Ποιος είναι ο προβοκάτορας;

Με τον ΣΥΡΙΖΑ θα μπορούσε και να συμφωνήσει κανείς ότι αποτελεί επικίνδυνη επιλογή για τις πολιτικές ελευθερίες η δίωξη στελέχους του για «ηθική αυτουργία» στην επίθεση των κουκουλοφόρων κατά των μεταλλείων χρυσού. Το μείζον που προέκυψε, ωστόσο, δεν είναι οι ποινικές ευθύνες του συγκεκριμένου στελέχους αλλά οι τεράστιες πολιτικές ευθύνες του ΣΥΡΙΖΑ και η πραγματικά επικίνδυνη σχέση του με τη βία.
Γιατί βέβαια η ανακοίνωση της καταδίκης των γεγονότων χάνει τη σημασία της όταν για μήνες τώρα -όπως με ανατριχιαστική λεπτομέρεια καταγράφεται στη μηνυτήρια αναφορά του κ. Πάχτα- στην περιοχή διεξάγεται ένας άτυπος ανταρτοπόλεμος με εμπρησμούς και επιθέσεις κατά πολιτών που μόνο στόχο έχουν να τρομοκρατήσουν όποιον διαφωνεί με τη διακοπή των εργασιών εξόρυξης.
Από αυτόν τον πόλεμο ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει πάρει την παραμικρή απόσταση. Με μεταφερόμενους διαδηλωτές, μάλιστα, αποτελεί έναν από τους βασικούς παράγοντες που η αντιπαράθεση έχει πάρει αυτές τις διαστάσεις. Οσο για τη βουλευτή του, περίπου δικαιολόγησε την τελευταία βαρβαρότητα λέγοντας ότι «οι αποικιοκρατικές πρακτικές της εταιρείας και των ντόπιων συνεταίρων της, όπως και η βίαιη κρατική καταστολή που έχουν βιώσει οι κάτοικοι προκαλούν ανεξέλεγκτες καταστάσεις όπως το χθεσινοβραδινό γεγονός».
Λίγες ημέρες νωρίτερα ο ΣΥΡΙΖΑ είχε πρωταγωνιστήσει και σε ένα ακόμα βίαιο γεγονός, μικρότερης εμβέλειας είναι αλήθεια, όταν νεολαίοι του εισέβαλαν στο προσωπικό -όχι στο υπηρεσιακό- γραφείο του γραμματέα του υπουργείου Οικονομικών κ. Μέργου. Το κατέλαβαν -«συμβολικά» πάντα- και κρέμασαν πανό με συνθήματα εναντίον του για τις δηλώσεις του περί κατώτατου μισθού. Ακολούθησε, την επόμενη ημέρα, απειλητική επιστολή με σφαίρα - όχι από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ βέβαια.
Θα ήταν άτοπο να αναρωτηθεί κανείς αν σε περίπτωση που είχαν γίνει κυβέρνηση θα έκαναν τα ίδια; Αν θα έστελναν τους νεολαίους τους σε όποιον διαφωνούσαν να τον προπηλακίσουν μέσα στο γραφείο του; Μήπως και στο σπίτι του; Και θα του παρείχαν την προστασία της Αστυνομίας ή θα έβαζαν τα ΜΑΤ να τον συλλάβουν έτσι και προσπαθούσε να διώξει τους διαδηλωτές;
Υπερβολές; Καθόλου, γιατί έχει αποδειχθεί ότι είναι ένα κόμμα που υιοθετεί κάθε είδους ακτιβίστικες πρακτικές και επιπλέον έχει μια εντυπωσιακή άνεση, το ίδιο γεγονός τη μία φορά να το χαρακτηρίζει προβοκάτσια, την άλλη αναπόφευκτό αποτέλεσμα της λαϊκής οργής και την επομένη να λέει ότι πραγματική βία είναι η λιτότητα και η ανεργία.
Παραδόξως την καλύτερη και πιο προωθημένη περιγραφή αυτής της στάσης την έδωσε μια νεοφώτιστη στο κόμμα, η κ. Σακοράφα, η οποία σε πρόσφατη ομιλία της στην Κεντρική Επιτροπή επιτέθηκε στον κ. Τσίπρα για το ότι με τις ιδιωτικοποιήσεις και την επιστράτευση στο Μετρό πιάστηκαν απροετοίμαστοι και «δεν άνοιξε μύτη», την ώρα που είναι λογικό «δίπλα μας ο θυμός, η οργή και η αγανάκτηση να καίει το σύμπαν».
Κι αφού αναρωτιέται πού ήταν τα δεκάδες χιλιάδες στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και γιατί δεν πήγαν στο αμαξοστάσιο, προσθέτει: «Ας πούμε λοιπόν ότι αυτά αποτελούν τη χρυσή εφεδρεία? για κάποια άλλη πιο ώριμη στιγμή»! Από τώρα πάντως ο ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να βρεθεί «στον δρόμο (εκεί που) πολιτικοποιείται η σύγκρουση», αλλιώς -σημειώνει- δεν θα μιλάμε για ανατροπή αλλά για διαδοχή.
Να τα πάρουμε τοις μετρητοίς; Να θεωρήσουμε ότι τα περί κατοχικής κυβέρνησης, δωσίλογων και Τσολάκογλου τα εννοούν; Οτι περιμένουν την πιο ώριμη στιγμή; Μήπως θεωρηθούμε προβοκάτορες;

ΕΘΝΟΣ 21/2/13

Τι λέτε, κ. καθηγητά;

Η συζήτηση στην τηλεόραση κυλούσε ήρεμα. Οι καλεσμένοι πολιτικοί δεν διέκοπταν ο ένας τον άλλο κι ακόμα μιλούσαν με επιχειρήματα, πράγμα σπάνιο. Ωσπου ο παρουσιαστής ολοκληρώνοντας, όπως συνηθίζουμε να λέμε, στράφηκε χωρίς την παραμικρή δόση ειρωνείας στον τελευταίο καλεσμένο: «Εσείς, κύριε καθηγητά, τι λέτε;».
Τι ήταν να το πει; Ο κύριος καθηγητής πήρε τον λόγο και, με εκείνο το αγέρωχο ύφος που μόνο η σιγουριά της γνώσης δίνει, άρχισε να αναπτύσσει τις απόψεις του για το πώς θα ξεπεραστεί η κακοδαιμονία του πολιτικού μας συστήματος.
Η λύση είναι απλή. Θα καταγράφουμε τι λένε οι πολιτικοί κι αν μετά την εκλογή τους άλλα λένε ή άλλα κάνουνε, τότε θα παραπέμπονται ευθύς στη δικαιοσύνη! «Κόκαλο» οι καλεσμένοι. Κι επειδή διαισθάνθηκε ένα κάποιο κλίμα δυσπιστίας, προσέθεσε. Επιστημονικά η παρακολούθηση είναι απλή υπόθεση. Επιστημονικά.
Κι έτσι σε μια άσημη πρωινή εκπομπή ένας Ελληνας καθηγητής πανεπιστημίου κατέθεσε την αποφασιστική συμβολή του στην ανατροπή της τρέχουσας συνταγματικής και πολιτικής θεωρίας.
Γιατί, αν και απλός δημοσιογράφος, είμαι σε θέση να καταθέσω ότι αυτή την άποψη, ιδιοφυή στην απλότητά της, δεν την είχε σκεφτεί κανείς μέχρι τώρα από όλους αυτούς τους δήθεν σοφούς της αλλοδαπής. Κρίμα που θα πάει χαμένη - φοβάμαι πως ούτε η Οξφόρδη ούτε το Χάρβαρντ παρακολουθούν ελληνική τηλεόραση. Ενας άλλος καθηγητής, επιμελέστερος αυτός, προνόησε να καταθέσει τις απόψεις του γραπτώς. Το ζήτημά του ήταν ο «πολλαπλασιαστής», για τον οποίο ζήτησε τη σύσταση διεθνούς επιτροπής εμπειρογνωμόνων και κατόπιν διεκδίκηση αποζημίωσης από όσους διέπραξαν το λάθος.
Προφανώς εδώ τα ζητήματα είναι πολλά. Πρώτον, πού θα προσφύγουμε - γιατί Διεθνές Δικαστήριο Επιστημονικών Λαθών δεν προβλέπεται. Δεύτερον, πώς θα ζητήσεις αποζημίωση από κάποιον που σου δίνει, δεν σου παίρνει λεφτά. Τρίτον, τι θα συμβεί αν προκύψουν επιστημονικές διαφωνίες.
Τέταρτον και κυριότερον αν μας πουν -το είπε ουσιαστικά ο Ευρωπαίος επίτροπος κ. Ολι Ρεν- ότι στη μεγαλύτερη ύφεση, στο λάθος του πολλαπλασιαστή δηλαδή, συνέβαλαν εξωφρενικές δηλώσεις πολιτικών ή καθηγητών που προκάλεσαν σύγχυση και ανησυχία, θα ζητήσουμε αποζημίωση και από αυτούς; Δύσκολα πράγματα. Ισως να γίνει κοινή δικογραφία με την ΕΛΣΤΑΤ - μια ψυχή που είναι να βγει, ας βγει.
Ο τρίτος καθηγητής έβαλε στο στόχαστρο τον «νεοφιλελευθερισμό» που υποτάσσει τη Δημοκρατία στις αγορές. Κι ως εδώ καλά, να το συζητήσουμε. Μαζί όμως να συζητήσουμε εάν φταίει ο «νεοφιλελευθερισμός» για τα χάλια μας ή το μεγάλο πάρτι για το οποίο τώρα κανείς δεν γνωρίζει τίποτα.
Στον δρόμο ωστόσο η μπάλα πήρε το ίδιο το κράτος δικαίου, για το οποίο γράφει τα εξής ενδιαφέροντα: «Τα συντάγματα, τα αναπαλλοτρίωτα ατομικά δικαιώματα και η αυστηρή διάκριση των εξουσιών αποσκοπούν πριν από όλα στην απάλυνση του τρόμου των κρατούντων μπροστά στη δημοκρατική απροσδιοριστία». Ακούγεται λίγο βαθυστόχαστο, σε απλά ελληνικά όμως θα μπορούσε και να λέει ότι στο όνομα του λαού όλα επιτρέπονται.
Σε τι αντιδημοκρατικά εκτρώματα θα μπορούσε να οδηγήσει μια τέτοια άποψη μπορεί ο καθένας μας να φανταστεί. Για να μην απεραντολογούμε και να μην κάνουμε την τρίχα τριχιά, να υπενθυμίσουμε ότι πολλά από όσα έγιναν στην Ελλάδα την τελευταία τριακονταετία -τα ρουσφέτια, το κομματικό κράτος, τα συντεχνιακά προνόμια- στο όνομα του λαού έγιναν και συχνά με την απόλυτη και ενθουσιώδη επιδοκιμασία του.
Πάντως, μπορούμε να κοιμόμαστε ήσυχοι. Επιστημονικά τα έχουμε λύσει τα προβλήματά μας!

ΕΘΝΟΣ 19/2/13

Αυτισμός ή δίπορτο;

Και τώρα τι γίνεται; Εντάξει, ο Φώτης απάντησε αρνητικά στον Βαγγέλη, αυτό όμως σημαίνει ότι τελειώσαμε με την υπόθεση της συνεργασίας; Σίγουρα όχι. Θα πρέπει να περιμένουμε την επόμενη κίνηση στη σκακιέρα αυτήν τη φορά μάλλον από τη ΔΗΜΑΡ που έχει απορρίψει δύο φορές τον διάλογο και πρέπει κάτι να κάνει, αν μη τι άλλο για να μην κατηγορηθεί για πολιτικό αυτισμό.
Οι πιθανότητες βέβαια είναι ότι ο διάλογος θα «προχωρά» με αυτόν τον τρόπο, με κινήσεις τακτικής, δηλαδή μίζερα, με εκατέρωθεν καχυποψίες και μικρές πιθανότητες επιτυχίας. Και όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση της ΔΗΜΑΡ, η πρόσκληση θα απευθύνεται προς «όλους»: τις δυνάμεις της«δημοκρατικής Αριστεράς, της πολιτικής οικολογίας και της σοσιαλδημοκρατίας».
Μοιάζει λίγο ασαφές; Δεν είναι τυχαίο. Γιατί συνήθως όταν θέλεις να μιλήσεις με «όλους», στην πραγματικότητα δεν θέλεις να μιλήσεις με κανέναν. Οπως εξηγούσε στον γράφοντα στέλεχος της ΔΗΜΑΡ, «με ποιον να μιλήσουμε; Με το αμαρτωλό ΠΑΣΟΚ ή με τις κινήσεις της Κεντροαριστεράς που δεν αντιπροσωπεύουν ούτε τον εαυτό τους;».
Δεν είναι απλή αλαζονεία. Είναι βέβαια στο DNA της Αριστεράς να αντιμετωπίζει αφ' υψηλού κάθε άλλη πολιτική κίνηση που δεν διαθέτει τη δική της ιδεολογική καθαρότητα και ηθική υπεροχή. Ωστόσο, πολύ περισσότερο είναι η επιθυμία ενός κόμματος να διατηρήσει τα κεκτημένα.
Για πολλά στελέχη της ΔΗΜΑΡ η σημερινή κατάσταση, μια ικανοποιητική κοινοβουλευτική παρουσία δηλαδή και μαζί ο ρόλος του ρυθμιστή, ικανοποιεί πλήρως τη φιλοδοξία τους. Διατηρούν δε και τη δυνατότητα, αν το φέρουν έτσι τα πράγματα, να συνεργαστούν και με τον ΣΥΡΙΖΑ. Η χθεσινή προσχώρηση του κ. Κουβέλη στη δημαγωγία του πολλαπλασιαστή δείχνει πόσο ασταθής πολιτικά παραμένει η Ανανεωτική Αριστερά.
Αυτήν τη θέση της πολύφερνης νύφης δεν θέλουν να τη ρισκάρουν με τίποτα. Προσπαθούν, έτσι, να έχουν διακριτές αποστάσεις τόσο από την κυβέρνηση όσο και από το ΠΑΣΟΚ. Κατά μία έννοια, η στάση τους θυμίζει τη στάση των ελληνικών κυβερνήσεων απέναντι στο Μνημόνιο: το αποδέχονται εξ ανάγκης, σε καμιά περίπτωση όμως δεν το κάνουν δικό τους. Κι όπως και με το Μνημόνιο, μια τέτοια στάση μπορεί να αποδειχθεί αυτοκαταστροφική.
Στις προηγούμενες εκλογές η ΔΗΜΑΡ, δίνοντας τη διαβεβαίωση ότι θα μετάσχει στην κυβέρνηση, κατάφερε να διατηρήσει τις δυνάμεις της και να μπει στη Βουλή. Στις επόμενες εκλογές, όμως, τι έχει να προτείνει - τι έχει να προτείνει γενικότερα ο χώρος «ανάμεσα στη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ» που διεκδικεί να παίξει καθοριστικό ρόλο στις εξελίξεις και θεωρεί ότι η εκλογική του δύναμη είναι πολύ μεγαλύτερη από το άθροισμα ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ.
Σ' αυτό το ερώτημα πρέπει να απαντήσει (και) η ΔΗΜΑΡ. Κι αν θεωρεί ότι δεν έχει συνομιλητές, αυτό είναι δικό της πρόβλημα. Για τους ψηφοφόρους το ζητούμενο είναι μια πειστική εναλλακτική πρόταση διακυβέρνησης και για να υπάρξει δεν αρκεί να μας πούνε ωραία πράγματα. Χρειάζεται και ένα ρεαλιστικό πολιτικό σχέδιο, η κινητοποίηση δηλαδή ευρύτερων δυνάμεων που θα στηρίξουν ένα τέτοιο πρόγραμμα.
Γι' αυτόν τον λόγο είναι αναγκαίες οι υπερβάσεις από όλους, γι' αυτόν τον λόγο χρειάζεται διάλογος με «περίσσευμα καρδίας», χωρίς διαρκώς «κόκκινες γραμμές» στην άμμο.
Για την ώρα, βέβαια, τα στελέχη της ΔΗΜΑΡ νιώθουν εφησυχασμό από τις δημοσκοπήσεις που δείχνουν άνετη είσοδό τους και στην επόμενη Βουλή. Τόσο μεγάλες αυταπάτες τρέφουν;

ΕΘΝΟΣ 18/2/13

Βόμβες και στρακαστρούκες...

Πριν από μερικές εβδομάδες, λίγη ώρα μετά τους πυροβολισμούς με καλάσνικοφ που είχαν στόχο το γραφείο του πρωθυπουργού στη Νέα Δημοκρατία, ο αρχηγός του ΣΥΡΙΖΑ Αλ. Τσίπρας είχε τηλεφωνήσει για να εκφράσει τη συμπαράστασή του στον κ. Σαμαρά. Ηταν μια εκδήλωση αβροφροσύνης αλλά και μια έμπρακτη και ηχηρή αποδοκιμασία των τρομοκρατικών ενεργειών ανεξαρτήτως του χώρου από όπου προέρχονται.
Το κλίμα της διαφαινόμενης ομοψυχίας, όμως, δεν κράτησε για πολύ. Είχαν περάσει λίγες ώρες μόνο όταν ο κ. Μανώλης Γλέζος, ούτε λίγο ούτε πολύ, υποστήριξε ότι η επίθεση έγινε από «φίλιες» προς τη Νέα Δημοκρατία δυνάμεις προκαλώντας πολιτική θύελλα. Προχθές ο κ. Α. Τσίπρας έκανε στροφή 180 μοιρών και προσχώρησε επίσημα στη θέση του κ. Μ. Γλέζου.
Το έκανε σε μία ομιλία του στο «Ακροπόλ» υπό τον μάλλον άχρωμο και πάντως παραπλανητικό τίτλο «Δημοκρατία, δικαιοσύνη και Κοινωνική Αλληλεγγύη». Ηταν μία ομιλία στη διάρκεια της οποίας ανέπτυξε, για πρώτη φορά τόσο ολοκληρωμένα, τη θεωρία του κόμματος για τη «στρατηγική της έντασης» που υποτίθεται ότι ακολουθεί η κυβέρνηση.
Ο χαρακτηρισμός στους μη μυημένους θα μπορούσε να ακούγεται και αθώος: το Μαξίμου ανεβάζει την «ένταση» της πολιτικής αντιπαράθεσης. Αλλά βέβαια δεν πρόκειται γι' αυτό. Ο κ. Τσίπρας, σαν σε εικονική πραγματικότητα, ανακάλυψε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο εκτροπής που έχει στόχο να πλήξει τη δημοκρατική νομιμότητα. Κατά την εκδοχή του, ζούμε σε ένα καθεστώς «οιονεί? έκτακτης ανάγκης», μια κοινοβουλευτική χούντα στην οποία αμφισβητείται η ίδια η «αστική» δημοκρατία. Καθόλου τυχαία, ξεκίνησε αναφερόμενος στη βομβιστική επίθεση από ακροδεξιούς στην Πιάτσα Φοντάνα το 1969 στο Μιλάνο, που είχε 17 νεκρούς και δεκάδες τραυματίες.
Με την επίθεση αυτή εγκαινιάστηκαν τα «σιδερένια χρόνια» της Ιταλίας, που κράτησαν περίπου έως το 1980. Στη διάρκεια της δεκαετίας έγιναν πάνω από δέκα χιλιάδες τρομοκρατικές επιθέσεις, με εκατοντάδες νεκρούς και χιλιάδες τραυματίες. Ηταν μια ένοπλη αντιπαράθεση φασιστών με ακροαριστερούς στην οποία σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν μυστικές υπηρεσίες ?και η CIA? με στόχο να παρεμποδίσουν την άνοδο του Ιταλικού Κομμουνιστικού Κόμματος στην εξουσία. Ηταν η κορύφωση του ψυχρού πολέμου.
Κατά τον κ. Τσίπρα, το ίδιο συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα. Ο κ. Σαμαράς και ο κ. Δένδιας ακολουθούν τις πρακτικές του τότε Ιταλού υπουργού Εσωτερικών Φρ. Κοσίγκα και του ιταλικού βαθέος κράτους με σκοπό να πλήξουν τη Δημοκρατία και να εμποδίσουν την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ.
Για να μην έχουμε καμιά αμφιβολία μάλιστα για το τι σημαίνουν αυτές οι πρακτικές, ο κ. Τσίπρας τις συνέδεσε ευθέως με την πυρπόληση της γερμανικής Βουλής το 1933 και την αξιοποίησή της από τον Χίτλερ για να βγάλει στην παρανομία το Κομμουνιστικό Κόμμα και να στείλει σε στρατόπεδα συγκέντρωσης χιλιάδες κομμουνιστές! Και βέβαια τις συσχέτισε με τις δικές μας προβοκάτσιες, τον «Ασπίδα» αλλά και τη βομβιστική επίθεση στον Γοργοπόταμο το '60.
Η Χρυσή Αυγή, η Αστυνομία αλλά και το ΠΑΣΟΚ έχουν ο καθένας τον δικό του «ρόλο» σ' αυτήν τη στρατηγική της βίας, καθώς και διάφοροι «μικροί Γκέμπελς» και φυσικά τα «μίντια» που αποτελούν το «αβγό του φιδιού». Στόχος όλων, η τυφλή πολιτική βία, για την οποία βέβαια την ευθύνη, μέσα από προβοκάτσιες, θα τη φορτωθεί η Αριστερά.
Το μόνο ερώτημα που μένει να απαντηθεί είναι αν στον ΣΥΡΙΖΑ τα πιστεύουν πραγματικά όλα αυτά. Γιατί βέβαια μπορεί να διαφωνεί κανείς όσο θέλει με το ύφος της εξουσίας, τις ανακοινώσεις του κ. Κεδίκογλου, την πολιτική του κ. Δένδια ή τη συμπεριφορά της Αστυνομίας. Είναι, όμως, τελείως διαφορετικό το να πιστεύει ότι βρίσκεται σε εξέλιξη μια τέτοιας έκτασης συνωμοσία και μάλιστα με τον σχεδιασμό και την καθοδήγηση του Μαξίμου και του αρμόδιου υπουργού. Κι έχουν, άραγε, κάποια στοιχεία; Ή προκύπτουν όλα αυτά από την εκκένωση της «βίλας Αμαλία» και τη ληστεία των «Πυρήνων της φωτιάς» στο Βελβεντό; Προβοκάτσια της κυβέρνησης ήταν κι αυτή;
Και ο ξένος παράγοντας; Είναι, άραγε, συνένοχοι οι Γερμανοί στην προσπάθειά τους να κυριαρχήσουν στην Ευρώπη και να επιβάλουν την «κατοχική» κυβέρνηση στην Ελλάδα; Αν ναι, πώς συμβιβάζεται αυτό με την εικόνα του καλού παιδιού που τόσο επιμελώς καλλιέργησε ο κ. Τσί­πρας στη συνάντησή του με τον κ. Σόιμπλε; Ή μήπως αυτή η αιφνίδια έκρηξη αδιαλλαξίας είναι απλώς μια εσωκομματική πιρουέτα, η απάντηση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ στις επικρίσεις που δέχθηκε για τα ταξίδια του και την εικόνα της «κυβερνησιμότητας» που προέβαλε για το κόμμα;
Ο,τι κι αν ισχύει, το βέβαιο είναι ότι ο κ. Τσίπρας προκαλεί την τύχη - τη δική του αλλά και τη δική μας. Γιατί, μπροστά στον υπαρκτό κίνδυνο της Χρυσής Αυγής, αντί να συμβάλει στη δημιουργία ενός κοινού πλαισίου συναντίληψης και συμπεριφοράς με τα υπόλοιπα κοινοβουλευτικά κόμματα, προτιμά τη διασπαστική καταγγελία, προσπαθώντας μάλιστα να τα ταυτίσει με τη Χρυσή Αυγή. Τι Πλαστήρας τι Παπάγος σε μεταμοντέρνα εκδοχή. Αλλά, τότε, ποιος τροφοδοτεί την Ακροδεξιά και ποιος καλλιεργεί την ένταση;
Για την ιστορία αξίζει να θυμηθούμε την πολιτική που ακολούθησε το Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα εκείνη την εποχή. Το οποίο, διά του ηγέτη του Ενρίκο Μπερλινγκουέρ, υποστήριξε την ανάγκη ενός «ιστορικού συμβιβασμού» με τη Χριστιανοδημοκρατία, που είχε ως στόχο ακριβώς την προστασία της Δημοκρατίας και τη διασφάλιση ομαλών πολιτικών εξελίξεων. Εφτασε, μάλιστα, στο σημείο να αποδεχθεί ακόμα και την πολιτική της συγκράτησης των μισθών προκειμένου να ξεπεράσουν τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι ιταλικές επιχειρήσεις.
Αλλά, βέβαια, γιατί πράγμα μιλάμε; Για τον κ. Τσίπρα και τους περισσότερους συνεργάτες του ο Μπερλινγκουέρ δεν μπορεί παρά να είναι ένας ταξικός προδότης. Για άλλους, πάλι, το λαϊκιστικό μόρφωμα στο οποίο εξελίσσεται ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει την παραμικρή σχέση με την παράδοση της ευρωπαϊκής Αριστεράς!

ΕΘΝΟΣ 17/2/13

Σύνταξη στα 85!

Οταν είσαι ο πρώτος Πάπας που παραιτείται ύστερα από κάποιους αιώνες και ο πρώτος που το κάνει επειδή δηλώνει ότι δεν αντέχει πλέον, είναι φυσικό το βάρος να πέφτει στην αποχώρηση. Ενας (πνευματικός) πατέρας, βλέπετε, δεν παύει ποτέ να είναι πατέρας. Εκτός κι αν το θεωρεί σαν μια εργασία με ανάλογες απαιτήσεις όπως -περίπου- κι όλες οι άλλες. Οπότε, βέβαια, το ερώτημα δεν είναι το ότι έφυγε, αλλά το ότι έμεινε έως τα 85 του χρόνια - 20 χρόνια, δηλαδή, μετά το επίσημο έτος συνταξιοδότησης των κοινών θνητών. Αλήθεια, όμως, πότε (πρέπει να) σταματάμε να δουλεύουμε;
Ολα δείχνουν ότι τα τελευταία χρόνια συντελείται μια αθόρυβη επανάσταση. Ο ανεπτυγμένος, κυρίως, κόσμος κατοικείται όλο και περισσότερο από ηλικιωμένους που δεν θέλουν και ενδεχομένως δεν μπορούν να εγκαταλείψουν την εργασία.
Τα στοιχεία είναι ξεκάθαρα: οι γεννήσεις πέφτουν και το προσδόκιμο ζωής συνεχώς ανεβαίνει. Στην Ελλάδα, για παράδειγμα, το 1974 ήταν λίγο κάτω από τα 73 χρόνια και σήμερα ξεπερνά τα 80 - κι ανάλογες ήταν οι τάσεις και στις υπόλοιπες χώρες στη Δύση.
Αυτό βέβαια σημαίνει ότι ένας συνταξιούχος που βγήκε με 35ετία το 2009, στα 62 του χρόνια, θα περίμενε ότι θα περάσει μια δεκαετία στη σύνταξη. Σήμερα όμως προσβλέπει σε μια 20ετία και μάλιστα με πολύ καλύτερη υγεία, άρα και δυνατότητες να παραμείνει ενεργός. Είκοσι χρόνια να μην κάνεις τίποτα όμως, ακόμα και αν αγαπάς την πρέφα, είναι πολύ. Κι ύστερα οι περισσότερες συντάξεις δεν σου επιτρέπουν πια να ζήσεις αξιοπρεπώς κι οι αποταμιεύσεις, αν υπάρχουν, δεν καλύπτουν εικοσαετία.
Ετσι, στις Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, το 80% της γενιάς του '60 δηλώνει ότι θα συνεχίσει να δουλεύει και μετά τα 65 και το ίδιο συμβαίνει και στην Ευρώπη. Το θρυλικό σκαθάρι, ο σερ, πια, Πολ Μακ Κάρτνεϊ, στα 71 του χρόνια πήρε προ ημερών το 17ο του «Grammy», ο συνομήλικός του σερ Αλεξ Φέργκιουσον κυριαρχεί στον χώρο του ποδοσφαίρου, ενώ η βασίλισσα Ελισάβετ, λίγο μεγαλύτερη από τον Πάπα, γιόρτασε πέρσι τη διαμαντένια επέτειό της στον θρόνο της Αγγλίας!
Οχι ότι πάμε πίσω στην Ελλάδα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κάρολος Παπούλιας διανύει αισίως την ένατη δεκαετία του, ενώ ο μεγαλύτερός του Κωνσταντίνος Μητσοτάκης ετοιμάζεται για την παρουσίαση του νέου του βιβλίου.
Εχει ενδιαφέρον ότι το 90% των ερωτηθέντων που δουλεύουν πάνω από τα 65 τους χρόνια δήλωσε ευχαριστημένο που δουλεύει κι αυτό, η ικανοποίηση δηλαδή από την εργασία και το να αισθάνονται χρήσιμοι φαίνεται πως είναι, μαζί με το οικονομικό, από τους βασικούς λόγους της επιλογής τους.
Σε αρκετές περιπτώσεις συνεχίζουν τη δουλειά που έκαναν - η πείρα σε ορισμένα επαγγέλματα έχει ζήτηση. Συχνά, όμως, αρχίζουν δεύτερη καριέρα. Και οι στατιστικές δείχνουν ότι αν ανοίξουν δική τους επιχείρηση έχουν σημαντικά μεγαλύτερες πιθανότητες να πετύχουν από τους νέους. Υπάρχει μάλιστα και ειδική κατηγορία - αυτοί, λένε, που θέλουν να διαψεύσουν τον Σκοτ Φιτζέραλντ που έγραψε ότι δεύτερη πράξη υπάρχει μόνο στο θέατρο, όχι στη ζωή.
Το να συνεχίσουν να δουλεύουν έχει προφανή οφέλη και για την οικονομία βέβαια. Τα ασφαλιστικά συστήματα σχεδιάστηκαν με άλλα δημογραφικά δεδομένα, ενώ και το κόστος της υγείας υπολογίζεται (στις ΗΠΑ) στα 300.000 δολάρια πλέον στη διάρκεια της ζωής μας.
Τόπο στα νιάτα, λοιπόν, αλλά μην υποτιμάτε και τα περήφανα γηρατειά. Και θέλουν και μπορούν!

ΕΘΝΟΣ 16/2/13

Κεντροαριστερές... ευθιξίες

Κατόπιν ενδελεχούς ανάλυσης των στοιχείων και μελέτης των εκατέρωθεν συμπεριφορών μπορώ μετά βεβαιότητος να σας μεταφέρω το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξα: το πρόβλημα της Κεντροαριστεράς ανάγεται στην ιδιαίτερη ευθιξία ημών των κεντροαριστερών.
Οι οποίοι μπορεί ενίοτε να καταπίνουμε την κάμηλο, ωστόσο σε ζητήματα ιδεολογικής καθαρότητας, ηθικής και κυρίως πρωτοκόλλου δεν σηκώνουμε μύγα στο σπαθί μας.
Την εντύπωσή μου αυτή ενίσχυσαν οι αντιδράσεις που διαπίστωσα στην πρόταση του κ. Βαγγέλη Βενιζέλου προς τη ΔΗΜΑΡ, αλλά και τις λοιπές κεντροαριστερές κινήσεις για συνεργασία. Εχουμε και λέμε:
Αντίδραση πρώτη: δεν είμαστε συνιστώσα του ΠΑΣΟΚ. Που πάει να πει γιατί μας καλεί για διάλογο στα πλαίσια των προσυνεδριακών διαδικασιών - θέλει να μας καπελώσει.
Αντίδραση δεύτερη: είναι επικοινωνιακό τρικ. Που πάει να πει ότι ο κ. Βενιζέλος κάνει την πρόταση πιεζόμενος ίσως από στελέχη του που θέλουν τη συνεργασία, αλλά στην πραγματικότητα θέλει να την κάψει. Αν την εννοούσε, θα την έκανε διακριτικά και όχι δημόσια, λαμβάνοντας υπόψη τις ευαισθησίες του χώρου.
Στις αντιδράσεις αυτές θα πρέπει επίσης να συνυπολογιστούν οι ενστάσεις που κατά καιρούς διατυπώνονται από διάφορα στελέχη, ήτοι:
Ενσταση πρώτη: ποιος, ο Βενιζέλος; Που πάει να πει ότι δεν μπορούμε να συνομιλήσουμε με τον πολιτικό που φέρει ευθύνες -ανάμεσα σε άλλα- για τη λίστα Λαγκάρντ.
Ενσταση δεύτερη: ποιο, το ΠΑΣΟΚ; Που πάει να πει ότι με ένα κόμμα το οποίο έχει περιπέσει σε τόσες αμαρτίες δεν μπορούμε να συνομιλήσουμε αν δεν κάνει στοιχειωδώς την αυτοκριτική του.
Ενσταση τρίτη: ποιους, τους δεξιούς; Που πάει να πει ότι δεν μπορούμε να μπούμε σε έναν διάλογο αν δεν έχει ένα σαφές αριστερό στίγμα που θα μας διαφοροποιεί από τη Νέα Δημοκρατία.
Ενσταση τέταρτη: ποιους, αυτούς; Που πάει να πει -η ένσταση αυτή δεν γίνεται από τη ΔΗΜΑΡ αλλά από ανεξάρτητους του χώρου- ότι στο «νέο» δεν μπορεί να μετέχουν όσοι πολιτικοί φέρουν ευθύνες για τη σημερινή κρίση.
Αναλύοντας τις επιμέρους ενστάσεις μπορεί κανείς να βρει πολλά δίκια και άλλες τόσες απαντήσεις, ωστόσο, που εν μέρει τουλάχιστον τις ακυρώνουν. Ομως η ουσία δεν βρίσκεται εκεί. Το ζητούμενο είναι αν κάποιοι πιστεύουν ότι ο χώρος ανάμεσα στη Νέα Δημοκρατία και τον ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να ανασυγκροτηθεί πολιτικά.
Αν ναι, τότε ο διάλογος έχει αργήσει. Γιατί, βέβαια, το ζητούμενο δεν είναι απλώς να συμπαραταχθούν κόμματα και πρόσωπα -αυτό μπορεί να γίνει και προεκλογικά- αλλά να υπάρξει ένα εναλλακτικό και κυρίως ρεαλιστικό σχέδιο διεξόδου από την κρίση.
Και αυτό θα απαιτήσει χρόνο και σοβαρές συζητήσεις όχι μόνο μεταξύ των κομμάτων ή των ειδικών, αλλά και με την εμπλοκή των δυνάμεων της κοινωνίας που θα το στηρίξουν.
Με άλλα λόγια, όποια και αν πιστεύει κανείς ότι είναι τα κίνητρα του κ. Βενιζέλου, η πόρτα που άνοιξε πρέπει να μείνει ανοιχτή. Γιατί είναι, άλλωστε γνωστό, πως όποιος συνέχεια κοσκινίζει, στην πραγματικότητα δεν θέλει να ζυμώσει!

ΕΘΝΟΣ 15/2/13

Η αυτοδιαχείριση της κρίσης

Nα, λοιπόν, που από χθες αποκτήσαμε και το πρώτο αυτοδιαχειριζόμενο εργοστάσιο στην Ελλάδα. Ενα πείραμα που κάθε λογικός άνθρωπος δεν μπορεί παρά να εύχεται να πετύχει. Αλλωστε η ιστορία δεν έχει πει ακόμα την τελευταία της λέξη: Ενα διαφορετικό κοινωνικό μοντέλο βασισμένο στην ισότητα στους χώρους εργασίας είναι ακόμα δυνατό.
Ακόμα καλύτερα οι νέες τεχνολογίες, οι μεγάλες δυνατότητες ευελιξίας που προσφέρουν, τα μικρά κεφάλαια που συχνά απαιτούνται ευνοούν αυτοδιαχειριστικά μοντέλα σε αρκετούς κλάδους. Και δεν είναι καθόλου παράξενο ότι ανάλογοι πειραματισμοί, εκτός από την Αργεντινή της κρίσης, δοκιμάζονται ακόμα και σε αμερικανικές εταιρείες. Τα πλεονεκτήματα είναι προφανή. Καλύτερη αξιοποίηση του εργατικού δυναμικού, περισσότερες πρωτοβουλίες και μεγαλύτερη αφοσίωση των εργαζομένων στην εταιρεία, μεγαλύτερη ικανοποίηση από τη δουλειά, μικρότερη ανισότητα στους μισθούς και δικαιότερη κατανομή των κερδών. Και, βέβαια, μεγαλύτερη κοινωνική προστασία των εργαζομένων.
Αυτή είναι και η εμπειρία της μεγαλύτερης κοοπερατίβας εργαζομένων στην Ευρώπη, στη Μοντραγκόν της Ισπανίας, που απασχολεί 84.000 εργαζομένους σε 256 διαφορετικές εταιρείες-μέλη της. Είναι ενδεικτικό ότι τα διευθυντικά στελέχη αμείβονται κατά 30% λιγότερο από τους ομολόγους τους σε άλλες επιχειρήσεις, οι εργαζόμενοι ωστόσο αμείβονται 10% περισσότερο. Κι αυτό με αποφάσεις που λαμβάνονται με δημοκρατικές διαδικασίες.
Αυτό που δεν μπορεί να κάνει η αυτοδιαχείριση, ωστόσο, είναι να παραβιάσει την οικονομική αναγκαιότητα - να λειτουργήσει δηλαδή έξω από τους νόμους της αγοράς. Ακόμα και στη Μοντραγκόν κάποιες εταιρείες κάνουν απολύσεις, ενώ ανάλογα με τις συνθήκες της αγοράς οι εργαζόμενοι μπορεί και να εγκρίνουν μειώσεις μισθών. Και, βέβαια, ακόμα και μια αυτοδιαχειριζόμενη επιχείρηση δεν μπορεί να επιβιώσει αν δεν είναι... ανταγωνιστική. Το παράδειγμα της εφημερίδας «Μοντ» είναι χαρακτηριστικό. Οι εργαζόμενοι ήταν και μέτοχοι, κάποια στιγμή όμως η εφημερίδα δημιούργησε τόσα πολλά χρέη, που αναγκάστηκε να πουλήσει την πλειοψηφία των μετοχών σε ιδιώτες επενδυτές.
Ανάλογο πρόβλημα εμφανίστηκε και στην Ελλάδα, όταν μια αριστερή εφημερίδα αναγκάστηκε να κάνει απολύσεις για να επιβιώσει. Αν όμως μια μη κερδοσκοπική επιχείρηση είναι υποχρεωμένη να κάνει τέτοιες κινήσεις, τότε πώς μπορεί να ζητά από ιδιώτες επιχειρηματίες να μην απολύουν όταν οι εταιρείες τους έχουν ζημιές;
Να, μια σύγκρουση που ούτε μια αυτοδιαχειριζόμενη μονάδα δεν μπορεί να αποφύγει. Οπως, βέβαια, δεν μπορεί να αποφύγει και το ζήτημα του επιπέδου των μισθών. Μια αυτοδιαχειριζόμενη μονάδα δίνει τις ίδιες αμοιβές και τις ίδιες αυξήσεις στους μισθούς που ζητούν τα συνδικάτα ή μπορούν οι εργαζόμενοι να αποδεχθούν μικρότερες αμοιβές για να διατηρήσουν τις θέσεις εργασίας; Το ερώτημα δεν είναι θεωρητικό - αυτό ακριβώς συμβαίνει στα λίγα, είναι αλήθεια, παραδείγματα που γνωρίζουμε στην Ελλάδα. Κι αν είναι σωστή μια τέτοια απόφαση των εργαζομένων, τότε γιατί το ίδιο δεν ισχύει και για μια ιδιωτική επιχείρηση που προτείνει στους εργαζομένους μειώσεις για να μην αναγκαστεί να κάνει απολύσεις; Αυτό, άλλωστε, δεν είναι το νόημα των επιχειρησιακών συμβάσεων που τόσο πολεμήθηκαν;
Τις τελευταίες ημέρες προκάλεσαν -δικαιολογημένα- έντονες αντιδράσεις οι δηλώσεις του γ.γ. του υπουργείου Οικονομικών ότι είναι υψηλός ο κατώτατος μισθός. Δεν είναι. Ανεξάρτητα από το ατόπημα, ωστόσο, εκείνο που δεν πρέπει να ξεχνάμε στη σχετική συζήτηση είναι ότι οι μισθοί δεν καθορίζονται τόσο από τον νόμο όσο από τις οικονομικές συνθήκες. Και όταν είναι υψηλότεροι από όσο αντέχει η οικονομία, το αποτέλεσμα είναι μαύρη εργασία ή ακόμα μεγαλύτερη ανεργία.

ΕΘΝΟΣ 14/2/13

Μηδενική ανοχή στους χούλιγκαν

Eπιτέλους ένας υπουργός που, μετά τα άθλια επεισόδια στον τελικό του Κυπέλλου στο μπάσκετ, δεν θεωρεί ότι η αστυνομία έκανε καλά τη δουλειά της και αντιθέτως αναζητά ευθύνες από τους αξιωματικούς που ήταν στο γήπεδο. Μακάρι να αναλαμβάναμε όλοι σε αυτόν τον τόπο την ευθύνη για τις πράξεις και τις παραλείψεις μας.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση βέβαια η ολιγωρία της αστυνομίας ήταν εμφανής ακόμη και στον τελευταίο τηλεθεατή. Και δεν ήταν μόνο οι φωτοβολίδες και τα κάθε είδους πυρομαχικά που πέρασαν με τις γνωστές μεθόδους παρά τον υποτιθέμενο έλεγχο. Ηταν και η εικόνα κάποιων χούλιγκαν σε πλήρη πολεμική ετοιμότητα μέσα στο «παρκέ» και μπροστά στα μάτια των αστυνομικών, τους οποίους, αντί να συλλάβουν, περιορίζονταν απλώς να τους οδηγούν πίσω στην εξέδρα!
Ομως η έρευνα για τις ευθύνες της ΕΛ.ΑΣ. δεν επαρκεί. Οταν ένας ανάλογος τελικός μεταξύ των δύο ομάδων είχε γίνει στο Βερολίνο, η εκεί αστυνομία είχε προειδοποιήσει ότι αν χρειαστεί θα συλλάβει -τρόπος του λέγειν- όλη την εξέδρα. Και οι φίλαθλοι παρακολούθησαν το ματς σαν αρσακειάδες. Το ίδιο θέλουμε και εδώ.
Οι σκηνές από την τηλεόραση και οι φωτογραφίες υπάρχουν. Οπως συνελήφθησαν οι δύο, να αναζητήσει η αστυνομία και τους υπόλοιπους που έκαναν τα επεισόδια, τουλάχιστον να μην τους επιτραπεί ξανά να πατήσουν στο γήπεδο. Η νομοθεσία για την επιβολή τέτοιων ποινών υπάρχει, αλλά, όπως συνήθως συμβαίνει στην Ελλάδα, έχει ξεχαστεί και έχει πάψει να εφαρμόζεται. Λες και μας έχουν καταραστεί να μην κάνουμε τίποτα με συνέπεια και συνέχεια.
Το παράδειγμα το έχει δώσει αυτή τη φορά η αγγλική αστυνομία -σε σοβαρότερα επεισόδια είναι η αλήθεια- που αναζήτησε έναν έναν τους δράστες, ακόμα και αν χρειάστηκε να περάσουν μήνες έως ότου τους εντοπίσει. Στη δική μας περίπτωση όλοι αυτοί οι οπαδοί είναι γνωστοί και τους γνωρίζουν και οι υπεύθυνοι των ομάδων που τους έδωσαν τα εισιτήρια.
Οι οποίοι βέβαια -οι υπεύθυνοι των ομάδων- θα πρέπει και αυτοί να αρχίσουν να λογοδοτούν γιατί αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της αλυσίδας που διαβρώνει τον αθλητισμό, αλλά και συμβάλλει στη γενίκευση της ανομίας. Ισως είναι καιρός να ξυπνήσει και ο αρμόδιος υφυπουργός Αθλητισμού.
Αυτή η γενίκευση της ανομίας πάντως είναι και το πιο σοβαρό πρόβλημα. Γιατί έχουμε καταντήσει μια χώρα όπου μια σειρά από δημόσιες εκδηλώσεις δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς τη μαζική παρουσία της αστυνομίας. Αθλητικοί αγώνες, μουσικές συναυλίες, διαδηλώσεις, πολιτικές συγκεντρώσεις είναι δυνατόν ανά πάσα στιγμή να εκτραπούν σε εκδηλώσεις βίας. Μια γενικευμένη αντικοινωνικότητα, σαν σαράκι που μας τρώει τα σωθικά, η οποία ασφαλώς προηγήθηκε της οικονομικής κρίσης και απλώς κατά περίσταση επενδύεται με κάθε είδους ιδεολογικές ασυναρτησίες.
Κατά καιρούς οι αστυνομικοί έχουν διαμαρτυρηθεί επισημαίνοντας, σωστά, ότι δεν είναι δουλειά της αστυνομίας να αντιμετωπίσει τέτοιου είδους κοινωνικά προβλήματα.
Την ίδια στιγμή, ωστόσο, είναι σαφές ότι όλοι μας παρακολουθούμε αυτά τα φαινόμενα με αμηχανία. Από θεωρίες και ερμηνείες μπορεί να έχουμε περίσσευμα, στην πράξη ωστόσο κανείς δεν έχει να προτείνει συγκεκριμένα πράγματα - ούτε άλλωστε υπάρχουν εύκολες λύσεις.
ΕΩς τότε, έως ότου δηλαδή καταφέρουμε να εξαντλήσουμε τα αποθέματα βίας και θυμού που φαίνεται να κινητοποιούν πολλούς συμπολίτες μας, η μόνη λύση είναι η μηδενική ανοχή στην παραβίαση των νόμων. Μόνο που για να είναι πειστική, πρέπει να ισχύει προς όλες τις κατευθύνσεις!

ΕΘΝΟΣ 13/2/13

Για όλα (δεν) φταίει η ύφεση

Tο «λάθος» του ΔΝΤ έχει προκαλέσει, δικαιολογημένα, έντονες αντιδράσεις και συζητήσεις, καθώς βάζει την τρόικα στη θέση του κατηγορουμένου για την ύφεση. Κι είναι αλήθεια ότι αν από την πρώτη στιγμή μάς είχε δοθεί περισσότερος χρόνος ή περισσότερο χρήμα, τις αλλαγές που απαιτούνται θα τις είχαμε κάνει με μεγαλύτερη άνεση, που σημαίνει με μικρότερη ανεργία και μικρότερη μείωση των εισοδημάτων. Οι αλλαγές, ωστόσο, που θα έπρεπε να γίνουν στην οικονομία θα ήταν ακριβώς οι ίδιες. Κι αυτό γιατί το μεγαλύτερο διαρθρωτικό πρόβλημα δεν ήταν τόσο το δημόσιο έλλειμμα όσο το έλλειμμα στο ισοζύγιο πληρωμών.
Με άλλα λόγια, το ξεπέρασμα της ύφεσης είναι απόλυτα αναγκαίο - από μόνο του, όμως, δεν συνεπάγεται αυτόματα ότι θα λυθούν τα προβλήματά μας. Το παράδειγμα των ναυπηγείων είναι χαρακτηριστικό. Μερικές χιλιάδες εργαζόμενοι στον Σκαραμαγκά και στη Σύρο παραμένουν απλήρωτοι για μήνες και απειλούνται άμεσα να βρεθούν στην ανεργία. Δεν είναι οι μόνοι. Στη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη στο Πέραμα μέχρι πριν από λίγα χρόνια απασχολούνταν δεκάδες χιλιάδες άτομα. Τώρα είναι μια έρημος ανεργίας. Θα πάψει να είναι αν ξεπεράσουμε την ύφεση;
Φυσικά όχι. Εκτός αν πιστεύουμε ότι με τις αυξήσεις που θα πάρουν μισθωτοί και συνταξιούχοι θα αρχίσουν να παραγγέλνουν βαπόρια. Με άλλα λόγια, το πρόβλημα δεν είναι η ύφεση, αλλά η έλλειψη ανταγωνιστικότητας. Κι αυτό δεν αφορά μόνο τα ναυπηγεία.
Στην πραγματικότητα αυτό που έχει συμβεί είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος των δανείων που παίρναμε όλα αυτά τα χρόνια το αφιερώναμε στις εισαγωγές: αυτοκίνητα, ρούχα, ακόμα και τρόφιμα. Αυτό, όμως, σήμαινε ότι δημιουργούσαμε χρέος προς το εξωτερικό. Σε τέτοιο βαθμό που πολλοί πιστεύουν ότι χωρίς τις αναγκαίες αλλαγές, ακόμα και αν μας χάριζαν ολόκληρο το χρέος, θα το είχαμε ξαναδημιουργήσει μέσα σε μία δεκαετία. Λογικό ακούγεται.
Και η «παραγωγική ανασυγκρότηση»; Αυτό και αν ακούγεται ωραίο. Τι μπορεί να σημαίνει, όμως; Ας πάρουμε τους αγρότες. Δίκαια ή άδικα ζητάνε να πληρώνουν λιγότερους φόρους - φτηνότερο πετρέλαιο δηλαδή αλλά και φτηνότερο ρεύμα. Και μαζί επιδότηση των ζωοτροφών, αποζημιώσεις και άλλα σχετικά. Αν τα αιτήματά τους γίνονταν δεκτά, σίγουρα θα βελτίωναν τα εισοδήματά τους. Με καμιά έννοια, ωστόσο, αυτό δεν θα ονομαζόταν παραγωγική ανασυγκρότηση. Το αντίθετο. Θα συνέβαλλε, όπως συμβάλλει χρόνια τώρα, στο να συνεχίσουν στα ίδια χωρίς το παραμικρό κίνητρο να αλλάξουν.
Αλλά και στην υπόλοιπη οικονομία τι μπορεί να σημαίνει παραγωγική ανασυγκρότηση; Ολες οι έρευνες μάς βάζουν στις τελευταίες θέσεις παραγωγικότητας στην Ευρώπη εξαιτίας των πολλών και πολύ μικρών επιχειρήσεων - πολύ περισσότερων ακόμα και από τις υπόλοιπες χώρες του Νότου, όπως η Πορτογαλία. Ενα μεγάλο μέρος από αυτές επιβιώνουν μόνο χάρη στη φοροδιαφυγή και την παραβίαση των συλλογικών συμβάσεων, τόσο για τους μισθούς όσο και για το ωράριο ή τις συνθήκες εργασίας.
Ποια είναι η προοδευτική λύση σε αυτή την περίπτωση; Προφανώς να ενθαρρύνεις την καινοτομία και να ελπίζεις ότι θα γεννηθεί μια νέα επιχειρηματικότητα. Αυτό όμως απαιτεί χρόνο, ιδίως αν αναλογιστούμε το μέγεθος της προσαρμογής που απαιτείται.
Κανείς, κανένα κόμμα δεν διαθέτει το μαγικό ραβδάκι για να αποφύγουμε το κόστος που συνεπάγονται αυτές οι αλλαγές. Είτε μακροπρόθεσμα, μια και πολλές χιλιάδες εργαζόμενοι θα πρέπει να αλλάξουν απασχόληση και να κατευθυνθούν στους δυναμικούς κλάδους και στις επιχειρήσεις που θα προκύψουν. Είτε βραχυπρόθεσμα, μια και έως ότου υλοποιηθούν αυτά, η μόνη λύση για την ανταγωνιστικότητα είναι δυστυχώς η μείωση των μισθών!

ΕΘΝΟΣ 12/2/13

Απομονώνοντας τον φασισμό!

Η πιο ανατριχιαστική είδηση του Σαββατοκύριακου ήταν χωρίς αμφιβολία η εισβολή μελών της Χρυσής Αυγής στο νοσοκομείο της Τρίπολης με στόχο αποκλειστικές νοσοκόμες που δούλευαν χωρίς άδεια. Η αποπομπή της διοικήτριας ήταν το ελάχιστο που μπορούσε να γίνει. Το ερώτημα είναι γιατί δεν επενέβη ο εισαγγελέας, όχι μόνο για την αντιποίηση αρχής αλλά και για τον κίνδυνο στον οποίο ενδεχομένως εκτέθηκαν ασθενείς - ιδίως όσοι στερήθηκαν τις υπηρεσίες των νοσοκόμων.
Εξίσου ανατριχιαστική βέβαια ήταν και η δικαιολογία που επικαλέστηκε εκπρόσωπος της οργάνωσης. Εκεί που δεν υπάρχει το κράτος, το βοηθάμε να κινητοποιηθεί και να κάνει τη δουλειά του, ισχυρίστηκε. Ενα κόμμα που προκαλεί ευθέως με το πρόσχημα ότι δεν υπάρχει κράτος, για να επιβάλλει τον δικό του δήθεν νόμο εμπνευσμένο από τα πογκρόμ.
Λένε βέβαια ότι η Ιστορία επαναλαμβάνεται ως φάρσα και η εικόνα των νεαρών οπαδών της με τα «εγέρθητος» και τα παραφθαρμένα στρατιωτικά παραγγέλματα έχει κάτι από Χατζηχρήστο σε κωμική επιθεώρηση. Δεν παύει να είναι ανατριχιαστική και εξαιρετικά επικίνδυνη. Τα περιστατικά βίας, οι δολοφονικές ρατσιστικές επιθέσεις, καθώς και οι συλλήψεις οπαδών της που οπλοφορούν δεν αφήνουν κανένα περιθώριο αμφιβολίας.
Και βέβαια δεν χρειαζόμασταν την επίσκεψη των Γερμανών νεοναζί στη Βουλή, όπου φωτογραφήθηκαν με τον αρχηγό του κόμματος, για να συνειδητοποιήσουμε τη ναζιστική ιδεολογία της οργάνωσης. Τη διαφημίζουν οι ίδιοι καθημερινά, όχι μόνο με τις θέσεις τους αλλά και με τις πράξεις τους.
Δυστυχώς έχει ήδη φανεί πως η καταγγελία δεν επαρκεί. Οσο και αν εξορκίζουμε το κακό, αυτό αποδεικνύεται ανθεκτικό. Κι όσες αντιφασιστικές συγκεντρώσεις και αν γίνουν, λίγο θα επηρεάσουν τα πράγματα, όπως μας έχει δείξει και η Ιστορία. Ενδεχομένως και να τρέφονται από όλα αυτά, καθώς ενισχύουν το αντισυστημικό τους προφίλ και καρπώνονται τον θυμό εναντίον των πολιτικών.
Οχι φυσικά ότι θα πρέπει να περιορίσουμε την προσπάθεια ιδεολογικής απομόνωσης των νεοναζί. Είναι και αυτή αναγκαία, όμως ακόμα περισσότερο αναγκαία είναι η εφαρμογή του νόμου, όταν αυτός παραβιάζεται. Κανείς δεν θα πρέπει ατιμώρητος να μπορεί να μπαίνει σε ένα νοσοκομείο και να προκαλεί ή να δημιουργεί επεισόδια σε βάρος μεταναστών ή να καταστρέφει περίπτερα κομμάτων ή βέβαια να κυκλοφορεί με σουγιάδες και ρόπαλα.
Ομως το μείζον είναι να απαντηθούν τα προβλήματα που έθρεψαν το φαινόμενο. Και είναι πολλά. Αν, για παράδειγμα, συμφωνούμε ότι ένα από τα πιο βασικά ήταν η έκρηξη της εγκληματικότητας και της αίσθησης ανομίας κυρίως στο κέντρο της Αθήνας, τότε η αποκατάσταση της τάξης είναι ένα από τα βασικά προαπαιτούμενα της αντιμετώπισης του φαινομένου.
Δυστυχώς δεν είναι πια το μόνο. Είναι φανερό ότι η άνοδος της Χρυσής Αυγής έχει άμεση σχέση και με την οικονομική κρίση. Οπως είπε και ο ηγέτης των Γερμανών σοσιαλδημοκρατών που επισκέφτηκε την Αθήνα, Πέερ Στάινμπρουκ, όταν ένας στους δύο νέους είναι άνεργος, τι να σκέφτεται για τη δημοκρατία, την Ευρώπη ή την αξιοπιστία της πολιτικής; Και βέβαια το ίδιο ισχύει και για τον συνταξιούχο που έβαλε τις αποταμιεύσεις του σε ένα ακίνητο και καλείται σήμερα να πληρώσει φόρο από ένα εισόδημα που πλέον δεν έχει.
Σε μόνο ένα θέμα είναι αναγκαία η «αντιφασιστική ενότητα» που σήμερα όλοι μοιάζει να επικαλούνται. Οχι στο πώς αντιμετωπίζουμε τη Χρυσή Αυγή, αλλά στο πώς αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλον. Εχει πληγωθεί αρκετά η δημοκρατία μας, τουλάχιστον ας μην την εξευτελίζουμε και με τη συμπεριφορά μας.

ΕΘΝΟΣ 11/2/13

Ολα τα κιλά, όλα τα λεφτά;

Η σκηνή είναι αυθεντική σε ένα μικρό νησί του Αιγαίου πριν από μία διετία. Στο διπλανό τραπέζι συζητούν δύο κυρίες. Η πρώτη με μακριά κόκκινα νύχια και μοντέρνο ντύσιμο δουλεύει σε καφετέρια του νησιού. Η δεύτερη μόλις έχει κατέβει από το καράβι, ντυμένη κάπως επίσημα για τον χώρο, έχει ανοίξει έναν φορητό υπολογιστή πάνω στο τραπέζι.
Η συζήτηση πήγαινε κάπως έτσι. «Πόσες ρίζες ελιές σού άφησε η γιαγιά; Και εκτρέφετε κάποιες κατσίκες; Και κοτέτσι? Να δούμε τι μπορείς να πάρεις γι' αυτά». Ηταν φανερό ότι μιλούσαν για κοινοτικές ενισχύσεις. Και κατά μία έννοια στη συζήτηση αυτή συμπυκνωνόταν το αδιέξοδο αλλά και η ανθεκτικότητα της ελληνικής επαρχίας.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν η Ελλάδα μπήκε στην -τότε- ΕΟΚ, η ελληνική γεωργία επιδοτήθηκε με δεκάδες δισεκατομμύρια. Αντί όμως τα ποσά αυτά να αξιοποιηθούν για την αναδιάρθρωση της γεωργίας και τη δημιουργία ενός ανταγωνιστικού αγροτικού τομέα, χρησιμοποιήθηκαν απλώς για να στηρίξουν το αγροτικό εισόδημα, με όλες τις υπερβολές που έχουμε ζήσει.
Δεν είναι εύκολο να πει κανείς ποιος φταίει. Σίγουρα κατά ένα μέρος η κατασπατάληση των χρημάτων εξηγείται από το ότι πήγαν σε πρόσωπα που δεν ήταν αγρότες. Αρκούσαν μερικές ρίζες ελιές για να βγάζουν το λάδι της χρονιάς και να εισπράττουν και κάποια κοινοτικά χρήματα. Είναι ενδεικτικό ότι ακόμα και το 2010 το 35% των δικαιούχων εισέπραξε λιγότερο από 500 ευρώ επιδότηση - αφορούσαν δηλαδή πολύ μικρές εκμεταλλεύσεις όχι κατ' επάγγελμα αγροτών. Και βέβαια αυτοί οι πολίτες -συχνά δημόσιοι υπάλληλοι στην πόλη- δεν είχαν το παραμικρό κίνητρο να αλλάξουν τις καλλιέργειές τους.
Την ίδια εισπρακτική λογική, ωστόσο, ακολούθησαν και οι αγρότες. Το σύνθημα «όλα τα κιλά, όλα τα λεφτά» στον Θεσσαλικό Κάμπο αφορούσε ένα προϊόν, το βαμβάκι, του οποίου η επιδότηση ήταν δύο φορές μεγαλύτερη της εμπορικής τιμής. Στον καπνό η επιδότηση ήταν συχνά πολλαπλάσια της τιμής στην αγορά. Γι' αυτά τα προϊόντα οι επιδοτήσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) λειτούργησαν σε βάρος της ανάπτυξης. Δημιούργησαν την ψευδαίσθηση της ανόδου των εισοδημάτων την ώρα που το προϊόν απαξιωνόταν. Κι οι αγρότες συνέχισαν, βέβαια, να το παράγουν.
Μαζί με τον παραλογισμό ήρθε και η διαφθορά. Οσο πιο πολλά δηλώναμε τόσο πιο πολλά παίρναμε, έτσι εμφανίσαμε ότι καλλιεργούμε και το? φαράγγι της Σαμαριάς. Οσο για τις αποζημιώσεις, πρόσφατα αποκαλύφθηκε ότι τα κρούσματα παγετού στην Ελλάδα ήταν περισσότερα από τη Γαλλία!
Τώρα, με τη μεταρρύθμιση της ΚΑΠ, η φιλοσοφία αλλάζει και θα επιδοτείται απευθείας το αγροτικό εισόδημα ώστε να μην πριμοδοτούνται προϊόντα χωρίς εμπορική αξία. Είναι, όμως, ήδη αργά. Η ελληνική γεωργία από πλεονασματική έχει γίνει ελλειμματική. Το έλλειμμα στα αγροτικά προϊόντα είχε πλησιάσει τα 2,5 δισ. ευρώ κυρίως λόγω των εισαγωγών στα γαλακτοκομικά και στο κρέας. Μόνο την τελευταία διετία περιορίστηκε κοντά στα 2 δισ. εξαιτίας της ανόδου των εξαγωγών.
Η είσοδος νέων ανθρώπων, οι επιτυχημένες εξαγωγικές πρωτοβουλίες σε παραδοσιακά προϊόντα όπως το κρασί και το λάδι, αλλά και νέα προϊόντα που έχουν ζήτηση, έχουν ασφαλώς βοηθήσει. Κι είναι ενθαρρυντικό ότι στο ίδιο διάστημα οι απασχολούμενοι στη γεωργία αυξήθηκαν. Η συνολική εικόνα, ωστόσο, παραμένει προβληματική.
Για παράδειγμα, είναι τυποποιημένο μόλις το 15% του λαδιού που εξάγουμε. Το υπόλοιπο φεύγει χύμα και πουλιέται σε ολόκληρο τον κόσμο ως ιταλικό ή ισπανικό. Ετσι, δεν είναι καθόλου παράξενο που η παραγωγικότητα στην ελληνική γεωργία παραμένει στο μισό της παραγωγικότητας της Ευρώπης, ενώ περισσότερο, σχεδόν το 60%, του αγροτικού εισοδήματος το αποτελούν πια οι επιδοτήσεις από την Ευρώπη. Με τις σημερινές συνθήκες το αίτημα του κ. Μπούτα να παραβιάσουμε την ΚΑΠ μοιάζει μάλλον με κακόγουστο ανέκδοτο.
Ακόμα χειρότερα όμως φαίνεται ότι δεν αλλάζουμε καθόλου μυαλά και νοοτροπίες. Τα τελευταία χρόνια η Ευρωπαϊκή Ενωση αποφάσισε να ενθαρρύνει τις «Ομάδες Παραγωγών» στους τομείς φρούτων και λαχανικών. Δύο τομείς που κατεξοχήν μας ενδιαφέρουν. Οι λόγοι προφανείς: πετυχαίνουν καλύτερες τιμές αλλά και μέσα από την τυποποίηση κάνουν καλύτερο μάρκετινγκ των προϊόντων τους. Η ισχύς εν τη ενώσει.
Το αποτέλεσμα ήταν οι Ολλανδοί να διακινούν το 75% της παραγωγής τους μέσα από «Ομάδες Παραγωγών», ο αντίστοιχος κοινοτικός μέσος όρος να ξεπερνά το 40% και στην Ελλάδα το ποσοστό να φτάνει μόλις το 11%. Κι αυτό στο μεγαλύτερο μέρος του αφορούσε κινητοποιήσεις για χωματερές. Ο,τι προλάβουμε...
Στην ίδια εισπρακτική λογική, βέβαια, κινείται και το κράτος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι αποφάσεις Χατζηγάκη για τις αποζημιώσεις της περιόδου 2008-2009 που κρίθηκαν παράνομες και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε ότι πρέπει να επιστρέψουμε πάνω από 400 εκατομμύρια ευρώ.
Οπως σημειώνει χαρακτηριστικά σε παλαιότερη συνέντευξή του ο Ελληνας διευθυντής ανάλυσης της διεύθυνσης Γεωργίας της ΕΕ κ. Τ. Χανιώτης, παίρναμε ενισχύσεις για τους αγρότες από τους πόρους των χωρών του Βορρά και τις επιστρέφαμε σαν πρόστιμα από τον κρατικό μας προϋπολογισμό! Διόλου παραγωγικό.
Νέα Ζηλανδία και Κokkinouli's Mall

ΝΕΑ ΖΗΛΑΝΔΙΑ

Παράδειγμα ανταγωνιστικής γεωργίας διεθνώς θεωρείται η Νέα Ζηλανδία. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκύπτει από το γεγονός ότι το 1984, κυριολεκτικά από τη μία μέρα στην άλλη, οι επιδοτήσεις στη γεωργία καταργήθηκαν. Και μάλιστα από κυβέρνηση του Εργατικού Κόμματος.
Οι αντιδράσεις τότε ήταν πολλές, με ογκώδεις διαδηλώσεις αγροτών που θεωρούσαν ότι καταστρέφονται. Φυσικά τίποτα τέτοιο δεν έγινε. Μετά από μια μεταβατική περίοδο η κερδοφορία αποκαταστάθηκε μέσα σε μια τριετία και οι τιμές γης -δείκτης του ενδιαφέροντος για αγροτικές επενδύσεις- επανήλθαν μέσα σε μια πενταετία. Σήμερα κανείς δεν θέλει επιστροφή στο προηγούμενο καθεστώς, η παραγωγικότητα έχει εκτοξευθεί και οι αγρότες έχουν γίνει πολύ περισσότερο επιχειρηματίες. Θα μπορούσε κάτι τέτοιο να γίνει και στην Ελλάδα; Ας μη σπεύσουμε. Είναι κάτι σαν τον πολλαπλασιαστή: τα ίδια γεγονότα προκαλούν διαφορετικά αποτελέσματα λόγω διαφορών νοοτροπίας.
Ετσι, σήμερα όλοι οι Νεοζηλανδοί αγρότες συμμετέχουν, ανάλογα με το προϊόν που παράγουν, ως μέτοχοι σε οργανισμούς που αναλαμβάνουν περίπου τα πάντα. Από την εμπορία των προϊόντων έως και την ασφάλιση του εισοδήματος των παραγωγών. Μπορούμε να διανοηθούμε κάτι τέτοιο στην Ελλάδα; Οσο και αν έχουμε δει συλλογικές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες -στη Θεσσαλία μέχρι και Mall έφτιαξε ο συνεταιρισμός του κ. Κοκκινούλη- δύσκολα θα υπάρξει τέτοιου επιπέδου συνεννόηση. Αλλωστε και το Mall έπεσε έξω και πωλείται.

ΕΘΝΟΣ 10/2/13

Κεντροαριστερά αδιέξοδα

Το αδιέξοδο της «μεγάλης Κεντροαριστεράς» θα μπορούσε να περιγραφεί και ως εξής. Οσοι μπορούν δεν θέλουν. Οσοι θέλουν δεν μπορούν. Κι όσοι θα ήθελαν και θα μπορούσαν δεν είναι σε θέση να συνεννοηθούν. Με δυο λόγια, πολλοί αρχηγοί, λίγοι στρατιώτες. Και κανείς ακόμα δεν φαίνεται διατεθειμένος να πάρει μια σοβαρή πρωτοβουλία. Οσες πρωτοβουλίες εκδηλώνονται, άλλωστε, δεν πληρούν τις στοιχειώδεις προϋποθέσεις σοβαρότητας. Και ήδη η ιδέα της Κεντροαριστεράς μοιάζει να έχει υποστεί σοβαρά πλήγματα, ορισμένες φορές εκ των έσω και με σκοπιμότητα.
Θα συνεχιστούν έτσι τα πράγματα; Η εποχή δεν επιτρέπει εύκολες προβλέψεις. Πολλά θα εξαρτηθούν, για παράδειγμα, από την πορεία της οικονομίας και των μεταρρυθμίσεων. Αν το εγχείρημα αποτύχει -και τίποτα ακόμα δεν εγγυάται ότι στο τέλος του '13 βγαίνουμε από το τούνελ-, τότε θα συζητάμε για μια πολύ πιο σοβαρή πολιτική κρίση. Αν όχι, η κυβέρνηση θα μπορεί ασφαλώς να διεκδικήσει την επανεκλογή της. Η Κεντροαριστερά όμως;
Οπως δείχνουν σήμερα τα πράγματα, ο μεγάλος κερδισμένος μιας τέτοιας εξέλιξης θα είναι ο κ. Α. Σαμαράς. ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, βέβαια, προσπαθούν να κατοχυρώσουν τη διακριτή πολιτική τους φυσιογνωμία. Καθώς θα πλησιάζουν, όμως, οι εκλογές θα γίνεται όλο και πιο δύσκολο - ενδεχομένως και πιο επικίνδυνο.
Δύσκολο, γιατί στις εκλογές μετρά η πολιτική αριθμητική. Ο μεγάλος τρώει τον μικρό. Αλλά και επικίνδυνο γιατί η πολυφωνία μπορεί να γίνει και κακοφωνία. Κι όσοι επενδύουν στη σημερινή κυβέρνηση μπορεί να φοβηθούν να ενισχύσουν δυνάμεις που θα μπορούσαν να προκαλέσουν και συνθήκες (κυβερνητικής) αστάθειας.
Με άλλα λόγια, η καλύτερη στρατηγική της Κεντροαριστεράς μπορεί να μην είναι τόσο ή πάντως μόνο η ενίσχυση της διακριτής της φυσιογνωμίας όσο η εγγύηση ότι θα αποτελέσει έναν αξιόπιστο και ισχυρό πυλώνα της μετεκλογικής συνεργασίας με τη Νέα Δημοκρατία. Γιατί μην τρέφουμε αυταπάτες. Η διασφάλιση της παραμονής στο ευρώ και η αποκατάσταση της ισορροπίας στην οικονομία θα είναι μια υπόθεση που θα πάει τουλάχιστον έως το 2020.
Μέχρι σήμερα τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο και (περισσότερο) η ΔΗΜΑΡ βλέπουν τη συνεργασία με τη Νέα Δημοκρατία σαν ένα αναγκαίο κακό, μια προσωρινή κατάσταση μάλλον δυσάρεστη, που περιμένουν πότε θα τελειώσει.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι πολλοί βουλευτές -όχι όλοι, είναι αλήθεια- βρίσκονται σε προφανώς δύσκολη και πάντως αμυντική θέση όταν καλούνται να μιλήσουν για την κυβερνητική πολιτική. Ορισμένοι, μάλιστα, δεν διστάζουν να αφήνουν υπονοούμενα ότι η συνεργασία θα τερματιστεί αν δεν γίνουν σεβαστές οι διαφωνίες τους. Πόσο μπορεί να πάει έτσι; Και τι ακριβώς θα προτείνουν στους ψηφοφόρους τους; Ψηφίστε Φώτη ή Βαγγέλη για να συγκρατούμε τον Αντώνη; Πολύ μίζερο.
Να το πούμε διαφορετικά. Χρειάζεται μια κεντροαριστερή στρατηγική «Μεγάλου Συνασπισμού» που θα διαμορφώσει έναν οδικό χάρτη για τον εκσυγχρονισμό της οικονομίας την επόμενη δεκαετία. Τόσο το ΠΑΣΟΚ όσο πια και η ΔΗΜΑΡ έχουν αρκετή εμπειρία για να επεξεργαστούν ένα τέτοιο σχέδιο που θα είναι ρεαλιστικό και μέσα στις πραγματικές δυνατότητες της χώρας. Οχι ένα ακόμα «κουρελόχαρτο».
Μια τέτοια στρατηγική, όμως, προϋποθέτει μια οργανωτική και πολιτική υπέρβαση. Για να υπηρετηθεί απαιτεί μια αξιόπιστη και ισχυρή κοινοβουλευτική παρουσία που μπορεί να εξασφαλιστεί μόνο μέσα από την εκλογική συνεργασία όλων των δυνάμεων της Κεντροαριστεράς. Μένει να φανεί ποιοι είναι διατεθειμένοι να την κάνουν. Αν είναι διατεθειμένοι δηλαδή. Διαφορετικά θα δούμε μια από τα ίδια. Ισως για τελευταία φορά.

ΕΘΝΟΣ 9/2/13

Παιδιά χωρίς πατρίδα

Πέρασε μια νύχτα στο κρατητήριο και παραπέμφθηκε για παράνομη οπλοκατοχή επειδή κουβαλούσε μαζί του ένα μικρό ξίφος που χρησιμοποιούσε στις πρόβες για τη θεατρική παράσταση της Ιλιάδας. Ομως, αυτό που μοιάζει να εντυπωσίασε περισσότερο τον ηθοποιό Γ. Χριστοδούλου δεν ήταν το παράλογο της δικής του περιπέτειας όσο η κακοποίηση συγκρατούμενων του αλλοδαπών από τους αστυνομικούς.
«Οσο ήταν μαζί μας τους έβριζαν, τους πέταγαν νερό και τους κακοποιούσαν. Κάποια στιγμή τους άλλαξαν κελί για να μη βλέπουμε τι γινόταν, αλλά ακούγαμε τις φωνές τους. Ηταν απάνθρωπο, δεν θα το ξεχάσω».
Αυτά είπε ο ίδιος στους δημοσιογράφους. Και εκεί, στο απάνθρωπο, βρίσκεται η ουσία. Στο ότι κάποιοι νέοι, στην προκειμένη περίπτωση αστυνομικοί, θεωρούν απόλυτα φυσιολογικό να κακοποιούν μετανάστες.
Μας άρεσε κάποτε να λέμε ότι δεν είμαστε ρατσιστές. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, για πολλούς συμπολίτες μας το στερεότυπο του μετανάστη -συνώνυμο πλέον με το έγκλημα αλλά και κουβαλώντας την ευθύνη για μύρια όσα προβλήματα της κοινωνίας μας- έχει υποκαταστήσει την ανθρώπινή τους υπόσταση.
Αυτό είναι ρατσισμός. Και όσα ρατσιστικά εγκλήματα έχουν γίνει στηρίζονται ακριβώς σε αυτό. Οτι οι μετανάστες, αυτοί οι μαυριδεροί αλλοδαποί, δεν είναι άνθρωποι όπως και εμείς. Φταίνε εξ ορισμού που βρίσκονται εδώ.
Την προηγούμενη εβδομάδα με την ευκαιρία της επετείου για το Ολοκαύτωμα προβλήθηκε μια σειρά από ντοκιμαντέρ. Οι πιο συγκλονιστικές σκηνές ήταν από την Ανατολική Ευρώπη, όπου γείτονες -όχι κάποιοι διεστραμμένοι ναζί- έσερναν στον δρόμο τους πρώην γείτονές τους και τους ξυλοκοπούσαν μέχρι θανάτου. Στα μάτια τους έβλεπες μαζί με τον τρόμο και την απορία για την αναίτια βία. Πόσο απέχουμε, άραγε, από εκείνη την εποχή;
Σίγουρα είμαστε μια κοινωνία σε σύγχυση. Το μαρτυρά και ο νόμος για την ιθαγένεια για τον οποίο μερικές φορές οι συζητήσεις θυμίζουν τις διαμάχες του Μεσαίωνα για το φύλο των αγγέλων.
Εχουμε δεκάδες χιλιάδες παιδιά που έχουν γεννηθεί στην Ελλάδα, έχουν τελειώσει σχολείο στην Ελλάδα και όμως είναι εγκλωβισμένα χωρίς πατρίδα και χωρίς νομική υπόσταση. Πόσο πιο Ελληνες μπορεί να γίνουν; Και όμως θα πρέπει να αποδείξουν, λέει, τον δεσμό τους με το ελληνικό έθνος!
Πέρα από την ηθική διάσταση του προβλήματος υπάρχει προφανώς και το ζήτημα του δημοσίου συμφέροντος. Κάθε παιδί είναι μια ?ακριβή- επένδυση για το μέλλον. Σε μια χώρα με έντονο δημογραφικό πρόβλημα η ύπαρξη όλων αυτών των παιδιών θα ήταν ευλογία. Και όμως εμείς κάνουμε ό,τι μπορούμε για να τα διώξουμε. Τον αριστούχο Τσενάι τον στείλαμε να σπουδάσει ?με υποτροφία- στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Δυστυχώς, όπως και όλα τα άλλα προβλήματα, έτσι και το μεταναστευτικό έχει πέσει θύμα της συγκυρίας. Αντί για έναν σοβαρό και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό με σαφείς κανόνες και διαδικασίες, υποκύπτουμε στις φωνές, στον εντυπωσιασμό και στην αναπόφευκτη κομματική σκοπιμότητα. Από τη μια άκρη της ανυπαρξίας ελέγχων, κινδυνεύουμε να πέσουμε στην άλλη. Και τη μεταναστευτική πολιτική σε λίγο θα την υπαγορεύουν η Χρυσή Αυγή και οι Ανεξάρτητοι Ελληνες.
Θα γεμίσουμε ελληνοποιήσεις ξένων - έλεγαν για τον νόμο Ραγκούση. Αποδείχθηκε ψευδές. Λιγότεροι από 10.000 απέκτησαν ελληνική υπηκοότητα. Ομως είναι λίγοι ή πολλοί; Ξέρουμε πόσους θα θέλαμε; Ακόμα καλύτερα, ξέρουμε ποιους θέλουμε; Φυσικά και όχι. Ολα χύμα!

ΕΘΝΟΣ 8/2/13

Επίταξη διά πάσαν νόσον;

Με όλο τον κίνδυνο της παρεξήγησης έχω την εντύπωση ότι στην απεργία των ναυτεργατών η επιστράτευση τους βόλεψε όλους. Την κυβέρνηση, γιατί έλυσε ένα πρόβλημα που προκαλούσε κοινωνική αναστάτωση και οικονομική αιμορραγία στα νησιά. Την αντιπολίτευση, γιατί μπορεί τώρα να καταγγείλει την κυβέρνηση για την αντεργατική της στάση. Αλλά και τους εργαζόμενους που απαλλάχτηκαν από μια αδιέξοδη κινητοποίηση.
Οχι ότι δεν είχαν δίκαια αιτήματα. Είναι ντροπή να αναγκάζονται να καταφεύγουν σε κινητοποιήσεις για να πάρουν τους μισθούς που τους χρωστάνε. Ομως όσοι εργάζονται για να ζήσουν -δεν είναι, δηλαδή, επαγγελματικά στελέχη- έχουν ταυτόχρονα και συνείδηση της πραγματικότητας.
Πρώτον ότι στο τέλος του μήνα έχουν να πληρώσουν λογαριασμούς. Και δεν πετάς με τόση ευκολία 6 μεροκάματα. Δεύτερον ότι και οι ναυτιλιακές εταιρείες αντιμετωπίζουν σήμερα πρόβλημα ύπαρξης με συσσωρευμένες ζημιές εκατοντάδων εκατομμυρίων.
Σίγουρα, κάποιοι εφοπλιστές λειτουργούν πειρατικά και λυμαίνονται τις επιδοτήσεις. Ομως, η πραγματικότητα είναι ότι με τα σημερινά δεδομένα, ένας ακτοπλόος που θέλει να κάνει σωστά τη δουλειά του, δεν βγαίνει οικονομικά. Και οι εργαζόμενοι ξέρουν ότι στην εποχή μας, όταν ακόμα και η Κούβα απολύει 500.000 δημοσίους υπαλλήλους, δεν υπάρχει κανείς που θα μπορεί να χρηματοδοτεί επ' άπειρον ελλείμματα.
Κατανοούν έτσι την ανάγκη ουσιαστικού διαλόγου και μετριοπάθειας προκειμένου να βρεθεί λύση και να προστατέψουν τις θέσεις εργασίας. Αλλωστε, η γραμμή Πάτρας-Αγκόνας αποτελεί διαρκή υπενθύμιση για το πώς ένας κλάδος μπορεί να οδηγηθεί σε οικονομική καταστροφή και να παραδοθεί στους ανταγωνιστές του - στην προκειμένη περίπτωση τα καράβια με ιταλική σημαία. Με αυτή την έννοια δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι οι εργαζόμενοι συμφωνούσαν με την τακτική των συνδικαλιστών. Η ευκολία με την οποία προχώρησε η επίταξη -παρά τις απειλές για μάχες στους καταπέλτες- αυτό μαρτυρά.
Τόσο η κ. Παπαρήγα όσο και ο κ. Λαφαζάνης, εξάλλου, είχαν καταστήσει σαφές ότι από ένα σημείο και μετά η αντιπαράθεση ήταν καθαρά πολιτική. Μια μάχη εναντίον της κυβέρνησης αλλά και -για ορισμένους- μια πρόβα συνεργασίας ΚΚΕ με ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή η μάχη, όμως, δεν αφορά τους ναυτεργάτες.
Οπως δεν αφορά και τους αγρότες. Ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, βέβαια, ο κ. Τσαυτάρης, χαρακτήρισε δίκαια τα αιτήματά τους. Τα γνωρίζει καλύτερα. Μπορώ, όμως, να βρω έναν ολόκληρο κατάλογο από δίκαια αιτήματα που η οικονομική συγκυρία δεν επιτρέπει να ικανοποιηθούν - κάποια πολύ πιο δίκαια από των αγροτών, οι οποίοι σε τελευταία ανάλυση έχουν πληγεί από την οικονομική κρίση πολύ λιγότερο από τους άλλους εργαζομένους.
Και, πάντως, δεν βρίσκω κανένα δίκιο στο αίτημα για την κατάργηση των ταμειακών μηχανών ή για αφορολόγητο 40.000 ευρώ. Αντιθέτως, αναδίδουν παλαιοκομματισμό. Οσο για τους πενήντα τόνους λαχανικά που μοίρασαν χθες στους Αθηναίους, καλοσύνη τους και επιτυχημένο ως χάπενινγκ. Ας σκεφτούν μόνο ότι τα έχουν και τα μοιράζουν. Αλλοι ούτε να το διανοηθούν. Παρ' όλα αυτά, το ερώτημα που καλοπροαίρετα θέτουν πολλοί είναι νόμιμο: έως πότε είναι δυνατόν να πορευτούμε σαν κοινωνία με επιταγμένους εργαζόμενους και ΜΑΤ;
Ας το ψάξουμε μέσα μας. Και ας αποφασίσουμε αν οδηγηθήκαμε έως εδώ -από πολύ παλιά, από την εποχή της υποχρεωτικής διαιτησίας επί Κωνσταντίνου Καραμανλή- απλώς και μόνο επειδή οι κυβερνήσεις είναι αυταρχικές ή επειδή σαν κοινωνία δεν μπορούμε να επιδείξουμε το απαραίτητο μέτρο που αποτελεί προϋπόθεση για τη λειτουργία κάθε δημοκρατικού θεσμού. Προσωπικά θα έτεινα προς το δεύτερο.

ΕΘΝΟΣ 7/2/13

Η δήμευση της λογικής

Aπό μια πλευρά είναι και καθησυχαστικό. Σε αυτήν τη χώρα μοιάζει να μην αλλάζει τίποτε... Να, για παράδειγμα, ο επικοινωνιακός χαρτοπόλεμος των κομμάτων. Είμαστε ακόμα με το μισό πόδι στην κόλαση κι αυτοί τον χαβά τους. Τον έναν -υπουργό- τον αποκαλούν νεοναζί, στον άλλον φυτεύουν μια σφαίρα... Είμαστε μια χαρούμενη ατμόσφαιρα.
Οταν είπε ο πρωθυπουργός ουδείς αναμάρτητος, πιστέψαμε ότι θα επικρατήσει μια τόση δα ταπεινοφροσύνη στην πολιτική μας ζωή. Μάταια. Εδώ ακόμα και οι καραμανλικοί ξύπνησαν και παριστάνουν τις αθώες περιστερές - δεν είδαν και δεν άκουσαν τίποτα για το πώς το έλλειμμα έφτασε το 15%, πώς φόρτωσαν το χρέος κατά 100 δισεκατομμύρια και το Δημόσιο με 100.000 δικά μας παιδιά. Δεν παραδειγματίζονται από τον αρχηγό τους που κρατά αιδήμονα σιωπή.
Αλλά, τέλος πάντων, αυτά αφορούν το παρελθόν. Οι προσπάθειες να ξαναγραφεί η ιστορία θα μπορούσαν να θεωρηθούν και γραφικές. Δυστυχώς, και με το παρόν δεν τα πάμε καλύτερα. Οπως, για παράδειγμα, με τον φόρο για τα ακίνητα.
Βγήκαν στα κεραμίδια οι βουλευτές της Νέας Δημοκρατίας, παρακαλώ, φωνάζοντας ότι δημεύονται οι περιουσίες μας. Πριν ανακοινωθεί ο φόρος κι ας λέει το υπουργείο ότι δεν θα υπάρξει καμιά πρόσθετη επιβάρυνση. Εντάξει, ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες. Από την άλλη πλευρά δεν υπάρχει ανεπτυγμένη χώρα που δεν προβλέπει φόρους στα ακίνητα. Και μπορεί στη Γερμανία να κυμαίνονται κοντά στο 0,3% της αξίας τους, στις ΗΠΑ ωστόσο, στη Μέκκα του καπιταλισμού, υπάρχουν Πολιτείες που ξεπερνούν το 1,5%. Και ναι, συνήθως φορολογείται και η γη.
Και καλά η Νέα Δημοκρατία υποστηρίζει την ιδιοκτησία. Ο ΣΥΡΙΖΑ, όμως; Αυτοί δεν μιλάνε για ανακατανομή του πλούτου; Πού βρίσκεται ο πλούτος, αν όχι στα ακίνητα; Για να πάρουμε μια ιδέα, η συνολική κεφαλαιοποίηση του Χρηματιστηρίου είναι 20 δισεκατομμύρια, οι συνολικές καταθέσεις είναι 170 δισεκατομμύρια και τα ακίνητα 1 τρισεκατομμύριο!
Λένε, βέβαια, να φορολογηθούν τα ακίνητα των offshore. Ποιος θα διαφωνήσει; Μόνο που αυτά φορολογούνται ήδη και μάλιστα με 15% - έτσι αποκαλύφθηκε το σπίτι του Ακη.
Προφανώς η εφαρμογή του φόρου χρειάζεται πολύ μεγάλη προσοχή. Ετσι κι αλλιώς κάθε φόρος στην περιουσία σημαίνει διπλή φορολογία - μία φορά ως εισόδημα και άλλη μία ως αποταμίευση ή επένδυση. Πρόκειται, δηλαδή, για μια ανακατανομή του πλούτου, η οποία όμως δεν μπορεί να αφορά την πρώτη κατοικία μιας μεσαίας οικογένειας.
Ακόμα περισσότερο, βέβαια, δεν μπορεί να ζητηθεί να πληρώσουν οι οικογένειες που έχουν πληγεί από την ανεργία ή τα εισοδήματά τους, λόγω της κρίσης, έχουν καταβαραθρωθεί. Υπάρχουν χιλιάδες ιδιοκτήτες με ακίνητη περιουσία και μηδενικά εισοδήματα. Περιουσία, μάλιστα, που στις σημερινές συνθήκες δεν μπορούν να ρευστοποιήσουν. Ο διάβολος, λοιπόν, κρύβεται πραγματικά στις λεπτομέρειες και δεν είναι σχήμα λόγου.
Από την άλλη πλευρά, έχουμε πάνω από ένα εκατομμύριο ανέργους που δεν παίρνουν την παραμικρή βοήθεια. Σε περισσότερες από 300.000 οικογένειες είναι χωρίς δουλειά και οι δύο γονείς. Το 10% των Ελλήνων βρίσκεται αντιμέτωπο με την ακραία φτώχεια.
Σε αυτούς τους συμπολίτες μας οφείλουμε τη στοιχειώδη αλληλεγγύη - και δεν θα έρθει ούτε από το εξωτερικό ούτε από την τρόικα. Θα έρθει από τους φόρους - από εμάς τους υπόλοιπους, δηλαδή. Μια οικονομία που αφιερώνει 10 δισεκατομμύρια στον τζόγο, άλλωστε, μπορεί να βρει 2 δισεκατομμύρια για τους ανέργους. Τόσο κοστίζει το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα!

ΕΘΝΟΣ 6/2/13

Το ρίσκο του κ. Στουρνάρα!

Bέβαιος και μάλιστα 100% ότι το 2013 θα είναι το τελευταίο έτος της ύφεσης εμφανίστηκε στις τελευταίες συνεντεύξεις του για την οικονομία ο υπουργός Γιάννης Στουρνάρας. Πρόκειται χωρίς αμφιβολία για μια πρόβλεψη υψηλού πολιτικού ρίσκου. Αν δικαιωθεί, τότε η κυβέρνηση θα έχει ουσιαστικά πετύχει στο έργο της. Αν όχι, τότε θα βρεθεί αντιμέτωπη με ένα εξαιρετικά σοβαρό πολιτικό πρόβλημα.
Αυτό βέβαια το καταλαβαίνει πολύ καλά ο κ. Στουρνάρας. Ο οποίος τον τελευταίο καιρό μοιάζει να πολιτεύεται με άγνοια κινδύνου. Επιμένει στην άτεγκτη εφαρμογή του προγράμματος και των μεταρρυθμίσεων προκαλώντας κριτική από τους βουλευτές της ΝΔ. Καταλογίζει ευθύνες στη διακυβέρνηση Καραμανλή βάζοντας απέναντί του τους καραμανλικούς, που έχουν ξεκινήσει βεντέτα εναντίον του. Ταυτόχρονα όμως δεν διστάζει να καυτηριάσει και τις καθυστερήσεις της κυβέρνησης Παπανδρέου το 2009.
Κατά μία έννοια είναι αυτό ακριβώς που περιμένουμε από έναν υπουργό των Οικονομικών σε καιρό κρίσης: αποφασιστικότητα να περάσει τα δύσκολα μέτρα που χρειάζονται. Ο κ. Στουρνάρας την έχει. Και θεωρεί ότι θα δικαιωθεί όχι από το αν θα τηρήσει τις ισορροπίες με το κομματικό κατεστημένο, αλλά από το αν θα επιτύχει η οικονομική πολιτική. Η εκτίμηση του κ. Στουρνάρα για την ανάκαμψη της οικονομίας στο τέλος του 2013 στηρίζεται κυρίως στην αλλαγή του κλίματος για την Ελλάδα στο εξωτερικό.
Οπως εξηγούν όμως στο υπουργείο, παρατηρούνται ήδη ανάλογα «πρόδρομα» σημάδια με αυτά που είχαμε στη δεκαετία του '90, όταν η ελληνική οικονομία είχε πάλι καταφέρει να ξεφύγει από τον κίνδυνο χρεοκοπίας. Σημειώνουν ιδιαίτερα την πτώση των «σπρεντ», όπως και το σχετικά χαμηλό επιτόκιο με το οποίο κατάφερε να δανειστεί από τις αγορές ο ΟΤΕ - επιτόκιο επιπέδου Πορτογαλίας. Αλλά βέβαια όλοι ξέρουμε ότι τα «σπρεντ» είναι αναξιόπιστοι δείκτες: σήμερα πέφτουν, αύριο ανεβαίνουν πάλι. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον λοιπόν έχουν τα πραγματικά στοιχεία που εκτιμάται ότι θα αντιστρέψουν την πορεία στην οικονομία. Και είναι πολλά.
Πρώτον, η καλή πορεία των δημόσιων οικονομικών, καλύτερη από τις προβλέψεις, και μαζί ο μηδενισμός του εξωτερικού ελλείμματος όχι μόνο μέσα από τη μείωση των εισαγωγών αλλά και την αύξηση των εξαγωγών.
Δεύτερον, οι ενέσεις στην οικονομία που θα αντισταθμίσουν εν μέρει τη λιτότητα, από την εξόφληση ληξιπρόθεσμων χρεών 8 δισεκατομμυρίων, τα δάνεια από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων που επιτέλους προχωράνε, τις αποκρατικοποιήσεις αλλά και τη μείωση των τόκων που πληρώνουμε μετά το τελευταίο κούρεμα του χρέους.
Τρίτον, η βελτίωση της ρευστότητας που θα προκύψει από την ανακεφαλαιοποίηση αλλά κυρίως από τη διαφαινόμενη επιστροφή των καταθέσεων. Είναι ενδεικτικό ότι στο πρώτο 6μηνο του '12 έφυγαν λόγω της πολιτικής αβεβαιότητας και των απανωτών εκλογών περίπου 20 δισεκατομμύρια ευρώ. Ηδη τα 15 δισεκατομμύρια έχουν επιστρέψει - μόνο τον Δεκέμβριο η αύξηση των καταθέσεων ξεπέρασε το 5%! Και το λάθος του ΔΝΤ; Αυτό πράγματι μπορεί να αποδειχθεί η καταστροφή μας. Οχι τόσο γιατί μας οδήγησε σε μεγαλύτερη ύφεση. Και με τον σωστό πολλαπλασιαστή οι πολιτικές συνθήκες ήταν τέτοιες που κατά πάσα πιθανότητα την ίδια λιτότητα θα είχε ζητήσει η κ. Μέρκελ.
Αλλά γιατί αποτελεί μια καλή ευκαιρία για πολλούς να αντιστρέψουν την πραγματικότητα. Κι αντί να αναζητήσουμε τους πραγματικούς λόγους που έπεσε έξω το πρόγραμμα -η τιμωρητική λιτότητα που μας επιβλήθηκε αλλά και οι δικές μας παλινωδίες, η πολιτική όξυνση, η παράλυση της διοίκησης, τα επεισόδια που έκαναν τον γύρο του κόσμου, η αβεβαιότητα για την παραμονή μας στο ευρώ- μπορεί να βρούμε άλλοθι για να επαναλάβουμε τα ίδια λάθη.

ΕΘΝΟΣ 5/2/13

Η προπαγάνδα της βίας

Η δημοσίευση των φωτογραφιών των τεσσάρων νεαρών τρομοκρατών ήταν χωρίς αμφιβολία ένα δυνατό σοκ για τους περισσότερους από μας. Κατ' αρχάς για τον άγριο ξυλοδαρμό τους - είχαμε χρόνια να δούμε τέτοιες εικόνες και μάλιστα τόσο μικρών παιδιών.
Κανείς δεν θέλει να καταδικάσει εκ των προτέρων κανέναν κι όπως φαίνεται υπήρξε και συμπλοκή. Τα παιδιά ωστόσο -και στα μάτια ενός πατέρα παραμένουν παιδιά ό,τι κι αν έκαναν, όποια τιμωρία και αν τους πρέπει- έχουν γρονθοκοπηθεί. Θέλουμε να μάθουμε ακριβώς τι έγινε κι ελπίζουμε ότι το ίδιο θα θέλουν ο υπουργός και η ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ.
Εξίσου σοκαριστικό βέβαια είναι το ότι οι τρομοκράτες με τα καλάσνικοφ, που έδειξαν τέτοια περιφρόνηση στην ανθρώπινη ζωή, είναι στην κυριολεξία αμούστακα παιδιά. Και σε αυτή την περίπτωση δεν μπορεί, κάτι έχουμε κάνει όλοι μας λάθος.
Τις ως τώρα ερμηνείες τις υιοθετώ και τις προσυπογράφω. Οτι δηλαδή αυτή η βία δεν έχει καμία σχέση με την οικονομική κρίση. Οτι σχετίζεται άμεσα με το κλίμα ανομίας που είχε δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια, ιδίως μετά το 2008 όταν κάποιοι με σύστημα και με την ανοχή του κράτους έκαιγαν την Αθήνα για μέρες στη σειρά.
Και βέβαια ότι η βιαιότητα που έχει πια μπει για τα καλά στον πολιτικό λόγο ακόμα και των μεγάλων κομμάτων της αντιπολίτευσης παρέχει ένα ιδεολογικό κάλυμμα και μάλιστα σε παιδιά που τις μεγαλοστομίες του μπαλκονιού μπορεί να τις πάρουν στην κυριολεξία και να θεωρήσουν ότι καθετί άλλο από τη βία αποτελεί υποκρισία.
Θα μπορούσε να πει κανείς κι άλλα. Ποιες για παράδειγμα οι επιπτώσεις στους νέους όταν έχουν την εμπειρία ενός τόσο απαξιωμένου σχολείου. Απαξιωμένο στα λόγια από πολιτικούς και συνδικαλιστές, απαξιωμένο και στην πράξη από τους ίδιους τους καθηγητές τους, όσους χρησιμοποιούν το σχολείο για να βρίσκουν μαθητές για ιδιαίτερα.
Για να μη μιλήσουμε για τα πανεπιστήμια που τώρα ελπίζουμε ότι κάτι θα αλλάξει, ως σήμερα ωστόσο αποτελούσαν πεδίο προνομιακής δράσης για κάθε είδους εξτρεμιστικές ομάδες που ήταν μάλιστα σε θέση να επιβάλλουν τους όρους τους ακόμα και στους καθηγητές.
Ομως κι αυτές οι ερμηνείες δεν φτάνουν. Οποιος λίγο παρακολουθεί τις συζητήσεις στο Ιντερνετ βλέπει ότι η λογική της βίας και του μίσους έχει πια μπει παντού. Σε ένα ζωοφιλικό σάιτ, αν αγαπάτε, με είχε ξαφνιάσει ο τρόπος με τον οποίο αναφέρονταν σε όσους κακοποιούν ζώα -ενέργεια απαράδεκτη ασφαλώς- όχι όμως ικανή για να κάνει κάποιον να πει «να πάθουν καρκίνο» και άλλα πολλά που δεν μεταφέρονται.
Για όσους από εμάς βέβαια είχαμε την τύχη να δουλεύουμε στα μέσα ενημέρωσης, πάντα ήταν έτσι. Αυτή η περίφημη κοινή γνώμη μοιάζει με ένα παγόβουνο, βλέπουμε την εξαίρεση και χάνουμε το μεγαλύτερο, το αθέατο μέρος. Κι όταν ερχόμαστε, σπάνια, σε επαφή με την αφορμή ενός τυχαίου γεγονότος, συνήθως μη πολιτικού, καταλαβαίνουμε πολύ καλά την αγριότητα.
Αυτή η αγριότητα μοιάζει να έχει έρθει στην επιφάνεια και να εκδηλώνεται πια -στο Ιντερνετ, στην τηλεόραση , στη Βουλή- χωρίς τους φραγμούς που επιβάλλει ο πολιτισμός στον δημόσιο λόγο, αν δεν θέλουμε να κατασπαραχτούμε μεταξύ μας.
Σε μια ιστορική ομιλία του λίγο πριν ξεσπάσει ο εμφύλιος, ο πρόεδρος Λίνκολν -δεν ξέρω αν υπάρχει αυτό το απόσπασμα στην ταινία του Σπίλμπεργκ- προσπάθησε να αμβλύνει την έχθρα μεταξύ των δύο πλευρών επικαλούμενος τον «καλύτερο άγγελο της ψυχής μας». Ισως είναι καιρός να τον αναζητήσουμε κι εμείς! Και να τελειώνουμε με την προπαγάνδα της βίας.

ΕΘΝΟΣ 4/2/13

Ποντίκια, παπαγάλοι & διανοούμενοι

Ο Μαξίμ Γκόρκι ήταν ίσως ο πιο διάσημος κομμουνιστής λογοτέχνης της Σοβιετικής Ενωσης. Ηταν ένας από τους λίγους που χάρη και στο διεθνές κύρος του δεν διώχθηκε ποτέ -αν και φαίνεται ότι βρέθηκε για ένα διάστημα σε κατ' οίκον περιορισμό. Ο ξαφνικός θάνατός του προκάλεσε ερωτηματικά. Στην κηδεία του, ωστόσο, ο ίδιος ο Στάλιν κουβάλησε το φέρετρό του.
Και όμως. Παρ' όλες τις στενές σχέσεις του με το κομμουνιστικό κόμμα δεν δίστασε με πολύ σκληρή γλώσσα να καταδικάσει τα εγκλήματα της επανάστασης, να μιλήσει για επιστροφή στη βαρβαρότητα και να χαρακτηρίσει τον Λένιν δικτάτορα. Στο διαμέρισμά του στη Μόσχα έβρισκαν καταφύγιο οι κατατρεγμένοι του καθεστώτος, ανάμεσά τους και μέλη της τσαρικής αριστοκρατίας.
Με αυτή την έννοια ο Γκόρκι ήταν πάντα αμφιλεγόμενος. Στη σύγκρουση με το τσαρικό καθεστώς στάθηκε στην πλευρά των επαναστατών, αυτό ωστόσο δεν τον έκανε να σιωπήσει. Για ένα διάστημα μάλιστα αυτοεξορίστηκε στο εξωτερικό για να επιστρέψει με πρόσκληση του ίδιου του Στάλιν και να τιμηθεί στη συνέχεια με το Βραβείο Λένιν.
Πρόκειται για τα κλασικά διλήμματα των διανοουμένων. Με την εξουσία ή με τον λαό; Με την αλήθεια ή με το ψέμα. Πολλές φορές τα δύο δεν συμβαδίζουν. Στην Ελλάδα σήμερα για παράδειγμα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι αν κάποιοι χρειάζονται την αλληλεγγύη και την υπεράσπιση των ανθρώπων της επιστήμης και της τέχνης είναι οι άνεργοι, οι χιλιάδες οικογένειες που απειλούνται καθημερινά από την ακραία φτώχεια. Το να τους πει κανείς υπομονή έως ότου να επιστρέψουμε στην ανάπτυξη, θα ακούγεται σίγουρα στα αυτιά τους σαν κοροϊδία.
Πόσο πραγματικά τους υπερασπίζεσαι όμως προτείνοντας πολιτικές που υποθηκεύουν την ανάπτυξη και τελικά καταδικάζουν όλη τη χώρα σε μεγαλύτερη φτώχεια και για πολύ περισσότερα χρόνια; Και τι μεγαλύτερη ατιμία μπορεί να σκεφτεί κανείς από το να το κάνεις προσδοκώντας προσωπικά ή πολιτικά οφέλη;
Κι όλα αυτά σε ένα περιβάλλον γενικευμένης υποκρισίας όπου ανθούν οι κάθε είδους υπεκφυγές. Η συνθηματολογία έχει υποκαταστήσει τον σοβαρό διάλογο κι είναι λίγοι οι άνθρωποι του πνεύματος που συμβάλλουν πραγματικά στην αποκατάσταση της σοβαρότητας.
Ενα μέτρο της ειλικρίνειας των διανοουμένων είναι ίσως η συνέπεια στην προσωπική τους ζωή. Ο Σολζενίτσιν για παράδειγμα είχε κατηγορήσει τον Γκόρκι ότι σιώπησε για τα σταλινικά εγκλήματα για βιοποριστικούς λόγους.
Ενας γνωστός μαρξιστής φιλόσοφος εξάλλου έγραψε πρόσφατα ένα συναρπαστικό δοκίμιο με τον εύγλωττο τίτλο «Αν πιστεύεις στην ισότητα πώς και είσαι τόσο πλούσιος;». Θα μπορούσε να το πει κανείς για πολλούς εγχώριους κήρυκες της δημόσιας ισότητας και της προσωπικής ανισότητας...
Σε μια κοινωνία έτσι κι αλλιώς άνιση ωστόσο και αυτό το κριτήριο δεν είναι ασφαλές. Γιατί είναι εξίσου ηθική υποχρέωση του γονιού, για παράδειγμα, να προσφέρει τις ευκαιρίες που θα στερηθεί το παιδί του αν δεν έχει πρόσβαση σε υψηλού επιπέδου παιδεία. Κι είναι πολύ εύκολο από τη μία υπερβολή να πέσουμε στην άλλη - σε ένα κυνήγι μαγισσών και ταξικού μίσους όπου η πολιτική παραχωρεί τη θέση της στην αυθαιρεσία, την αυτοδικία και την κατάρρευση του κράτους δικαίου.
Κι άλλωστε ποιοι είναι οι ειλικρινείς; Ποιοι ζουν σύμφωνα με τις ιδέες τους και ποιοι προσαρμόζουν τις ιδέες στη ζωή τους; Είναι εύκολο να μιλάς για παπαγαλάκια της εξουσίας, και υπάρχουν σίγουρα τέτοια. Μερικές φορές όμως κομφορμισμός είναι και το αντίθετο. Να πηγαίνεις με τη γνώμη των πολλών για να είσαι αρεστός ή ακόμα και για να κάνεις καριέρα, συχνά και ακαδημαϊκή καριέρα!
Μια βόλτα σε επιλεγμένα πρωινάδικα είναι αρκετή για να δει κανείς καθηγητές που εκθέτουν την πραμάτεια τους χωρίς ίχνος σεβασμού στην επιστημονική τους ακεραιότητα. Για να μη θυμηθούμε την πλατεία των «Αγανακτισμένων» και τη συμβολή κάποιων σε αυτόν τον ασυνάρτητο και αντιδημοκρατικό τελικά χυλό. Αραγε να το έχουν καταλάβει;

ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΛΕΣ ΟΙ.... ΜΕΤΑΓΡΑΦΕΣ ΠΕΤΥΧΗΜΕΝΕΣ

Οταν χάνει η ομάδα σου θεωρείται αυτονόητο πως δεν την εγκαταλείπεις. Οταν πάλι οι ιδέες σου αποδοκιμάζονται δεν απαντάς όπως ο (Γκρούτσο) Μαρξ «αν δεν σας αρέσουν έχω κι άλλες». Πολιτικό κόμμα όμως αλλάζεις;
Υπάρχουν μεταγραφές που θεωρούνται φυσικές. Ο κ. Κ. Μητσοτάκης για παράδειγμα μπορεί για κάποιους καραμανλικούς να ήταν ξένο σώμα, ποιος μπορεί να αρνηθεί ωστόσο ότι εξέφρασε ένα ιδεολογικό ρεύμα στον χώρο της συντηρητικής παράταξης;
Το ίδιο μπορεί να υποστηρίξει κανείς και για τον κ. Μ. Ανδρουλάκη ή την κ. Μ. Δαμανάκη στο ΠΑΣΟΚ. Ενσωματώθηκαν χωρίς μεγάλους κραδασμούς στα πλαίσια μιας ιδεολογικής διαδρομής που ακολουθούν με συνέπεια. Από την άλλη πλευρά το πέρασμα του Στέφανου Μάνου από το ΠΑΣΟΚ ήταν εξαρχής ατυχές και υπονομευμένο.
Και με τον ΣΥΡΙΖΑ σήμερα; Τι γυρεύουν όλα αυτά τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ; Είναι ειλικρινή ή αναζητούν σημαία ευκαιρίας; Τα ποντίκια που εγκαταλείπουν το σκάφος- κατά την έκφραση του προέδρου της Αυγής- ή πολιτικοί με γνήσια πίστη στον σοσιαλισμό;
Δυστυχώς στην πολιτική οι προθέσεις δεν μετράνε. Θα θέλαμε να πιστεύουμε ότι εκτιμάται η συνέπεια, αλλά κι αυτό δεν ισχύει. Αντιθέτως πιο συχνά επιβραβεύεται η δημαγωγία, το μοίρασμα υποσχέσεων και το χάιδεμα των αυτιών των ψηφοφόρων.
Κάποτε ο κ. Κ. Σημίτης είχε επικρίνει τον κ. Κ. Καραμανλή για την απουσία σοβαρών επεξεργασιών, την ψευδαίσθηση που είχε ότι η χώρα μπορεί να κυβερνηθεί χωρίς σκληρή προετοιμασία και δουλειά.
Το πληρώσαμε ακριβά. Είναι ωστόσο εμφανές ότι δεν μάθαμε τίποτα. Κι αν μη τι άλλο στείλαμε στη Βουλή μερικά από τα χειρότερα δείγματα του πολιτικού δυναμικού της χώρας.

ΕΘΝΟΣ 3/2/13

Τι πίνουν και δεν μας δίνουν;

Τώρα αυτό, ομολογώ, δυσκολεύομαι να το καταλάβω. Πώς δηλαδή έσπασε το χέρι του χτυπώντας το έδρανο στη Βουλή; Τι δύναμη χρειάστηκε για να το κάνει; Εμείς οι κοινοί θνητοί και να το προσπαθήσουμε δεν θα τα καταφέρουμε. Κάτι πίνουν και δεν μας δίνουν στους ΑΝΕΛ.
Αστε την κ. Κωνσταντοπούλου. Η οποία ανακοίνωσε ότι η συνεδρίαση της Επιτροπής ξεκίνησε στις 11 το πρωί και τελείωσε στις 3.30 το άλλο πρωί κι αφού από τις 9 το βράδυ ο... πρόεδρος της Επιτροπής είχε αποχωρήσει! Μπράβο αντοχή. Και δεν πήγε καν να κοιμηθεί. Εβαλε την τηλεόραση και πρόλαβε να τσακωθεί τηλεφωνικά με τους πρωινούς τηλεοπτικούς παρουσιαστές.
Στη διάρκεια του καβγά μάλιστα επιτέθηκε στον έναν εξ αυτών για τη σύζυγό του, η οποία εργάζεται στο κανάλι της Βουλής. Για το περιεχόμενο της επίθεσης μπορούμε να συζητάμε για μέρες ? άλλωστε αυτού του είδους τα δημοσιογραφικά ρουσφέτια, αν τα θεωρήσουμε ρουσφέτια, όλοι ξέρουμε ότι είναι διακομματικά. Τόσοι και τόσοι Συριζαίοι είναι διορισμένοι σε κρατικά μέσα ενημέρωσης και όχι μόνο.
Η ουσία ωστόσο βρίσκεται αλλού. Διότι τείνει να γίνει συνήθεια στους βουλευτές αυτής της Βουλής να δημιουργούν ένα κλίμα οικογενειακής ευθύνης ? η ίδια η κ. Κωνσταντοπούλου είχε δικαίως χαρακτηρίσει απρέπεια την αναφορά στον πατέρα της από βουλευτή της συμπολίτευσης, προκειμένου να τη θίξει.
Σιγά την επίθεση, θα πείτε. Ενας τόσο δα υπαινιγμός ήταν. Εδώ η κ. Ραχήλ αφού επιτέθηκε στην κ. Βούλτεψη με το άκρως κολακευτικό «τι μιλάς εσύ μωρή», της επιτέθηκε και για τον πατέρα της ? ο οποίος είναι νεκρός και έχαιρε του σεβασμού όλων των κομμάτων.
Με τούτα και με εκείνα είναι φανερό ότι αυτή η Βουλή συνεχίζει ακάθεκτα στον κατήφορο, με κύριους υπεύθυνους μάλιστα τους νέους βουλευτές που έστειλε ο ελληνικός λαός για να ανανεώσει την πολιτική μας ζωή.
Και μπορεί να μη γίνει «μακελειό», όπως απείλησε ο κ. Καπερνάρος, αλλά δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ένας πολιτικός όπως αυτός πέφτει σε ένα τέτοιο επίπεδο. Γιατί και αυτός όπως και πολλοί άλλοι φαίνεται ότι γνώρισαν και μπήκαν στην πολιτική διά της τηλεοράσεως.
Ο δημόσιος λόγος και ο πολιτικός λόγος έχουν υποκατασταθεί από τον τηλεοπτικό λόγο και τα πολιτικά ριάλιτι που μας κάνουν παρέα τα τελευταία χρόνια. Και στο πλαίσιο ενός τέτοιου λόγου οι πολιτικές αποχρώσεις εξατμίζονται. Γιατί βέβαια δεν έχει καμιά διαφορά αν το «γιατί μιλάς μωρή» το απευθύνει ο «δεν μας το επιτρέπει ο πολιτισμός μας» Κασιδιάρης στην κ. Πιπιλή ή η Ραχήλ στην κ. Βούλτεψη.
Εδώ κανονικά είναι η θέση για ορισμένες ηθικοπλαστικές παραινέσεις. Οτι δηλαδή τα κόμματα του συνταγματικού τόξου οφείλουν να τιμούν και με τη συμπεριφορά τους τις δημοκρατικές διαδικασίες και ότι η απαξίωση της Βουλής -ακόμα και με το ντύσιμο ορισμένων- τελικά παίζει το παιχνίδι των εχθρών της Δημοκρατίας.
Στην πραγματικότητα όμως δεν είμαι καθόλου βέβαιος πια αν όλοι αντιλαμβανόμαστε τη Δημοκρατία με τον ίδιο τρόπο. Ορισμένοι μέσα στον φανατισμό και στην ιδεολογική τους σύγχυση είναι πεπεισμένοι ότι οι αντίπαλοί τους αν δεν είναι έμμισθα όργανα, είναι πάντως πολίτες β' κατηγορίας, λακέδες ενός σάπιου συστήματος που πρέπει να εκχερσωθεί. Με άλλα λόγια αντιλαμβάνονται την πολιτική μόνο με όρους σύγκρουσης και επιβολής- όχι διαλόγου και συναίνεσης.
Αλλοι πάλι απλώς δεν είναι σε θέση να βάλουν τον παραμικρό φραγμό στο πώς θα υπηρετήσουν τις φιλοδοξίες τους!

ΕΘΝΟΣ 2/2/13

Καταλήψεις διά πάσαν νόσον!

Θα συμφωνήσω απολύτως ότι είναι εξαιρετικά δυσάρεστο να σέρνονται συνδικαλιστές στα δικαστήρια. Θα συμφωνήσω επίσης ότι το δικαίωμα στη διαμαρτυρία είναι ιερό και ότι αντανακλά αρνητικά στη Δημοκρατία μας το ότι διαδηλώσεις χωρίς ΜΑΤ δεν γίνονται. Επί του συγκεκριμένου ωστόσο η στάση της κυβέρνησης δεν είναι απλώς δικαιολογημένη, αλλά επιβεβλημένη.
Οχι για τους συνήθεις λόγους που επικαλούνται ορισμένοι -παρόλο που και αυτοί ισχύουν-, ότι δηλαδή η εφαρμογή των νόμων δεν μπορεί να γίνεται κατά περίσταση και με εξαιρέσεις. Ούτε γιατί τα «έσπασαν» οι συνδικαλιστές στο γραφείο του υπουργού. Αλλά γιατί η μόδα των καταλήψεων, αν επεκταθεί ξανά, θα ρίξει έξω και πάλι την οικονομία.
Το ζήσαμε τον τελευταίο χρόνο της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ, όταν στην ουσία με τις συνεχείς καταλήψεις ακόμα και των γραφείων των υπουργών ο δημόσιος τομέας είχε παραλύσει. Στην πράξη, οι περισσότερες υπηρεσίες, πέρα από τα απολύτως τυπικά δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν.
Οι υπουργοί ήταν απομονωμένοι από τις υπηρεσίες και ακόμα και για τα πιο απλά θέματα ήταν υποχρεωμένοι να κινηθούν μέσω των συμβούλων τους. Δεν ήταν καθόλου έκπληξη λοιπόν το ότι οι αποφάσεις και οι μεταρρυθμίσεις δεν υλοποιούνταν. Το αντίθετο. Ε, λοιπόν, αυτό το περιθώριο δεν υπάρχει πια. Πήγαμε που πήγαμε πίσω λόγω των απανωτών εκλογών. Αν βρεθούμε ξανά στην ανάγκη να πάρουμε σαρωτικά διορθωτικά μέτρα, δεν είναι καθόλου βέβαιο ούτε ότι θα μας δώσουν την ευκαιρία οι εταίροι αλλά ούτε ότι θα τα αντέξει η κοινωνία.
Δυστυχώς, η αποκατάσταση της ισορροπίας στην οικονομία εκτός από δικαιοσύνη απαιτεί και αποφασιστικότητα. Ευτυχώς η κυβέρνηση, παρά τις παλινωδίες και τις παλαιοκομματικές 

εκτροπές, δείχνει ότι την έχει. Πέραν αυτών, δύο ακόμα σκέψεις.
Πρώτον, το ΚΚΕ. Εχει ήδη επισημανθεί από πολλούς σχολιαστές ότι η κινητικότητα που επιδεικνύει το ΚΚΕ δεν είναι παρά μια προσπάθεια να ανακτήσει το χαμένο έδαφος απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ. Κι ότι επιχειρείται να αξιοποιηθεί η «ρεαλιστική» στροφή του κ. Τσίπρα, η συνάντησή του με τον κ. Σόιμπλε και οι ύμνοι στον πρόεδρο Ομπάμα, με την προβολή του αριστερού, αγωνιστικού προφίλ του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Είναι κι έτσι - και με αυτήν την έννοια η παρέμβαση των ΜΑΤ βοηθά και την κ. Παπαρήγα να περάσει το μήνυμά της. Αν αποστασιοποιηθούμε ωστόσο από τα κομματικά, η κίνηση του ΚΚΕ δείχνει και κάτι άλλο. Οτι δεν είναι και καμιά φοβερή πολιτική σύλληψη το να παριστάνεις τον αδιάλλακτο. Μπάχαλο θέλετε - μπορούμε κι εμείς να το κάνουμε μέσα σε μία ημέρα. Να οι καταλήψεις, να οι δίκες, να και τα τρακτέρ.
Το ευχάριστο είναι ότι η κοινωνία, το μεγαλύτερο μέρος της, μοιάζει πια να μην τσιμπάει. Και να κατανοεί ότι αν θέλουμε να βγούμε από το τούνελ, χρειάζεται να πέσουν οι τόνοι και να επικρατήσει σταθερότητα πολιτική, οικονομική και κοινωνική.
Δεύτερον, οι απεργίες. Δεν υπάρχει κανένας απεργιακός ξεσηκωμός, όπως μεταδίδεται. Απλώς για μία ακόμα φορά κηρύσσουν απεργίες ουσιαστικά οι συνδικαλιστές του δημόσιου τομέα. Ορισμένες μάλιστα με πολιτικά αιτήματα, δείχνοντας και πάλι πόσο μακριά από την κοινωνία βρίσκονται.
Εντάξει, υπάρχουν και οι αγρότες -τους επισκέφθηκε ήδη η κ. Παπαρήγα- αλλά και η ΠΝΟ. Ειδικά η τελευταία θα έπρεπε να είχε προβληματιστεί, για παράδειγμα, για το πώς η ιταλική σημαία -προσοχή, η ιταλική, όχι κάποια από τον Τρίτο Κόσμο- εκτοπίζει την ελληνική στη γραμμή Ανκόνας-Πάτρας. Εκτός κι αν με αυτόν τον τρόπο αντιστεκόμαστε στα σκλαβοπάζαρα της? Ευρώπης!

ΕΘΝΟΣ 1/2/13