Η μοναξιά της Κύπρου...

Συζητούσα πριν από λίγες ημέρες με πολιτικό που είχε άμεση γνώση των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ενωση και μου αφηγήθηκε ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον περιστατικό που έγινε στις Βρυξέλλες. Παρόντες, μεταξύ άλλων, ο τότε γ. γραμματέας του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, ο πρόεδρος της Κομισιόν Ρομάνο Πρόντι, ο αρμόδιος για τη διεύρυνση επίτροπος Φερχόιγκεν καθώς και ο Κύπριος Πρόεδρος Τάσσος Παπαδόπουλος.
Αντικείμενο της συνάντησης, το περίφημο σχέδιο για την επανένωση του νησιού το οποίο ενώπιον όλων αποδέχθηκε και ο Κύπριος πρόεδρος. Από την πλευρά της Επιτροπής -δεν συγκράτησα ποιος- του επισημάνθηκε ότι η συμφωνία του είναι απαραίτητη και ιδιαίτερα σημαντική.
Γιατί βέβαια, θυμόμαστε όλοι, υπήρχαν έντονες επιφυλάξεις από όλα τα κράτη-μέλη στο να μπει η Κύπρος στην Ευρώπη χωρίς προηγουμένως να έχει λυθεί το Κυπριακό. Ετσι, οιονεί όρος της ένταξης ήταν η αποδοχή της λύσης. Ο Τάσσος Παπαδόπουλος συμφώνησε ξανά. Τα υπόλοιπα -πώς άλλαξε γνώμη και πώς οι Κύπριοι οδηγήθηκαν στο «όχι»- ανήκουν στην ιστορία.
Παραδόξως, κάτι ανάλογο είχε συμβεί και με τη συμφωνία της Ζυρίχης για την ανεξαρτησία της Κύπρου. Σε ένα ντοκιμαντέρ που προέβαλε αυτές τις ημέρες η ΝΕΤ, ο Βύρων Θεοδωρόπουλος, διπλωμάτης από τους καλύτερους που είχαμε ποτέ, διηγούνταν πώς, νέος στο διπλωματικό σώμα τότε, μετέφερε στον Μακάριο σημείο προς σημείο τη συμφωνία που διαπραγματευόταν με τους Τούρκους ο Καραμανλής. Ο Μακάριος την αποδέχθηκε, ο Καραμανλής υπέγραψε, την επόμενη ημέρα ωστόσο ο Μακάριος τηλεφώνησε εκφράζοντας καθυστερημένες επιφυλάξεις. Ο Καραμανλής αρνήθηκε φυσικά να πάρει πίσω την υπογραφή του και η συμφωνία προχώρησε.
Χρόνια αργότερα, σε μια συνάντησή τους, ο Καραμανλής απευθυνόμενος στον Μακάριο του είπε: «Δεσπότη μου -έτσι τον αποκαλούσε-, πώς είναι δυνατόν να ετοιμάσαμε μαζί τη συμφωνία κι εσύ να είσαι ήρωας κι εγώ προδότης».
Δεν γνωρίζω αν έχουν κάποιο ενδιαφέρον τέτοια ιστορικά στιγμιότυπα. Περίπου το ίδιο ωστόσο επαναλήφθηκε και αυτήν τη φορά στις Βρυξέλλες. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης συμφώνησε σε μια λύση και την επόμενη ημέρα δεν την υποστήριξε στη Βουλή ούτε το ίδιο του το κόμμα. Ισως δεν είναι τυχαίο που σε αυτή την κρίση ο μόνος σύμμαχος της Κύπρου, κι αυτός ουσιαστικά ανήμπορος, ήταν η Ελλάδα. Κανείς άλλος. Ακόμα και το Λουξεμβούργο ξύπνησε εκ των υστέρων!
Πάλι στη ΝΕΤ, προβλήθηκε αυτή την εβδομάδα μια ιδιαίτερα διαφωτιστική συνέντευξη ενός εκ των πρώην αντιπροέδρων της Λαϊκής Τράπεζας. Οποιος την παρακολούθησε δεν μπορεί παρά να εξοργίστηκε με το μέγεθος της ανευθυνότητας της κυπριακής ηγεσίας.
Εδώ και δύο χρόνια τουλάχιστον γνώριζαν το πρόβλημα σε όλο του το μέγεθος. Δεν έκαναν τίποτα ωστόσο για να το αντιμετωπίσουν, με τη λογική του «έλα μωρέ, δεν μπορεί η Ευρώπη να αφήσει μια συστημική τράπεζα να καταρρεύσει»!
Δεν ξέρω τι σημαίνει θάρρος και υπερήφανη στάση στην εποχή μας. Το 1821 μπορεί να ήταν να ζωστείς τα φυσεκλίκια. Σήμερα όμως είναι να μπορείς ως κοινωνία και ως πολιτικό σύστημα να παίρνεις όλες τις δύσκολες αποφάσεις που είναι αναγκαίες για να επιβιώσεις σε ένα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον. Με αυτό το κριτήριο, η προηγούμενη κυπριακή ηγεσία είναι ένοχη βαρύτατης πολιτικής δειλίας.
Η Ελλάδα φυσικά δεν μπορεί να παριστάνει τον κατήγορο. Εστω και την ύστατη στιγμή ωστόσο, το πολιτικό μας σύστημα πήρε τις απαραίτητες αποφάσεις. Το ίδιο πρέπει να κάνει σήμερα η Κύπρος. Θα θέλαμε να ελπίζουμε, χωρίς τα δικά μας λάθη και τις παλινωδίες!

ΕΘΝΟΣ 29/3/13