Κύπρος: Τιμωρία ή μυωπία;

Bοήθησε ενδεχομένως και το Τριώδιο, κι έτσι στη διάρκεια του τριημέρου τα διαβάσαμε όλα για την κυπριακή διάσωση. Από το ότι δικαιώθηκε ο Γιώργος Παπανδρέου -γιατί κοιτάξτε τι θα μπορούσαμε να έχουμε πάθει- μέχρι το ότι δικαιώθηκε ο Μανώλης Γλέζος - γιατί τι άλλο πρότεινε από το να πληρώσουν για το χρέος οι καταθέτες.
Προφανώς και τα δύο δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Γιατί η περίπτωση της Κύπρου είναι πράγματι διαφορετική από την περίπτωση της Ελλάδας. Στην Κύπρο το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Στην Ελλάδα αντιθέτως το πρόβλημα ήταν τα ελλείμματα.
Ετσι στην Ελλάδα, ακόμα και αν επιβαλλόταν φόρος 10% σε όλες τις καταθέσεις, θα συγκεντρωνόταν ένα ποσό της τάξεως των 15-20 δισεκατομμυρίων. Δεν θα επαρκούσε δηλαδή ούτε καν για τη χρηματοδότηση του ελλείμματος μιας χρονιάς - το 2009 το έλλειμμα έφτασε σχεδόν τα 30 δισεκατομμύρια.
Με άλλα λόγια, και θα είχαμε επιβάλει έναν φόρο που θα έπνιγε περισσότερο τις τράπεζες και τη ρευστότητα και θα είχαμε αναγκαστεί να πάρουμε μέτρα λιτότητας για να περιορίσουμε το έλλειμμα. Οπως έχει χαρακτηριστικά ειπωθεί, ακόμα και αν μας χάριζαν όλο το χρέος, χωρίς μέτρα θα το είχαμε ξαναδημιουργήσει μέσα σε μία δεκαετία!
Η Κύπρος όμως; Τα προβλήματά της είναι αποτέλεσμα της απρονοησίας της κυβέρνησης Χριστόφια, που μέσα από τις ιδεολογικές της παρωπίδες όχι μόνο δεν είδε εγκαίρως την επερχόμενη κρίση αλλά και όλες της οι ενέργειες -η κυπριακή εκδοχή του «λεφτά υπάρχουν»- συνέτειναν στο να την προκαλέσουν αντί να την αποτρέψουν. Ακόμα χειρότερα, αυτά έγιναν παρά τις προειδοποιήσεις της Ευρώπης και των διεθνών οίκων, που όχι μόνο τις αγνόησαν αλλά και συστηματικά υποβάθμιζαν τη σημασία τους - πάλι για ιδεολογικούς λόγους.
Αυτά ωστόσο αποτελούν ιστορία. Ηταν απαραίτητο να μπει φόρος στις καταθέσεις; Προφανώς όχι. Στο κάτω κάτω και στην Ιρλανδία το πρόβλημα ήταν οι τράπεζες, τα ελλείμματά τους ωστόσο καλύφθηκαν από το Δημόσιο χωρίς να θιγούν οι καταθέτες. Είναι σαφές ότι η απόφαση για την Κύπρο εμπεριέχει και μια διάσταση «τιμωρίας», καθώς θεωρήθηκε ότι αποτέλεσε καταφύγιο για τα μαύρα χρήματα Ρώσων ολιγαρχών. Θα κληθούν λοιπόν και αυτοί να καταβάλουν μέρος της ζημιάς.
Κάτι τέτοιο είναι σίγουρα θετικό. Μπορεί να αποδειχθεί όμως καταστροφικό για την Κύπρο, αν υπονομεύσει μακροπρόθεσμα το τραπεζικό της σύστημα και ιδιαίτερα επικίνδυνο για όλο τον Νότο -και κατεξοχήν για την Ελλάδα- αν επαναφέρει την αβεβαιότητα για τις καταθέσεις. Είναι απορίας άξιον πώς οι ηγέτες της Ευρωζώνης ουσιαστικά πριμοδοτούν τις αντιευρωπαϊκές δυνάμεις και συνεχίζουν τους πειραματισμούς, όταν το ευρώ εξακολουθεί να βρίσκεται υπό αμφισβήτηση.
Δεν ήταν μόνο τιμωρία ωστόσο. Στην Ευρώπη κερδίζει έδαφος η άποψη πως στις περιπτώσεις χρεοκοπίας των τραπεζών το κόστος πρέπει να πέφτει στους επενδυτές και όχι να το φορτώνονται οι φορολογούμενοι. Το έκαναν ήδη σε μια τράπεζα της Ολλανδίας. Και από μια σκοπιά είναι πράγματι προτιμότερο, καθώς έτσι -στην Κύπρο για παράδειγμα- αποφεύγεται μια πολύ μεγαλύτερη και γενικευμένη λιτότητα. Αλλο επενδυτές όμως και άλλο μικροκαταθέτες, που ακόμα και τώρα πρέπει να γίνει προσπάθεια να εξαιρεθούν.
Κι αν η Κύπρος πει όχι; Αν ακολουθήσει το παράδειγμα της Ισλανδίας και παγώσει την κίνηση των κεφαλαίων; Δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα άντεχε. Αλλά και αν άντεχε, θα είχε χάσει και πάλι το πλεονέκτημα του «παραδείσου» για τις καταθέσεις. Οπως στρώνεις κοιμάσαι...

ΕΘΝΟΣ 19/3/13