Μήπως χρειαζόμαστε έναν πολιτικό με την πυγμή της Θάτσερ;

Πριν από αρκετά χρόνια, την εποχή του μονοπωλίου του ΟΤΕ, είχα ζητήσει να μου βάλουν μια δεύτερη τηλεφωνική γραμμή. Επειτα από αναμονή μηνών ένα Σάββατο πρωί -για να πληρωθεί την υπερωρία- ήρθε στο σπίτι μου ένας τεχνίτης της επιχείρησης με ένα τηλέφωνο σε ανοικτό κόκκινο χρώμα με άσπρα αυτάκια! Μην έχοντας σχέση με την ποπ αισθητική του οργανισμού διαμαρτυρήθηκα, για να εισπράξω ένα «αν σας αρέσει», με το οποίο βέβαια θέλοντας και μη συμβιβάστηκα. Τελικά αγόρασα, παράνομα αν δεν κάνω λάθος, μια νέα συσκευή από το εμπόριο.
Το περιστατικό μου το θύμισε ένα σημείωμα του Αγγλου συγγραφέα Ιαν Μακιούαν για τη Θάτσερ και πώς άλλαξε την Αγγλία. Πριν γίνει πρωθυπουργός, επεσήμανε ο Μακιούαν, ήταν παράνομο να βάλεις μόνος σου προέκταση στο καλώδιο του τηλεφώνου σου. Επρεπε να περιμένεις 6 εβδομάδες να στο τοποθετήσει τεχνικός του αγγλικού ΟΤΕ. Οσο για το πρόγραμμα της τηλεόρασης, ήταν κρατικό μυστικό ώστε να δημοσιεύεται αποκλειστικά στην αγγλική «Ραδιοτηλεόραση» ιδιοκτησίας του BBC!
Πρέπει να το ομολογήσουμε όσο και αν δεν μας αρέσει: σ΄ αυτό το θέμα, στην απελευθέρωση δηλαδή της αγοράς και στη συνακόλουθη έκρηξη του καταναλωτισμού, η Θάτσερ έχει δικαιωθεί. Κατεξοχήν μάλιστα από τους -τρόπον τινά- ιδεολογικούς της αντιπάλους, τις πρώην αλλά και τις νυν κομμουνιστικές χώρες.
Αλλες πλευρές της πολιτικής της έχουν ηττηθεί πανηγυρικά. Ποιος θυμάται πια τον μονεταρισμό; Ο Κέινς χαίρει άκρας υγείας ακόμα -ή κατεξοχήν- και στις ΗΠΑ. Μαζί έχει ηττηθεί και η τυφλή πίστη στις χρηματιστηριακές αγορές που, όπως και το 1929 έτσι και σήμερα, παραλίγο να οδηγήσουν τον πλανήτη σε νέο κραχ.
Ομως αυτό που ακόμα και σήμερα εξακολουθεί να διχάζει, κι όχι μόνο τους Αγγλους, είναι η προσέγγισή της στην πολιτική, ο διχαστικός, συγκρουσιακός ή και αυταρχικός τρόπος με τον οποίο άσκησε τη διακυβέρνηση της χώρας. Αν πιστέψουμε τις αγγλικές εφημερίδες, στις βιομηχανικές περιοχές του Βορρά ακόμα και σήμερα τη θυμούνται με οργή ή και μίσος για τις δουλειές που κατέστρεψε. Λίγο άδικα είναι αλήθεια, μια και η αποβιομηχανοποίηση ξεκίνησε πριν από αυτήν και συνεχίστηκε και μετά. Κι ήταν ένα διεθνές φαινόμενο, σε όλες σχεδόν τις ανεπτυγμένες χώρες κι όχι απαραίτητα κακό - τα βιομηχανικά προϊόντα έχουν φτηνύνει.
Οι υποστηρικτές της, από την άλλη πλευρά, θυμίζουν ότι η Αγγλία τότε ήταν σε βαθιά κρίση, είχε αναγκαστεί μάλιστα να προσφύγει στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Με την πολιτική της και παρά το αναπόφευκτο -λένε- κοινωνικό κόστος, έβαλε τις βάσεις για τη μετέπειτα ευημερία. Υποχρέωσε δε μετά τρεις εκλογικές νίκες να αποδεχθεί και το Εργατικό Κόμμα την οικονομία της αγοράς και να εγκαταλείψει τον κρατισμό.
Χρειαζόμαστε άραγε κι εμείς μια Θάτσερ; Εναν πολιτικό αποφασισμένο να εφαρμόσει τις μεταρρυθμίσεις χωρίς να κοιτάζει το πολιτικό κόστος; Αν δεν προχωρήσουμε ωστόσο με μια στοιχειώδη συναίνεση, τότε η ώρα που οι αυταρχικές λύσεις θα γίνουν πιο ελκυστικές δεν είναι μακριά. Το αν θα είναι από τα δεξιά ή τα αριστερά μπορεί και να είναι δευτερεύον!

ΕΘΝΟΣ 14/4/13