταρρυθμίσεις που προωθούνται όπου έχουν εφαρμοστεί έχουν καταλήξει στον υπερτονισμό των επιδόσεων, σε βάρος των αναγκών των μαθητών και στην τυποποίηση των μεθόδων διδασκαλίας και των αναλυτικών προγραμμάτων.
Θα χρειαστεί να ψάξει κανείς στις υποσημειώσεις για να βρει ότι και στην Ελλάδα -όπως αναγνωρίζουν οι συγγραφείς- συμβαίνει το ίδιο ακριβώς χωρίς την «αξιολόγηση» που τόσο ενοχλεί την Αριστερά. Απλώς, τα φροντιστήρια έχουν υποκαταστήσει πλήρως τα σχολεία. Δεν έχουν ευθύνη, άραγε, και οι εκπαιδευτικοί;
Είναι, τέλος, σημαντικό να επισημανθεί μια απουσία. Ενα πολύ μεγάλο μέρος των μεταρρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στο Μνημόνιο και έχουν υποστηριχθεί και στο εσωτερικό, αφορά την περίφημη απελευθέρωση των επαγγελμάτων και των αγορών. Το γεγονός, δηλαδή, ότι ορισμένες κοινωνικές ομάδες -οι «ραντιέρηδες» του Ανδρέα Παπανδρέου- μπορούν και εκμεταλλεύονται την προνομιακή τους θέση για να αποκομίζουν δυσανάλογα κέρδη. Παραδόξως, επί αυτού οι δύο συγγραφείς δεν λένε κουβέντα. Να υποθέσουμε ότι συμφωνούν; Οτι, δηλαδή, άλλα λέει ο ΣΥΡΙΖΑ για ψηφοθηρικούς λόγους και άλλα πιστεύει;
Υ.Γ. Δεν ήταν γνωστό ότι τα κόμματα της Αριστεράς, ακόμα και μετά την πτώση του σοβιετικού κομμουνισμού, εξακολουθούν να έχουν «υπεύθυνο θεωρίας». Από την εποχή του Γαλιλαίου και μετά, άλλωστε, είχαμε μείνει με την εντύπωση ότι η επιστήμη δεν έχει ούτε κόμματα ούτε θρησκεία. Προφανώς, μόνο για κάποιους αμετανόητους «φωταδιστές».

ΕΘΝΟΣ 18/11/12

ΓΙΑ ΟΛΑ ΦΤΑΙΕΙ Ο ΦΟΥΧΤΕΛ

Δεν ξέρω αν είναι κομψό το ότι ο κ. Φούχτελ μας ενημέρωσε πως τη δουλειά που κάνουν στη Γερμανία 1.000 εργαζόμενοι, στους δήμους της Ελλάδας την κάνουν 3.000. Θα ήθελα ωστόσο πολύ να μάθω αν είναι αλήθεια. Γιατί αν είναι, τότε αυτό που με εξοργίζει είναι ότι δεν μας το είχε πει κανένας Ελληνας πολιτικός και κανένας δήμαρχος από αυτούς που ξεσηκώνουν θεούς και δαίμονες για να ζητάνε παραπάνω λεφτά και διορισμούς.
Κανείς δεν αγαπά τις απολύσεις. Κι όλες οι κυβερνήσεις έχουν αφιερώσει ώρες επί ωρών στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα για να τις περιορίσουν στο ελάχιστο. Μακάρι να είχαν δείξει την ίδια ενεργητικότητα για τους ανέργους του ιδιωτικού τομέα. Κάποια στιγμή ωστόσο θα πρέπει να αναλογιστούμε ποιος φταίει για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί.
Ποιος διόριζε τους κολλητούς στην καθαριότητα για να τους μεταθέσει στις διοικητικές υπηρεσίες και μετά να ζητά κόσμο για τα σκουπίδια; Ποιος έφτιαχνε δημοτικές επιχειρήσεις βιτρίνας που φόρτωναν με ελλείμματα τους δήμους; Και τι σόι μικρομεγαλισμός ήταν αυτός, κάθε δήμος και ραδιόφωνο, για να εξυπηρετεί τις δημόσιες σχέσεις του κ. Δημάρχου - καλή ώρα ο 9,84 που έως πρόσφατα απασχολούσε αρκετές εκατοντάδες;
Γιατί ακόμα και αν δεν ισχύουν αυτά που είπε ο κ. Φούχτελ, το σίγουρο είναι ότι από τους τρεις χιλιάδες εργαζόμενους στους ΟΤΑ, οι 2.000 εργάζονται σκληρά και οι 1.000 αποτελούν ρουσφέτια. Δεν είναι τυχαίο πως με τον νόμο Ραγκούση καταργήθηκαν 4.500 δημοτικές επιχειρήσεις, τις περισσότερες από τις οποίες τις αγνοούσαμε. Και βέβαια καταργήθηκαν 4.500 διευθύνοντες σύμβουλοι και 4.500 διοικητικά συμβούλια - αργομισθίες δηλαδή εν δήμω... Πώς να μην υποστηρίξουν μετά ότι ο «Καλλικράτης» είναι προβληματικός;
Σε μια λογική κοινωνία όλα αυτά θα αποτελούσαν αντικείμενο σοβαρού διαλόγου. Με κοινωνική ευαισθησία ασφαλώς αλλά και με την κατανόηση ότι δεν γίνεται να έχουμε μισθούς Γερμανίας με παραγωγικότητα Ελλάδας και να διεκδικούμε κι από πάνω να μην αλλάξει τίποτα!
Γιατί τι άλλο είπε χθες ο κ. Τσίπρας όταν υποσχέθηκε πως «με έναν νόμο» θα επαναφέρει τους μισθούς και τις συντάξεις στα προηγούμενα επίπεδα; Το πιστεύει; Είναι το δικό του «λεφτά υπάρχουν»; Ή απλώς τάζει γνωρίζοντας ότι ποτέ δεν πρόκειται να πραγματοποιήσει τις υποσχέσεις του;
Οπως και να έχει, υποσχέσεις σαν κι αυτές συντηρούν την ψευδαίσθηση ότι με τσαμπουκά απέναντι στους πιστωτές θα λύσουμε τα προβλήματά μας. Και βέβαια συμβάλλουν στο κλίμα έντασης και βίας -μια γεύση πήραμε ξανά προχθές στη Θεσσαλονίκη με τις αγριότητες κατά του Γερμανού προξένου- που τείνει να παραλύσει όχι μόνο την πολιτική ζωή αλλά και την οικονομία.
Το είπε με τον καλύτερο τρόπο από διπλανές στήλες ο συγγραφέας Πέτρος Μάρκαρης. «Αν αυτή την περίοδο επικρατήσει η λογική της βίας και η εναντίωση σε ό,τι δεν συμφωνεί με τη δική μας άποψη, η χώρα δεν μπορεί να επιβιώσει ακόμα και να πάρει 31,5 ή 44 δισεκατομμύρια ή όσα και αν δοθούν».
Το παρήγορο είναι ότι σε ορισμένους τομείς οι φορείς της βίας δείχνει να απομονώνονται. Η αθρόα συμμετοχή στις εκλογές των πανεπιστημίων, παρά τους τραμπουκισμούς και παρά τις εκκλήσεις της συντεχνίας για μποϊκοτάζ, είναι ένα θετικό μήνυμα.
Οπως βέβαια και η εκλογή στα διοικητικά συμβούλια ορισμένων κορυφαίων επιστημόνων -Ελλήνων και ξένων- με διεθνή καριέρα. Το όνειρο της ανοικτής και δυναμικής Ελλάδας δεν έχει πεθάνει!

ΕΘΝΟΣ 17/11/12

ΑΝΟΙΧΤΕΣ ΒΕΝΤΕΤΕΣ ΣΤΟ ΠΑΣΟΚ

Η κόντρα του κ. Κ. Σημίτη με τον κ. Γ. Παπανδρέου είναι μια κόντρα με προϊστορία. Ξεκίνησε από την επομένη σχεδόν της εκλογικής ήττας το 2004, όταν ο κ. Σημίτης θεώρησε ότι ο διάδοχός του δεν υπερασπίστηκε επαρκώς την εκσυγχρονιστική διακυβέρνηση. Κλιμακώθηκε μετά την εκλογική ήττα του 2007, όταν ο κ. Σημίτης υποστήριξε τον κ. Βενιζέλο. Και κατέληξε στην αποπομπή του πρώην πρωθυπουργού από τις λίστες του ΠΑΣΟΚ το 2008.
Αφορμή για την απομάκρυνση του κ. Σημίτη ήταν τότε η δημόσια διαφωνία που εξέφρασε με την επίσημη θέση του ΠΑΣΟΚ για την ανάγκη διεξαγωγής δημοψηφίσματος επικύρωσης της συμφωνίας της Λισαβόνας. Ενα θέμα, δηλαδή, που δεν απασχολούσε κανέναν στην Ελλάδα - ελάχιστα ικανό σε κανονικές συνθήκες να δικαιολογήσει μια τέτοια ρήξη.
Η πραγματική κόντρα των δύο ανδρών ήταν μάλλον προσωπική. Από τη μια πλευρά ήταν η έντονη ενόχληση του κ. Σημίτη σε οτιδήποτε μπορούσε να βλάψει την υστεροφημία του και από την άλλη η εξίσου έντονη ενόχληση του κ. Παπανδρέου σε οτιδήποτε μπορούσε να εκληφθεί ως προσωπική του αμφισβήτηση.
Είναι φανερό ότι σε τέτοιες αντιπαραθέσεις είναι μάταιο να ψάχνει κανείς ποιος έχει δίκιο και ποιος έχει άδικο. Είναι, όμως, ενδεικτικό για το πώς ασκείται η πολιτική στην Ελλάδα το ότι άφησαν μια τέτοια άνευ αντικειμένου κόντρα να βλάψει και τους δύο, να βλάψει το ΠΑΣΟΚ και, ενδεχομένως, να βλάψει και τη χώρα. Γιατί ήταν φανερό ότι ο κ. Γ. Παπανδρέου και το ΠΑΣΟΚ είχαν την ανάγκη της στήριξης του κ. Σημίτη και των συνεργατών του στους δύσκολους χειρισμούς για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Η κόντρα Παπανδρέου-Σημίτη, βέβαια, δεν είναι η μοναδική σήμερα στον ευρύτερο χώρο του ΠΑΣΟΚ. Το αντίθετο. Ο κ. Βενιζέλος διατηρεί πολεμικές σχέσεις με δύο πρώην κορυφαίους υπουργούς, με τους οποίους συνυπήρξε και συνεργαζόταν επί διετία -τους κ. Ραγκούση και Παπακωνσταντίνου-, έχει μείζον πρόβλημα συνεργασίας με τον κοινοβουλευτικό του εκπρόσωπο κ. Χρυσοχοΐδη, ενώ βρίσκονται σε βαθιά κατάψυξη οι σχέσεις του με τον κ. Α. Λοβέρδο και την κ. Α. Διαμαντοπούλου.
Είναι προφανές ότι σε όλες τις αντιπαραθέσεις υπάρχει πάντοτε και ένα πολιτικό υπόβαθρο για επιμέρους χειρισμούς και επιλογές - την αλλαγή π.χ. του νόμου για την Παιδεία ή τη συνάντηση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ με τον πρόεδρο των ταξιτζήδων. Ομως πολύ περισσότερο μετράνε η έλλειψη εμπιστοσύνης, η αίσθηση ότι επιχειρείται η μείωση του ενός ή του άλλου και, βέβαια, προσωπικές σκοπιμότητες ή φιλοδοξίες.
Το παράδοξο είναι ότι όλα αυτά συμβαίνουν την ώρα που το ΠΑΣΟΚ αντιμετωπίζει πρόβλημα ύπαρξης και ο χώρος της Κεντροαριστεράς κινδυνεύει να βρεθεί στο περιθώριο και να συνθλιβεί ανάμεσα σε μια νέα Κεντροδεξιά και μια Αριστερά παλαιοκομμουνιστικής κοπής σε μοντέρνο περιτύλιγμα. Αντί για συσπείρωση, όμως, όλοι μοιάζει να ενδιαφέρονται να τραβούν κόκκινες γραμμές στο πουθενά.
Το ακόμα μεγαλύτερο παράδοξο είναι ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, που θα είχε λογικά συμφέρον να προχωρήσει στο μεγαλύτερο δυνατό άνοιγμα του κόμματος και να επιδιώξει να αποτελέσει τον πόλο μιας ευρύτερης προσπάθειας ανασυγκρότησης, κάνει ακριβώς το αντίθετο. Ως εάν μοναδικό του μέλημα να είναι η κατοχύρωση της προσωπικής του θέσης.

Είναι περιττό να επισημάνει κανείς ότι οι προσωπικές στρατηγικές, στις σημερινές συνθήκες που περνά η χώρα, δεν έχουν την παραμικρή ελπίδα!

ΕΘΝΟΣ 16/11/12

Σοβαρευτείτε επιτέλους

Xαρές και πανηγύρια. Δεν θα πάρουμε απλώς τη δόση, αλλά ελπίζουμε βασίμως ότι θα πάρουμε και τα χρωστούμενα - όλα μαζί κοντά 44 δισεκατομμύρια. Θα αρχίσουμε να ανοίγουμε σαμπάνιες σε λίγο. Προφανώς πρόωρα. Γιατί ακόμα δεν έχουμε εκπληρώσει την πρώτη και πιο ουσιαστική προϋπόθεση για την πολυπόθητη ανάπτυξη, που είναι η δημιουργία συνθηκών σχετικής έστω πολιτικής σταθερότητας.
Η συζήτηση και η ψηφοφορία για τα μέτρα και τον Προϋπολογισμό ήταν σίγουρα ένα μικρό σοκ. Οχι μόνο για το απερίγραπτο θέαμα κάποιων βουλευτών αλλά και για την ευκολία με την οποία η άνετη πλειοψηφία της τρικομματικής κυβέρνησης μπορεί να μετατραπεί σε θρίλερ. Ετσι δεν θα μακροημερεύσει.
Ανά πάσα στιγμή μπορεί να μας συμβεί το ατύχημα. Και είναι η ώρα για τους τρεις εταίρους να πάρουν τις αποφάσεις τους. Την πρωτοβουλία θα την πάρει ασφαλώς ο πρωθυπουργός. Και δεν θα πρέπει να ζητήσει τίποτα λιγότερο από τους κ. Βενιζέλο και Κουβέλη από το να συμμετάσχουν οι ίδιοι στην κυβέρνηση.
Δεν θα το πετύχει δίχως ανταλλάγματα. Αλλά κάτι τέτοιο δεν είναι κακό. Αντιθέτως μπορεί να μπει στο χρονοντούλαπο η αρχική συμφωνία περί επαναδιαπραγμάτευσης και να διατυπωθούν μερικοί συγκεκριμένοι και ρεαλιστικοί στόχοι, που θα έχουν πραγματικό αντίκρισμα για τους πολίτες και την πολιτική μας ζωή.
Ζητήματα όπως η κατοχύρωση της διαφάνειας, η βελτίωση της αποτελεσματικότητας του κράτους ή ακόμα η ανεξαρτησία της ΕΡΤ μπορούν, για παράδειγμα, να αντιμετωπιστούν χωρίς δημοσιονομικό κόστος.
Ταυτόχρονα, όμως, θα χρειαστεί και ένας συνολικός επαναπροσδιορισμός προτεραιοτήτων της οικονομικής πολιτικής: Από την προστασία των «κεκτημένων» στην ενίσχυση της ανάπτυξης και στην προστασία αυτών που πραγματικά έχουν ανάγκη, δηλαδή των ανέργων. Πεδίον δόξης λαμπρόν. Λογικά το ΠΑΣΟΚ δεν θα έχει πρόβλημα να συμφωνήσει στη συμμετοχή του στην κυβέρνηση. Πιο δύσκολα είναι τα πράγματα με τη ΔΗΜΑΡ.
Η στάση της στα μέτρα έδειξε ότι τα στελέχη της δυσκολεύονται να πάρουν και πολύ περισσότερο να υπηρετήσουν μια συγκεκριμένη στρατηγική. Μπήκαν στην κυβέρνηση για να προστατεύσουν τη θέση της χώρας στο ευρώ και παραλίγο να τη ρίξουν για το επίδομα γάμου.
Η διεύρυνση της συμμετοχής της ΔΗΜΑΡ στην κυβέρνηση -και πολύ περισσότερο η συμμετοχή του κ. Φ. Κουβέλη- θα βοηθήσει να ξεκαθαρίσουν στο μυαλό τους τι θέλουν και πού πάνε. Θα προσδώσει σταθερότητα στην κυβερνητική πλειοψηφία και θα επιτρέψει να λαμβάνονται δύσκολες αποφάσεις, χωρίς να τίθενται από την αρχή τα γνωστά υπαρξιακά διλήμματα της Αριστεράς.
Προϋπόθεση, φυσικά, είναι ότι δεν θα μετατρέψει τις ενδεχόμενες συζητήσεις για την κυβερνητική πολιτική σε ακόμα μια αφορμή για να θέσει ανέφικτους στόχους.
Όμως αυτό που πραγματικά θα βοηθούσε τη χώρα θα ήταν να υπάρξει μια προσπάθεια ευρύτερης συναίνεσης, αν όχι στις πολιτικές που ακολουθούνται, τουλάχιστον σε ένα πλαίσιο στόχων.
Με το ΚΚΕ και τους Ανεξάρτητους Ελληνες, τουλάχιστον υπό τη σημερινή ηγεσία τους, κάτι τέτοιο δεν είναι εφικτό - για Χρυσή Αυγή δεν συζητάμε. Ο κ. Τσίπρας, ωστόσο, στην ομιλία του στη Θεσσαλονίκη έδειξε ότι είναι σε θέση να καταλάβει ποιο θα μπορούσε να είναι το πλαίσιο μιας ρεαλιστικής πολιτικής.
Αυτό για κάποιον λόγο άλλαξε. Ισως πίστεψαν στον ΣΥΡΙΖΑ ότι θα έριχναν την κυβέρνηση ή ότι δεν θα παίρναμε τη δόση. Διαψεύστηκαν. Θα ήταν, λοιπόν, μια καλή αφορμή για να επανεξετάσουν τη στάση τους αλλά και για τον κ.Τσίπρα να αποδείξει ότι δεν είναι αρχηγός υπό ομηρεία.

ΕΘΝΟΣ 15/11/12

ΑΠΟ ΤΟΝ ΜΑΡΞ ΣΤΟΝ ΜΑΡΣΑΛ

Οσο και αν προσπαθήσατε να είστε ο καλός μαθητής, η κ. Μέρκελ σας άφησε μετεξεταστέο. Με τα λόγια αυτά ο κ. Τσίπρας επιτέθηκε στον πρωθυπουργό υποστηρίζοντας ότι παρά τα μέτρα που ψηφίστηκαν, η δόση των 31,5 δισεκατομμυρίων παραμένει στον αέρα. Με λίγο διαφορετικά λόγια, το είπε ένας βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ: Αν δεν σας ρίξει ο λαός, θα σας ρίξει ο «κουτσός», υπονοώντας προφανώς τον κ. Σόιμπλε.
Νέα Aριστερά, νέα ήθη, η ίδια προσήλωση όμως σε μια ευκαιριακή τακτική, απόρροια της άρνησης του ΣΥΡΙΖΑ να διατυπώσει ρεαλιστικές εναλλακτικές προτάσεις. Το ότι μία μόλις ημέρα μετά το Eurogroup δρομολόγησε τις διαδικασίες για τη χορήγηση της δόσης είναι προφανώς μια μικρή λεπτομέρεια.
Για να είμαστε δίκαιοι, ο κ. Τσίπρας έκανε μια πρόταση: ένα ευρωπαϊκό Σχέδιο Μάρσαλ που θα διαγράψει το μεγαλύτερο μέρος του χρέους των χωρών του Νότου. Το αν είναι ρεαλιστικό, θα το δούμε. Σίγουρα πάντως ακόμα και στον ΣΥΡΙΖΑ καταλαβαίνουν ότι δεν είναι κάτι που μπορεί να επιτευχθεί μέσα σε έναν μήνα.
Το ερώτημα, λοιπόν, είναι σαφές: καταργούμε το Μνημόνιο, χάνουμε τα χρήματα και πρέπει να περάσουμε χωρίς δανεικά για όσο χρειαστεί μέχρι να στέρξουν Μέρκελ και Ολάντ να μας χρηματοδοτήσουν. Τι κάνουμε;
Στη διακήρυξη του ΣΥΡΙΖΑ, που δόθηκε πριν από λίγες ημέρες στη δημοσιότητα, υπάρχει έτοιμη η απάντηση: «Καμιά θυσία για το ευρώ». Και για να μην έχουμε την παραμικρή αμφιβολία για το τι εννοεί, προσθέτει: «Θα αντιμετωπίσουμε το ενδεχόμενο τέτοιων απειλών ή εκβιασμών (για έξοδο από το ευρώ) με όλα ανεξαιρέτως τα όπλα που μπορούμε να επιστρατεύσουμε, ενώ είμαστε ήδη έτοιμοι να αναμετρηθούμε ακόμη και με τη χειρότερη έκβαση».
Θυμόμαστε τι έλεγε στις εκλογές αλλά και έως πρόσφατα ο ΣΥΡΙΖΑ. Ουαί και αλίμονο σε όποιον τολμούσε να πει ότι με την πολιτική που προτείνει κινδυνεύει η Ελλάδα να βρεθεί εκτός Ευρωζώνης. Κινδυνολόγο τον ανέβαζαν, πράκτορα των τραπεζιτών τον κατέβαζαν. Και να οι αναλύσεις για το πώς νομικά δεν μπορούμε να εκδιωχθούμε.
Ακόμα και στη συζήτηση στη Βουλή, προχθές, όταν ο κ. Ευ. Βενιζέλος έκανε μια σχετική αναφορά, πετάχτηκε λάβρος βουλευτής της αξιωματικής αντιπολίτευσης για να τον επαναφέρει στην τάξη. Δεν είχε προλάβει φαίνεται να διαβάσει τη διακήρυξη.
Το ενδιαφέρον σε αυτή τη νέα στροφή του ΣΥΡΙΖΑ βρίσκεται βέβαια στο γεγονός ότι έπειτα από ένα αρχικό άνοιγμα σε μετριοπαθέστερες θέσεις επιστρέφουν τώρα σε μια αντιευρωπαϊκή ουσιαστικά πολιτική.
Είναι σαφές ότι ο κ. Τσίπρας δεν έχει τη δύναμη, ενδεχομένως και τη θέληση, να επιβληθεί στα στελέχη του Αριστερού Ρεύματος στα οποία οφείλει την προεδρική καρέκλα. Και το παλαιό ΠΑΣΟΚ, που ενσωμάτωσε, είναι τόσο ασυνάρτητο ιδεολογικά και πολιτικά, που δεν μπορεί να αποτελέσει ικανοποιητικό αντίβαρο.
Εχουν κυριαρχήσει έτσι οι ακραίες απόψεις αριστεριστών. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι η πρόταση για κυβέρνηση της Αριστεράς, σύμφωνα με τις δηλώσεις κορυφαίων στελεχών του, απευθύνεται πλέον αποκλειστικά στο ΚΚΕ και στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Πιο αντιευρωπαϊκά δεν γίνεται.
Μπορεί να ακούγεται υπερβολικό, αλλά κάποιοι ονειρεύονται μια νέα Κούβα στην Ανατολική Μεσόγειο. Εκτιμούν μάλιστα ότι η συγκυρία είναι τέτοια που το όνειρό τους μπορούν και να το πραγματοποιήσουν.
Τα περί Σχεδίου Μάρσαλ είναι σε κουβέντα να βρισκόμαστε. Για κάποιους αφελείς που θα ξυπνήσουν απότομα!

ΕΘΝΟΣ 14/11/12

Ο STEVE JOBS ΔΕΝ ΘΑ ΓΙΝΕΙ ΕΛΛΗΝΑΣ...

Την Κυριακή το πρωί βρέθηκα μαζί με πολλές χιλιάδες άλλους Αθηναίους στο Παναθηναϊκό Στάδιο να υποδεχθούμε τους μαραθωνοδρόμους. Σε μια γωνία ένας πλανόδιος πουλούσε ξηρούς καρπούς και λίγο τυχαία πιάσαμε κουβέντα. Οι πρώτες ερωτήσεις για την οικονομική κρίση και αμέσως μετά για τη βία κατά των μεταναστών.
Είμαι από την Αίγυπτο, έλεγε, 23 χρόνια στην Ελλάδα δεν αισθάνθηκα ποτέ ξένος. Η γυναίκα μου Ελληνίδα από την Αλεξάνδρεια, γύρισε πίσω γιατί δεν έβρισκε δουλειά και εργάζεται στο γηροκομείο. Είναι πολύ ανήσυχη όχι μόνο για εμάς εδώ, αλλά και για το τι μπορεί να συμβεί στην Αίγυπτο. Φοβάται αντίποινα κατά των Ελλήνων. Υπάρχει μεγάλη οργή γι' αυτά που γίνονται εδώ.
Εμείς, βλέπετε, μιλάμε θεωρητικά για τον φαύλο κύκλο της βίας. Για κάποιους άλλους όμως αντιπροσωπεύει έναν πολύ υπαρκτό κίνδυνο. Και οι ηθικοί αυτουργοί, αν συμβούν παρατράγουδα που ελπίζουμε όχι, θα είμαστε εμείς. Φυσικά όχι όλοι, αλλά αυτοί που εμπορεύονται τη μισαλλοδοξία και τον ρατσισμό, οι χρυσαυγίτες και οι μιμητές τους.
Σε μια χώρα με τόσο μεγάλη Διασπορά σε ολόκληρο τον κόσμο δεν είναι μόνο παράλογος ο ρατσισμός αλλά και αυτοκαταστροφικός. Η εθνική μας τύφλωση ωστόσο έχει βαθιές ρίζες.
Δυστυχώς, αυτά γίνονται σε μια εποχή που ο κόσμος ακολουθεί την αντίθετη κατεύθυνση. Μπορεί στην Ελλάδα σχεδόν κανείς από όσους ευθύνονται για αυτές τις επιθέσεις να μην έχει τιμωρηθεί, ο εισαγγελέας της Νέας Υόρκης ωστόσο έστειλε σαφές μήνυμα προς κάθε ενδιαφερόμενο να μην επιχειρήσει να ανοίξει παράρτημα της Χρυσής Αυγής στην πόλη τους.
Την ίδια ώρα στο «facebook» έγινε γνωστό ότι διαγράφονται όλα τα προφίλ βουλευτών αλλά και στελεχών του κόμματος, γιατί η ναζιστική τους ιδεολογία δεν μπορεί να γίνει ανεκτή σε ένα κοινωνικό δίκτυο που βέβαια απευθύνεται στην παγκόσμια κοινότητα - μαύρη άσπρη ή κίτρινη.
Οσο για τη νομοθεσία, ο πρόεδρος Ομπάμα επανεξελέγη με τη δέσμευση να νομιμοποιήσει τα παιδιά των παράνομων μεταναστών. Στην Ελλάδα ωστόσο ο νόμος που ψηφίστηκε ουσιαστικά δεν εφαρμόζεται και τα περισσότερα παιδιά των νόμιμων μεταναστών δεν μπορούν να πάρουν ούτε καν το πιστοποιητικό γέννησης που δικαιούνται για να εγγραφούν κανονικά στα σχολεία. Η πίεση μάλιστα είναι -και από βουλευτές της ΝΔ- να ανατραπεί ακόμα και αυτό το καθεστώς των περιορισμένων νομιμοποιήσεων που ισχύει.
Στις ΗΠΑ βέβαια βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά. Δεν είναι απλώς μια χώρα μεταναστών. Βλέπουν και το συμφέρον τους. Ολες οι μελέτες που έχουν γίνει δείχνουν ότι ένα μεγάλο μέρος της τεχνολογικής τους υπεροχής το οφείλουν στους μετανάστες.
Το 40% των 500 μεγαλύτερων εταιρειών στη λίστα του Fortune, για παράδειγμα, έχουν ιδρυθεί από μετανάστες. Ανάμεσά τους η Apple, καθώς ο Steve Jobs ήταν γιος μετανάστη από τη Συρία, αλλά και μια σειρά από άλλες εταιρείες -IBM, Oracle, Boeing, 3Μ- που τις θεωρούμε συνώνυμες της Αμερικής.
Παράλληλα ανακάλυψαν ότι για τις τρεις από τις τέσσερις καινούργιες πατέντες που κατοχυρώνονται κάθε χρόνο υπεύθυνοι είναι μετανάστες. Ακόμα και οι ανειδίκευτοι εργάτες θεωρείται ότι συνέβαλαν σε μια αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕΠ των ΗΠΑ κατά 5.400 δολάρια στην περίοδο 1990-2007.
Οσο για μας, το μόνο που μοιάζει να ενδιαφέρει μερικούς είναι να μη σηκώσουν τη σημαία μας. Και μετά να πάρουν υποτροφία για τις ΗΠΑ ρίχνοντας μαύρη πέτρα πίσω τους!

ΕΘΝΟΣ 13/11/12

Η "ΠΡΟΒΟΚΑΤΣΙΑ" ΤΩΝ ΔΥΟ ΑΚΡΩΝ

Ούτε στημένοι προβοκάτορες δεν θα μπορούσαν να πετύχουν αυτή την ιδανική συμμετρία ανάμεσα στις τοποθετήσεις στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ και της Χρυσής Αυγής. Γιατί, βέβαια, αν κάτι ενοχλεί τον κ. Τσίπρα είναι η θεωρία περί δύο άκρων που εξισώνει τη δεξιά με την αριστερή βία. Οι ίδιοι, ωστόσο, κάνουν ό,τι μπορούν για να την επιβεβαιώσουν.
Γιατί τι είπαν ο κ. Μιχαλολιάκος και οι βουλευτές του στη Βουλή; Οτι θα ετοιμάσουν μια νέα «δίκη των έξι», ένα ειδικό δικαστήριο για τους πολιτικούς αρχηγούς και τους υπουργούς των Οικονομικών «του Μνημονίου», όπως -όχι μόνο αυτοί- επιμένουν να τους χαρακτηρίζουν.
Και τι είπε ο κ. Στ. Παναγούλης; Οτι θα πρέπει να εύχονται (σ.σ.: οι πολιτικοί «του Μνημονίου») να περάσουν από ειδικό δικαστήριο, γιατί διαφορετικά θα έχουν την τύχη του Αμερικανού προξένου στη Λιβύη. Θα τους λιντσάρουν δηλαδή. Αναρωτιέται κανείς πόσο καλύτερα -ή μάλλον χειρότερα- θα μπορούσε να το πει η Χρυσή Αυγή!
Εντύπωση προκάλεσε η διφορούμενη αντίδραση του ΣΥΡΙΖΑ. Αποδοκίμασε μεν τις δηλώσεις του, αλλά πέραν τούτου ουδέν. Οσο για τον σώφρονα κ. Παπαδημούλη παρενέβη για να επισημάνει ότι αυτού του τύπου οι τοποθετήσεις δεν ταιριάζουν με τη? σοβαρότητα του θέματος που συζητείται στη Βουλή. Τόσο σκληρός δηλαδή. Πού να χάθηκε άραγε η ιερή οργή των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ για όσους απειλούν τη δημοκρατική νομιμότητα;
Μπροστά στο φάουλ Παναγούλη το ατόπημα του κ. Τσίπρα είναι βέβαια πταίσμα. Τι είπε άλλωστε ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ; Οτι κανείς επενδυτής δεν είναι τρελός να βάλει τα λεφτά του στην Ελλάδα, όταν βλέπει ότι η σημερινή κυβέρνηση είναι έτοιμη να καταρρεύσει. Προφανώς έχει στο μυαλό του ότι, όταν -και αν- εκλεγεί ο ΣΥΡΙΖΑ, οι ξένοι θα κάνουν ουρές για να επενδύσουν στην Ελλάδα.
Ενδεχομένως να στηρίζει την αισιοδοξία του στο άρθρο που δημοσιεύτηκε σε ένα υψηλού κύρους οικονομικό μπλογκ στις ΗΠΑ, σύμφωνα με το οποίο και με βάση ορισμένους δείκτες η ελληνική οικονομία είναι σε καλύτερη κατάσταση από την αμερικανική.
Κι όμως, έτσι είναι. Γιατί ήδη από το τέλος του 2011 το διαρθρωτικό πρωτογενές έλλειμμα στην Ελλάδα έχει μηδενιστεί (στις ΗΠΑ ήταν -6%) κι είναι οριακά θετικό. Εντάξει, η ορολογία είναι για τους οικονομολόγους. Αυτό που λέει είναι ότι αν δεν υπήρχε η ύφεση, ή όταν ξεπεραστεί η ύφεση, θα έχουμε μικρό έστω πρωτογενές πλεόνασμα. Θα καλύπτουμε δηλαδή τα έξοδά μας -μισθοί συντάξεις κ.λπ.- και θα μένει και ένα ποσό για να εξοφλούμε τις δανειακές μας υποχρεώσεις.
Από αυτό προκύπτουν δύο πολύ σημαντικά συμπεράσματα:
ΠΡΩΤΟΝ ότι είναι ρεαλιστικός ο στόχος αυτό το πακέτο των μέτρων -αν υλοποιηθούν σωστά- να είναι και το τελευταίο.
ΔΕΥΤΕΡΟΝ ότι το χρέος, όταν θα μπορέσουμε να ξαναδανειστούμε από τις διεθνείς αγορές, μπορεί να είναι βιώσιμο. Γιατί θα είμαστε σε θέση να πληρώνουμε τους τόκους και να εξοφλούμε ένα μέρος του.
Κι όλος αυτός ο καβγάς που γίνεται μεταξύ Μέρκελ και Λαγκάρντ; Το πρόβλημα είναι ότι δεν θα βγούμε σύντομα στις αγορές και άρα θα πρέπει να μας δανείσουν και άλλα ποσά - ή να μειώσουν κι άλλο το χρέος μας. Αφήστε που το ΔΝΤ επιμένει ότι πρέπει να μειωθεί πιο γρήγορα και να φτάσει στο 120% του ΑΕΠ το 2020.
Θα τα βρούνε μεταξύ τους. Αρκεί να καταλάβουν ότι το μόνο που δεν μπορεί να περιμένει -και κοστίζει και σ' αυτούς- είναι η αντιμετώπιση της ύφεσης!

ΕΘΝΟΣ 12/11/12

ΨΗΦΙΖΟΥΝ ΣΥΛΛΑΒΕΤΕ ΤΟΥΣ

Στις δύσκολες ημέρες που περνάμε είναι ανάγκη όλοι όσοι μετέχουν στον δημόσιο διάλογο να κρατούν την ψυχραιμία τους. Αρκετά περνάει η χώρα χωρίς να χρειάζεται να ρίχνουμε λάδι στη φωτιά. Μερικές φορές, ωστόσο, με όσα γίνονται στα πανεπιστήμια κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά δύσκολο.
Στο ζήτημα της περιβόητης «ηλεκτρονικής ψηφοφορίας» για παράδειγμα. Εχει ξεσηκωθεί μια μερίδα των καθηγητών διαμαρτυρόμενη γιατί, λέει, δεν διασφαλίζεται η μυστικότητα της διαδικασίας. Το αν έχουν δίκιο ή όχι είναι δυστυχώς δευτερεύον. Γιατί βέβαια είναι οι ίδιοι οι καθηγητές που με τη στάση τους -αρπαγές κάλπης, προπηλακισμοί συναδέλφων τους- κατέστησαν την ηλεκτρονική ψηφοφορία αναγκαία.
Τι πιο παράλογο μπορεί να φανταστεί κανείς; Σαν να παίρνω ένα σφυρί να σε χτυπάω στο κεφάλι κι ύστερα να σου λέω: είδες που είχα δίκιο; Εχεις πονοκέφαλο! Ο παραλογισμός δεν σταματάει εδώ. Στο Πανεπιστήμιο του Αιγαίου προχώρησαν ακόμα ένα βήμα. Φοιτητές σε ειδική αποστολή κατέλαβαν και αχρήστευσαν τον ηλεκτρονικό υπολογιστή. Και μετά έβγαλαν ανακοίνωση με την οποία υποστηρίζουν ότι έτσι αποδείχθηκε το διαβλητό της διαδικασίας!
Και ο παραλογισμός συνεχίζεται. Ο νόμος, λένε οι επικριτές του, δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Αυτό αποδεικνύουν οι αντιδράσεις. Οπου όμως προχώρησαν οι διαδικασίες, κι αυτό έχει γίνει πια στα περισσότερα ίσως εκπαιδευτικά ιδρύματα, η συμμετοχή των καθηγητών είναι της τάξεως του 75%, 80% ή ακόμα και 90%.
Πιο ηχηρό χαστούκι σε όλους αυτούς που δεν διστάζουν να κάνουν άνω-κάτω τα πανεπιστήμια για να υπηρετήσουν τα δικά τους κομματικά ή συντεχνιακά συμφέροντα δεν μπορούσε να υπάρξει. Πότε όμως η αλήθεια αποτέλεσε εμπόδιο για ένα καλό παραμύθι;
Για τον μέσο πολίτη βέβαια παραλογισμός είναι το ίδιο το αντικείμενο του καβγά. Στο κάτω κάτω δεν καλούνται να πουν ναι ή όχι στον νόμο, αλλά να εκλέξουν νέα Διοικητικά Συμβούλια. Δεν έχουν παντρευτεί δα τις καρέκλες τους οι σημερινοί πρυτάνεις.
Ομως, όχι. Εκείνο στο οποίο αντιδρούν οι εν λόγω πανεπιστημιακοί είναι η πρόβλεψη στα Συμβούλια να μετέχουν εξωτερικά μέλη, που δεν προέρχονται δηλαδή από την πανεπιστημιακή κοινότητα του συγκεκριμένου ιδρύματος.Θα περίμενε κανείς ότι κατεξοχήν οι πανεπιστημιακοί θα καλοδέχονταν ένα τέτοιο άνοιγμα που τους επιτρέπει και να αξιοποιήσουν κορυφαίους ακαδημαϊκούς από όλο τον κόσμο και να μπολιάσουν τις σχολές τους με νέες ιδέες αξιοποιώντας την εμπειρία καλών ξένων πανεπιστημίων.
Κι όμως αυτό που αποτελεί βασική επιδίωξη για όλα τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα των κουτόφραγκων, στην Ελλάδα για την καθηγητική μας συντεχνία αποτελεί ανάθεμα. Στο Συμβούλιο, βλέπετε, πρέπει να είναι οι δικοί μας, να ξέρουν ότι θα γυρίσει ο τροχός και αν δεν τα έχουν καλά μαζί μας θα υποφέρουν. Ποιος χρειάζεται τους τεχνοκράτες της εκπαίδευσης;
Με τούτα και με 'κείνα τα πανεπιστήμια παραμένουν σε καθεστώς διαρκούς αναταραχής. Χωρίς την αυταπάρνηση των καθηγητών που επιμένουν αλλά και τη δύναμη της αδράνειας, θα έπρεπε να είχαν καταρρεύσει προ πολλού. Και, μεταξύ μας, κανένας νόμος όσο καλός και αν είναι δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα των πανεπιστημίων αν οι ίδιοι οι πανεπιστημιακοί δεν αναλάβουν να υπερασπιστούν την ακαδημαϊκή πειθαρχία.
Οσο για τα εξωτερικά μέλη των Συμβουλίων, το παράδοξο είναι ότι παρά τα προβλήματα έχουν θέσει υποψηφιότητα και ορισμένοι κορυφαίοι επιστήμονες με διεθνή παρουσία. Να δούμε πόσο θα αντέξουν!

ΕΘΝΟΣ 10/11/12

Η ΩΡΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΚΕΝΤΡΟΔΕΞΙΑΣ;

Οταν διασχίζεις τον δρόμο, προσέχεις να μη σε πατήσουν τα αυτοκίνητα. Δεν σκέφτεσαι αν το τσιγάρο που καπνίζεις θα σου προκαλέσει καρκίνο. Το επιχείρημα αυτό επικαλούνται σήμερα ορισμένοι, όπως ο κ. Μ. Χρυσοχοΐδης, για να υπογραμμίσουν την ανάγκη συσπείρωσης όλων των φιλοευρωπαϊκών δυνάμεων σε ένα κοινό μέτωπο που θα διασφαλίσει την παραμονή της χώρας στο ευρώ.
Και είναι αλήθεια ότι η συνεργασία αυτών των δυνάμεων είναι απαραίτητη για να ξεπεράσουμε την κρίση. Αυτό, άλλωστε, μαρτυρά και η συγκρότηση της κυβέρνησης με την υποστήριξη των τριών κομμάτων, που βέβαια έχουν ριζικά διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες.
Σημαίνει, όμως, αυτό ότι έχουν καταργηθεί οι ιδεολογικές διαφορές; Οτι η διάκριση Κεντροδεξιάς και Κεντροαριστεράς έχει χάσει το νόημά της; Οτι θα πρέπει να αποδεχθούμε την κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ και του πολιτικού σκηνικού όπως το ζήσαμε στη Μεταπολίτευση;
Αυτό στην πραγματικότητα επιχειρεί ο ΣΥΡΙΖΑ. Πίσω από τον παραπλανητικό αφορισμό για δήθεν ενιαία «νεοφιλελεύθερη» πολιτική αλλά και την ομαδοποίηση των «μνημονιακών» δυνάμεων, θέλει να διεκδικήσει για τον εαυτό του την εκπροσώπηση της «μεγάλης δημοκρα­τικής παράταξης της Αριστεράς». Το ότι -για την ώρα;- σύρεται πίσω από το Αριστερό Ρεύμα δεν ακυρώνει αυτό τον στρατηγικό στόχο.
Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα; Για να απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό θα πρέπει να αποστασιοποιηθούμε λίγο από τις τρέχουσες εξελίξεις και να αναλογιστούμε τι στην πραγματικότητα διακυβεύεται αυτήν τη στιγμή για το μέλλον της Ελλάδας.
Κατ' αρχάς, βέβαια, η ίδια η παραμονή στην Ευρώπη. Οποιος ρίξει μια ματιά έστω στη διακήρυξη του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να καταλάβει σε τι είδους περιπέτεια επιδιώκει να παρασύρει τη χώρα η ηγεσία του, που ιδεολογικά μοιάζει να έχει παραμείνει στην προϊστορία του κομμουνιστικού κινήματος.
Η παραμονή στην Ευρώπη, ωστόσο, όπως άλλωστε και η αντιμετώπιση της κρίσης προϋποθέτουν ένα βαθύ μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα. Ο άμεσος στόχος είναι να περιοριστούν τα ελλείμματα. Στην πραγματικό­τητα, όμως, πρόκειται για ένα πολύ ευρύτερο πρόγραμμα παρεμβάσεων που θα αλλάξουν τη χώρα. Από το πώς θα τις πραγματοποιήσουμε θα εξαρτηθεί το μέλλον των παιδιών μας.
Η τρόικα ζήτησε, για παράδειγμα, να περιοριστούν τα ελλείμματα στην παιδεία με τις συνενώσεις σχολείων και τον περιορισμό των μισθών. Δεν μας λέει κουβέντα, όμως, για το πώς η παιδεία μας θα ανταποκριθεί στις ανάγκες των καιρών.
Δεν λέει κουβέντα για το πώς θα τελειώσουμε με το σκάνδαλο των φροντιστηρίων, για το πώς τα πανεπιστήμιά μας θα γίνουν κέντρα αριστείας, για το πώς θα ξεφύγουν από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό ενός κομματικού και συντεχνιακού συνδικαλισμού που τα έχει φέρει στα πρόθυρα της διάλυσης.
Το πώς θα το πετύχουμε είναι αποκλειστικά δικό μας θέμα. Και, βέβαια, προϋποθέτει σύγκρουση με κατεστημένα συμφέροντα και νοοτροπίες, δύσκολες πολιτικές αποφάσεις που θα πρέπει να πάρουμε ως κοινωνία.
Το ίδιο ασφαλώς ισχύει και για την υγεία, που παραμένει βραχυκυκλωμένη ανάμεσα στο φακε­λάκι, στις φαρμακευτικές εταιρείες και στα ιδιω­τικά διαγνωστικά κέντρα. Οπως ασφαλώς ισχύει και για όλους τους τομείς της δημόσιας ζωής.
Οσο για την οικονομία, οι μειώσεις στους μισθούς δεν είναι παρά ένα μέτρο - sos για το διάστημα που βρισκόμαστε στην εντατική. Στόχος δεν μπορεί να είναι παρά η άνοδος του βιοτικού επιπέδου. Κι αυτό δεν θα γίνει αν δεν δημιουργηθούν συνθήκες ίσων ευκαιριών, αν δεν χτυπηθούν η γραφειοκρατία και η διαφθορά, αν δεν σπάσουν τα κυκλώματα που προστατεύ­ουν και αναπαράγουν κάθε είδους διαπλοκή.
Και, βέβαια, υπάρχει πάντοτε το ζήτημα ποια Ευρώπη θέλουμε. Από τη μια πλευρά είναι οι συντηρητικές δυνάμεις της δογματικής δημοσιονομικής πειθαρχίας, οι οποίες στοιχίζονται πίσω από την κ. Μέρκελ, και από την άλλη η Ευρωπαϊκή Σοσιαλδημοκρατία που βάζει ως πρώτο στόχο την ανάκαμψη της οικονομίας.
Δεν ανακαλύπτουμε την Αμερική. Για την ακρίβεια στις περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες οι αλλαγές αυτές έχουν ήδη γίνει. Οχι, όμως, από τον αυτόματο πιλότο, αλλά μέσα από συγκρού­σεις και πολιτικές αντιπαραθέσεις. Κι άλλες φορές έχουν δοθεί λύσεις προοδευτικές που προωθούν την ισότητα και την κοινωνική συμμετοχή, άλλες όχι.
Θα ήταν αφέλεια να πιστέψουμε ότι μπορούμε να σταματήσουμε την Ιστορία. Και θα ήταν λάθος για την Κεντροαριστερά να παραιτηθεί των ευθυνών της, παραιτούμενη από την οργανωτική της αυτοτέλεια. Γιατί, βέβαια, η πολιτική δεν είναι υπόθεση απλώς ικανών προσώπων που ψάχνουν να κάνουν την καλύτερη μεταγραφή. Είναι εξίσου υπόθεση συλλογικών διαδικασιών με κοινωνικές αναφορές.
Είναι αλήθεια ότι ο χώρος της Κεντροα­ριστεράς σήμερα κουβαλά πολλές αμαρτίες από το παρελθόν. Και θα ήταν αδιανόητο να συνεχίσει σαν να μη συνέβη τίποτα. Τα πρόσωπα που αποτελούν την ηγεσία της είναι βαρύτατα τραυματισμένα και η αξιοπιστία της παράταξης βρίσκεται στο ναδίρ.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, υπάρχει έντονος προβληματισμός και κινητικότητα μεταξύ ενός μεγάλου μέρους των πολιτών που απορρίπτουν τόσο την παραδοσιακή Αριστερά όσο και τη νεόκοπη Κεντροδεξιά - που, βέβαια, ακόμα δεν την είδαμε και Κεντροδεξιά τη βαφτίσαμε.
Μπορούν αυτοί οι πολίτες να αποτελέσουν τη μαγιά μιας αναγεννητικής προσπάθειας; Πολλά θα εξαρτηθούν από τις πρωτοβουλίες που θα αναληφθούν μέσα στους επόμενους μήνες. Η προϊστορία δεν αφήνει μεγάλα περιθώρια αισιοδοξίας. Συνήθως οι καλύτερες των προθέσεων χάνονται μεταξύ των δυνάμεων της αδράνειας και αντικρουόμενων προσωπικών φιλοδοξιών.
Από την άλλη πλευρά είναι σαφές ότι έχει προκύψει ένα μεγάλο πολιτικό κενό. Ηδη έχουν εμφανιστεί επίδοξοι μνηστήρες. Θα υπάρξουν κι άλλοι. Ο Οδυσσέας ακόμα αναζητείται!

ΕΘΝΟΣ 12/11/12

ΛΑΘΡΕΠΙΒΑΤΕΣ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΟΑΡΙΣΤΕΡΑΣ

Πολύ μεγάλη ζημιά έκανε στον ΣΥΡΙΖΑ ο Παναγιώτης Λαφαζάνης και δεν το κατάλαβε ακόμα. Οχι τόσο πολιτικά -είναι υπόθεση λίγων εβδομάδων να ξεχαστεί η γκάφα-, αλλά γιατί βοήθησε να βγει λίγο στον αφρό όλο αυτό το ιδεολογικό νεφέλωμα που κυριαρχεί στο κόμμα του.
Στην αρχή βέβαια οι αντιδράσεις ακολούθησαν την πεπατημένη: για όλα φταίνε οι άλλοι. Ο εκπρόσωπος του κόμματος μίλησε για «ελαφρές» και «αστείες» κριτικές που γίνονται στον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ στην «Αυγή» πήγαν ένα βήμα παραπέρα μιλώντας για «χαλκείς της ενημέρωσης», θυμίζοντάς μας φρασεολογίες άλλων εποχών. Η προσέγγιση αυτή βέβαια δεν περπάτησε πολύ, γιατί πρώτοι οι συριζαίοι είχαν αδειάσει τον Παναγιώτη. Αλλος μιλώντας για «αυτογκόλ» και «πεπονόφλουδα» που πάτησε ο κοινοβουλευτικός τους εκπρόσωπος, άλλος πάλι επισημαίνοντας ότι με όσα είπε «δεν απηχεί τις απόψεις μας».
Την καλύτερη συμβουλή πάντως την έδωσε ο νέος θεωρητικός της Αριστεράς, Αλέξης Μητρόπουλος, τσιτάροντας τον Εκο: «Θα απαντάς, του είπε, ό,τι ξέρεις, όχι ό,τι σε ρωτάνε!». Με άλλα λόγια, θα μαθαίνουμε ό,τι θέλουν αυτοί, όχι ό,τι ρωτάμε εμείς. Ωραίο ακούγεται.
Κατόπιν αυτών, ο κ. Τσίπρας έκανε μια δήλωση του στυλ «είμαστε πανέτοιμοι» και το θέμα θεωρήθηκε λήξαν. Ανέλαβαν όμως να το συνεχίσουν κάποιοι άλλοι θεωρητικοί, που θέλησαν να εξηγήσουν στους «ψυχωσικά αρχομανείς» ότι άλλο η αστική και άλλο η αριστερή διακυβέρνηση. Οπως έγραψαν στην «Αυγή», αν εννοούν να κατεδαφίσουμε το κράτος πρόνοιας και τα εργασιακά δικαιώματα, «από τέτοια ετοιμότητα χορτάσαμε».
Για ποια κυβερνησιμότητα μιλάμε λοιπόν; Οπως μας εξηγεί έτερος αρθρογράφος, αντίσταση -προφανώς στην κυρίαρχη νεοφιλελεύθερη λογική- «είναι η απεξάρτηση από την οικονομία της λογιστικής και η επανεισαγωγή μιας πολιτισμικής οικονομίας. Παράγω αυτό που χρειάζεται ο πολίτης, αυτό που εξαρθρώνει τον παραπειστικό τοκογλυφικό οικονομισμό».
Και πιο κάτω: «Η νέα αντίληψη με την οποία πρέπει να διεκδικήσει την κυβερνητική ευθύνη δεν θα τέρπει την ηδονοθηρία, που αποτέλεσε το βασικό ιδεολογικό όχημα για το κάψιμο της χώρας (?), αλλά θα ξανασυστήσει τον κόπο και την αποφασιστικότητα». Καταλάβατε; Αν όχι, ίσως να ανατρέξετε στη διακήρυξη που έδωσε στη δημοσιότητα ο ΣΥΡΙΖΑ την Κυριακή και όπου μας εξηγούν ότι στόχος του κόμματος είναι η «οικονομία των αναγκών» που θα αντιστρατεύεται την «οικονομία του κέρδους».
Η ορολογία μοιάζει αθώα και αρκούντως κουλτουριάρικη. Στην πραγματικότητα πρόκειται για μια επιστροφή στη σοβιετική ιδεολογία προ Γκορμπατσόφ. Η οποία φυσικά δεν απάντησε ποτέ στο ποιος θα καθορίζει τις ανάγκες των πολιτών και με ποια κίνητρα το οικονομικό σύστημα θα ανταποκρίνεται σε αυτές τις ανάγκες.
Ο καπιταλισμός έχει την αγορά και το κέρδος. Στα καθεστώτα του υπαρκτού σοσιαλισμού δοκιμάστηκαν διάφορα διοικητικά ή αυτοδιοικητικά σχήματα με τα ίδια πάντοτε τραγελαφικά αποτελέσματα. Εδιναν πριμ για την παραγωγή πολυελαίων με βάση τους τόνους σιδήρου που χρησιμοποιούσαν τα εργοστάσια και έφτιαχναν φωτιστικά που από το βάρος γκρέμιζαν το ταβάνι!
Αντί για την «πολιτισμική οικονομία», οι πολίτες θεοποίησαν τον άπιαστο γι' αυτούς καταναλωτισμό και σήμερα όσα σοσιαλιστικά καθεστώτα απέμειναν προσπαθούν να επιβιώσουν υιοθετώντας την αγορά.
Κινδυνεύουμε να υποστούμε εμείς στον 21ο αιώνα ένα τέτοιο ιστορικό πισωγύρισμα; Δύσκολα μπορεί κανείς να το πιστέψει. Είναι όμως ενδεικτικό της κρίσης του πολιτικού μας συστήματος το ότι με τέτοιες απόψεις κάποιοι φιλοδοξούν να γίνουν οι λαθρεπιβάτες της Κεντροαριστεράς.

ΕΘΝΟΣ 9/11/12

ΤΙΜΗΤΕΣ ΕΚ ΤΟΥ ΑΣΦΑΛΟΥΣ

Ανακούφιση ή απελπισία ανάλογα με την πολιτική θέση του καθενός. Η Βουλή ενέκρινε τα μέτρα. Πέρασε κι αυτός ο σκόπελος. Ολοταχώς για τον επόμενο. Γιατί, μην κρυβόμαστε, οι εκκρεμότητες δεν τελείωσαν. Και θα χρειαστούν ακόμα πολλά ωσότου μπούμε σε πορεία ανάκαμψης.
Τα προβλήματα γνωστά. Ολες οι προβλέψεις έχουν πέσει έξω, το χρέος θεωρείται μη βιώσιμο, οι εκτιμήσεις για τους μελλοντικούς ρυθμούς ανάπτυξης είναι υπεραισιόδοξοι. Κάποια στιγμή λοιπόν, ασφαλώς μετά τις γερμανικές εκλογές, θα επιδιωχθεί μια «οριστική» λύση με νέες διευθετήσεις στο χρέος.
Είναι έτσι τα πράγματα; Πιθανώς, αν και θα εξαρτηθεί από πολλούς παράγοντες. Το σίγουρο είναι ότι έχει αρχίσει και πάλι ένας καταιγισμός με αριθμούς, που τελικά μόνο σύγχυση προκαλούν.
Οπως για παράδειγμα οι εκτιμήσεις για το χρέος. Το οποίο μετά το κούρεμα, αντί να μειώνεται, αυξάνει ως ποσοστό του ΑΕΠ. Θα φτάσει το 192% το 2014 και βέβαια δεν προβλέπεται να μειωθεί στο 120% το 2020, ποσοστό που θεωρείται βιώσιμο κατά το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Οπερ έδει δείξαι. Η συνταγή είναι λάθος, έπρεπε από την αρχή να την έχουμε αρνηθεί και να αρνηθούμε να πληρώσουμε. Σωστά; Δυστυχώς όχι. Γιατί σε αυτή την κατάσταση έχουμε φτάσει χωρίς να έχουμε αποπληρώσει ούτε ένα ευρώ από το χρέος.
Οι προβλέψεις έχουν πέσει έξω για έναν και μόνο λόγο: η ύφεση είναι πολύ μεγαλύτερη από όση είχε προβλεφθεί. Αυτό σημαίνει ότι μειώνεται το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν και γι' αυτόν τον λόγο το χρέος ως ποσοστό επί του ΑΕΠ εμφανίζεται αυξημένο.
Μπορούσε να γίνει διαφορετικά; Ασφαλώς, αλλά θα ήταν πολύ χειρότερα. Για να πάρουμε μια εικόνα, την τελευταία τριετία έχουμε πάρει μέτρα 49 δισεκατομμυρίων ευρώ για να μειώσουμε το έλλειμμα μόλις κατά 23,2 δισεκατομμύρια. Κι ακόμα έχουμε πρωτογενές έλλειμμα κοντά στα 2 δισεκατομμύρια - τόσα δηλαδή είναι τα λεφτά που μας λείπουν για να πληρώνουμε μισθούς και συντάξεις.
Ο λόγος φυσικά αυτής της ψαλίδας είναι ότι τα μέτρα φέρνουν ύφεση και άρα μείωση των εσόδων, με αποτέλεσμα να χρειάζονται ακόμα περισσότερες περικοπές για να μειωθεί το έλλειμμα.
Μπορεί όμως να διανοηθεί κανείς τι θα είχε συμβεί αν τα μέτρα αυτά έπρεπε να τα πάρουμε μια κι έξω, το 2010; Τότε που διάφοροι πολιτικοί και ορισμένοι σοβαροί, υποτίθεται, οικονομολόγοι μάς έλεγαν να πούμε όχι στην κοινοτική βοήθεια και να ζήσουμε με αυτά που έχουμε!
Μια τόσο απότομη λιτότητα, πάνω από 49 δισ. σε έναν χρόνο, δεν θα είχε προκαλέσει ύφεση -έστω και την ίδια με αυτήν που ζούμε την τελευταία πενταετία-, αλλά κυριολεκτικό κραχ. Ωσπου να επανέλθουμε σε ισορροπία θα περνούσαμε συνθήκες κανονικού εμφυλίου και η καταστροφή της παραγωγικής βάσης θα ήταν ανυπολόγιστη. Κι όμως αυτοί που εισηγούνταν αυτή την πολιτική παριστάνουν σήμερα τους τιμητές. Φυσικά εκ του ασφαλούς.
Μετά την ψήφιση των μέτρων ο κίνδυνος αυτός απομακρύνεται. Δεν έχει περάσει όμως. Η πολιτική αβεβαιότητα παραμένει. Και σχεδόν καθημερινά αποδεικνύουμε ότι ελάχιστα έχουμε συνειδητοποιήσει τη σοβαρότητα της κατάστασης.
Οποιος έχει αμφιβολία, αρκεί να αναζητήσει το βίντεο από την παρωδία συζήτησης χθες στη Βουλή, την κενότητα των επιχειρημάτων και την αδυναμία ή την άρνηση να επεξεργαστούμε ένα εθνικό σχέδιο για να βγούμε από την κρίση.

ΕΘΝΟΣ 7/11/12

ΟΥΤΕ ΓΑΤΑ ΟΥΤΕ ΖΗΜΙΑ

Εστω και δύσκολα, τα μέτρα αναμένεται να ψηφιστούν. Η ΔΗΜΑΡ θα δηλώσει «παρών», την Κυριακή όμως θα ψηφίσει τον προϋπολογισμό που ουσιαστικά αποτελεί την υλοποίησή τους. Η κυβέρνηση θα συνεχίσει κανονικά με την υποστήριξη και των τριών κομμάτων. Ούτε γάτα ούτε ζημιά λοιπόν; Ασφαλώς όχι. Η κυβέρνηση βγαίνει πληγωμένη από την ψηφοφορία. Και στέλνει λάθος μηνύματα τόσο προς τους πολίτες όσο και προς την Ευρώπη.

Υποτίθεται ότι ένας από τους πιο σημαντικούς στόχους της οικονομικής πολιτικής είναι η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία και ο εκμηδενισμός του κινδύνου εξόδου από το ευρώ. Oχι μόνο για να αρχίσουν να γίνονται επενδύσεις και να προχωρήσουν οι ιδιωτικοποιήσεις, αλλά και για να μπορέσουμε κάποτε να βγούμε στις αγορές για δανεικά ώστε να σταματήσει η εξάρτησή μας από την τρόικα.
Και τι καταφέραμε; Να δείξουμε ότι ο ένας από τους τρεις εταίρους -απαραίτητος για τη διατήρηση μιας ελάχιστης κοινωνικής πλειοψηφίας- ήταν διατεθειμένος να ρίξει την κυβέρνηση παρά να ψηφίσει την κατάργηση του επιδόματος γάμου.
Το τι θα συνέβαινε -ή και το τι, θεωρητικά, ακόμα μπορεί να συμβεί- αν οι διαρροές από τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ ήταν μεγαλύτερες, ούτε να το σκεφτόμαστε. Τρίτη εκλογική αναμέτρηση και πιθανότατα αδυναμία σχηματισμού κυβέρνησης - η τέλεια αυτοκτονία μιας χώρας.
Και τώρα ωστόσο η πολιτική αδυναμία της κυβέρνησης είναι βέβαιο ότι θα μετρήσει αρνητικά στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Και μπορεί π.χ. για τους Γερμανούς σοσιαλδημοκράτες αυτό να είναι επιχείρημα για πιο ενεργή στήριξη του κ. Σαμαρά και για χαλαρότερα μέτρα.
Για τον κ. Σόιμπλε ωστόσο να είμαστε βέβαιοι ότι θα μεταφραστεί ως ανάγκη για πιο σκληρούς όρους ώστε να διασφαλιστεί η επιστροφή των χρημάτων τους. Ας ελπίσουμε ότι δεν θα θελήσουν να κάνουν καψώνι στον κ. Κουβέλη και δεν θα του ζητήσουν να συνυπογράψει το νέο οικονομικό πρόγραμμα.
Ακόμα χειρότερο ωστόσο είναι το μήνυμα που στέλνει η κυβέρνηση στους πολίτες. Γιατί για μία ακόμα φορά μπαίνει σε πρώτο πλάνο η «επαναδιαπραγμάτευση», λες και πρόκειται να αλλάξει κάτι για τον ελληνικό λαό ή για την οικονομία, αν τροποποιηθεί ο ένας ή ο άλλος όρος του Μνημονίου.
Ο Φ. Κουβέλης αλλά δευτερευόντως και οι δύο άλλοι αρχηγοί μοιάζει να μην καταλαβαίνουν ότι αυτό που προέχει είναι η επεξεργασία και η υλοποίηση ενός δικού μας προγράμματος για το ξεπέρασμα της κρίσης.
Οτι αν θέλουμε κάποια στιγμή να πάψουμε να δίνουμε την εντύπωση χώρας με περιορισμένη κυριαρχία, θα πρέπει να αποφασίσουμε εμείς τι πραγματικά θέλουμε. Οχι μόνο για τη βοήθεια των Ευρωπαίων αλλά και για την οικονομία και την περίφημη παραγωγική ανασυγκρότηση που όλοι την πρεσβεύουν στα λόγια.
Και βέβαια αυτά να εξηγηθούν και στους πολίτες, όπου η κυβέρνηση κινδυνεύει να ηττηθεί κατά κράτος, καθώς έχει επικρατήσει η εντύπωση πως όλα είναι υπόθεση ενός απροσδιόριστου ελληνικού τσαμπουκά σαν αυτόν που παρακολουθούμε κατά κόρον από τα τηλεοπτικά παράθυρα.
Δεν έχω την παραμικρή αμφιβολία ότι στα στελέχη της ΔΗΜΑΡ θα επικρατεί ικανοποίηση για τη στάση της στα εργασιακά. Και ασφαλώς ο κ. Κουβέλης θα πιστεύει ότι υπερασπίστηκε την τιμή του κόμματος και τη θέση του στον σοσιαλιστικό παράδεισο.
Δεν είμαι βέβαιος αν συνειδητοποιεί πόσο κοντά στην κόλαση βρέθηκε η χώρα...

ΕΘΝΟΣ 6/11/12

ΕΝΑΣ ΟΜΠΑΜΑ ΔΕΝ ΜΑΣ ΣΩΖΕΙ

Το 1996, διαβάζοντας τις προγραμματικές δηλώσεις της νέας του κυβέρνησης στη Βουλή, ο Κ. Σημίτης είχε αφιερώσει σχεδόν ολόκληρο το κεφάλαιο για την εξωτερική πολιτική στην Ευρώπη και δεν είχε κάνει την παραμικρή αναφορά στις ΗΠΑ. Λίγα 24ωρα αργότερα ξέσπασε η κρίση στα Ιμια και ο Ελληνας πρωθυπουργός ευχαρίστησε δημόσια τις ΗΠΑ για τη μεσολάβησή τους που απέτρεψε ένα θερμό επεισόδιο με απρόβλεπτες συνέπειες.
Πρωταγωνιστής ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών του Κλίντον, Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, ο οποίος με αλλεπάλληλα τηλεφωνήματα έως τις πρώτες πρωινές ώρες κατάφερε να υιοθετήσουν οι δύο πλευρές μια συμβιβαστική λύση. Την ίδια ώρα, οι Ευρωπαίοι υπουργοί των Εξωτερικών κοιμόντουσαν τον ύπνο του δικαίου. Για την ελληνική κυβέρνηση ήταν ασφαλώς μια απότομη προσγείωση στη διεθνοπολιτική πραγματικότητα.
Σχεδόν δεκαεπτά χρόνια μετά, μια τέτοιου είδους αμερικανική πρωτοβουλία μοιάζει εξαιρετικά απίθανη, αν όχι αδιανόητη. Οι ΗΠΑ έχουν απομακρυνθεί από την Ευρώπη, καθώς η εξωτερική τους πολιτική προσδιορίζεται από άλλες προτεραιότητες.
Η Κίνα, που είναι ο μεγαλύτερος πιστωτής της, αλλά και ο ισχυρότερος εμπορικός ανταγωνιστής της, και φυσικά ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας με ό,τι αυτός συνεπάγεται για τη Μέση Ανατολή, το πυρηνικό Ιράν, το Ιράκ και το Αφγανιστάν απορροφούν την προσοχή του Αμερικανού προέδρου. Κι αυτό θα συνεχίσει να ισχύει και μετά την αυριανή εκλογή ανεξάρτητα από το ποιος θα κερδίσει - ο αγαπημένος του Πάρτι του Τσαγιού, Μιτ Ρόμνεϊ, ή ο αγαπημένος (και) των Ευρωπαίων, Μπαράκ Ομπάμα.
Δυστυχώς, το κενό που δημιουργεί η αποστασιοποίηση των ΗΠΑ δεν το κάλυψε η Ευρώπη. Η Ευρωπαϊκή Ενωση παραμένει κατά κύριο λόγο μια Οικονομική Ενωση, κι αυτή ανεπαρκής, όπως αποκάλυψε η κρίση του χρέους, και χωρίς τις απαραίτητες θεσμικές προϋποθέσεις για να είναι αποτελεσματική.
Στην εξωτερική πολιτική η Ευρώπη παραμένει νάνος επιμένοντας να εκχωρεί σε μια απρόθυμη πλέον Αμερική κρίσιμα θέματα όπως είναι η ασφάλειά της. Οσο για τη ρήση που και αυτή αποδίδεται στον Κίσινγκερ -δεν ξέρω σε ποιον να τηλεφωνήσω αν θέλω να καλέσω την Ευρώπη-, παραμένει επίκαιρη όσο ποτέ.
Αυτά δε σε μια περίοδο μεγάλων προκλήσεων και αβεβαιότητας. Τόσο στον Νότο με την Αραβική Ανοιξη, την άνοδο των ισλαμιστών και τον εμφύλιο στη Συρία, όσο και στον Βορρά με τις πιέσεις από την πλευρά της Ρωσίας και τα ανοικτά ζητήματα της ενεργειακής ασφάλειας.
Σε ό,τι αφορά την Ευρωπαϊκή Ενωση, είναι φυσικά πολύ δύσκολο να προβλέψει κανείς πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα. Ο κίνδυνος να βγει εκτός ελέγχου η κρίση στην Ευρωζώνη παραμένει. Οσο για τις προσπάθειες για την επιτάχυνση της ενοποίησης, έχουν να αντιμετωπίσουν τις φυγόκεντρες δυνάμεις που πυροδοτεί η κρίση, κυρίως από την άκρα Δεξιά αλλά και από ορισμένες ακραίες αριστερές φωνές.
Την αβεβαιότητα αυτήν ορισμένοι στην Ελλάδα την αντιμετωπίζουν περίπου σαν ευκαιρία. Κατά τη λογική τους η γεωστρατηγική σημασία της χώρας ανεβαίνει και, κατά συνέπεια, η Ευρώπη αλλά και οι ΗΠΑ μάς έχουν όλο και πιο πολύ ανάγκη. Μπορεί και να είναι έτσι. Με την προϋπόθεση, ωστόσο, ότι θα συνειδητοποιούμε και εμείς ότι όσο περισσότεροι είναι οι βαθμοί της αβεβαιότητας τόσο μεγαλύτεροι είναι οι κίνδυνοι και τόσο περισσότερο ανεύθυνοι οι πειραματισμοί.
Αλλωστε, ξέρουμε πολύ καλά πόσο ακριβά πληρώσαμε στην Κύπρο μια προηγούμενη περίοδο αβεβαιότητας, όταν το σκάνδαλο του Γουοτεργκέιτ είχε παραλύσει την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ!

ΕΘΝΟΣ 5/11/12