Κύπρος. Επιστροφή στον ρεαλισμό;

Είναι η πρώτη φορά από την τουρκική εισβολή και μετά που στις κυπριακές εκλογές κυρίαρχο θέμα είναι η οικονομία και το Μνημόνιο και όχι το ίδιο το Κυπριακό. Αλλά, βέβαια, στην περίπτωση της Κύπρου η οικονομία είναι άρρηκτα δεμένη με τη λύση του εθνικού ζητήματος.
Σε όσους θα είχαμε ίσως την τάση να το ξεχάσουμε, μας το θύμισε με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο πρόσφατο άρθρο στους «Φαϊνάνσιαλ Τάιμς» στο οποίο ρητά υποστηριζόταν αυτή η άποψη. Να αξιοποιήσουν, δηλαδή, οι εταίροι την οικονομική αδυναμία της Κύπρου για να την πιέσουν να αποδεχθεί μια συμβιβαστική λύση.
Ακούγεται και ασφαλώς θα ήταν εκβιασμός. Αλλά βέβαια την τελευταία φορά που το θέμα είχε απασχολήσει την Ευρώπη, η Κύπρος κέρδισε την ένταξη με οιονεί όρο την αποδοχή του σχεδίου Ανάν, το οποίο στη συνέχεια απέρριψε. Σήμερα οι Κύπριοι μοιάζει να ψήφισαν υπέρ της αναβίωσης του σχεδίου, με τον έναν ή με τον άλλον τρόπο, και μαζί υπέρ της υπογραφής Μνημονίου με την Ευρώπη για την υπαγωγή στον μηχανισμό βοηθείας.
Παραδόξως η Κύπρος βρίσκεται σε αυτήν τη δύσκολη οικονομικά θέση λίγο μετά την ανακάλυψη σημαντικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων που αναμένεται να ανατρέψουν τα δεδομένα στην οικονομία αλλά και γενικότερα στη γεωπολιτική θέση του νησιού. Δεν έχει μικρή σημασία το ότι η ανακάλυψη επιτεύχθηκε ύστερα από εξαιρετικά επιτυχημένους διπλωματικούς χειρισμούς που επέτρεψαν στην Κύπρο να ανακηρύξει και να αξιοποιήσει την ΑΟΖ με ενεργό αμερικανική και ισραηλινή υποστήριξη παρά τις τουρκικές αντιδράσεις.
Τα κοιτάσματα, ωστόσο, θα αρχίσουν να αποδίδουν ύστερα από μια πενταετία. Ως τότε η Κύπρος, αφού «απέτυχε» να δανειοδοτηθεί από την Κίνα και τη Ρωσία -όπως πίστευαν λογής λογής κουφιοκεφαλάκηδες και παραμυθάδες στην Ελλάδα- εξαρτάται από την Ευρωπαϊκή Ενωση για να μην αναγκαστεί να κηρύξει στάση πληρωμών και για να μην καταρρεύσουν οι τράπεζές της.
Στην πραγματικότητα δεν έχει καμιά επιλογή μπροστά της. Μπορεί ο κ. Χριστόφιας να απέφυγε να υπογράψει το Μνημόνιο, ο νέος Πρόεδρος ωστόσο, όποιος και αν εκλεγεί, θα το κάνει. Θα αποδεχθεί και «λύση στο σακί» για το Κυπριακό; Σίγουρα όχι.
Οχι, κατ' αρχήν γιατί η Ευρώπη δεν λειτουργεί με αυτούς τους όρους. Κι όσο και αν εκδηλωθούν πιέσεις -αυτό ίσως είναι αναμενόμενο- είναι εκτός πραγματικότητας να νομίσει κανείς ότι μπορεί να μπει τέτοιος όρος. Αλλωστε, η λύση του Κυπριακού είναι συνδεδεμένη με την προοπτική ένταξης στην ΕΕ και της Τουρκίας.
Αυτήν τη στιγμή ωστόσο δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι ενδιαφέρονται πολλοί να την αναβιώσουν κι ούτε και ο Ερντογάν δείχνει διατεθειμένος να κάνει τα βήματα που απαιτούνται. Το άρθρο των «Φ.Τ.» μάλλον στερείται ρεαλισμού.
Από την άλλη πλευρά, βέβαια, είναι προς το συμφέρον της Κύπρου να υπάρξει εκ νέου κινητικότητα στο Κυπριακό. Δεν θα πρέπει να θεωρείται πιθανό βέβαια ότι θα βρεθεί λύση - ανάμεσα σε άλλα και γιατί από την πλευρά της Τουρκίας εκπέμπονται μηνύματα αδιαλλαξίας μάλλον παρά συνεννόησης.
Οπως όμως έδειξε και η περίπτωση των υδρογονανθράκων, η Κύπρος μόνο να χάσει μπορεί από μια πολιτική περήφανης απομόνωσης. Κι όσο και αν η οικονομία της είναι μικρή για να αποτελεί συστημικό πρόβλημα για την Ευρωζώνη, ήδη μια σειρά ζητήματα -όπως οι κατηγορίες για τις καταθέσεις των Ρώσων ολιγαρχών και το ξέπλυμα- την έχουν βάλει στο στόχαστρο πολλών ευρωπαϊκών κρατών. Οι λάθος χειρισμοί και οι ανόητοι παλικαρισμοί μπορεί να κοστίσουν ακριβά!

ΕΘΝΟΣ 23/2/13