Ο γίγας με τα πήλινα πόδια...

Οι μαχητικές διαδηλώσεις κατά του γάμου των ομοφυλοφίλων στη Γαλλία με τα εκτεταμένα επεισόδια και οι αποφάσεις των Ευρωπαίων ηγετών να προωθήσουν δράσεις για την αντιμετώπιση της ανεργίας των νέων εκ πρώτης όψεως δεν σχετίζονται μεταξύ τους.
Ολο και περισσότεροι σχολιαστές ωστόσο συνδέουν την οικονομική κρίση που πλήττει πλέον σχεδόν όλη την Ευρώπη με την κρίση αξιών και το κύμα ευρωσκεπτικισμού που έχει εκδηλωθεί. Ενας ευρωσκεπτικισμός που συμβαδίζει με μια επιστροφή σε συντηρητικές ή και καθαρά ξενοφοβικές και μισαλλόδοξες αντιλήψεις.
Είναι ακριβώς αυτό το φαινόμενο που φαίνεται ότι κινητοποιεί επιτέλους ακόμα και τους Γερμανούς, οι οποίοι καταλαβαίνουν ότι με την πολιτική τους κινδυνεύουν να διαλύσουν την Ευρωζώνη. Οταν στην καρδιά της Ευρώπης, στην ίδια τη Γαλλία, μόλις το 41% δηλώνει θετικά διακείμενο προς την Ευρωπαϊκή Ενωση έχουν κάθε λόγο να ανησυχούν. Και βέβαια όταν η ανεργία προβλέπεται να φτάσει στο 12,3% και για τους νέους στο 24%, τότε ακόμα και ο κ. Σόιμπλε μιλά για τον κίνδυνο μίας χαμένης γενιάς. Ιδιαίτερα στις χώρες του Νότου -και στην Ελλάδα-, όπου βέβαια η ανεργία των νέων είναι πολύ μεγαλύτερη.
Το πραγματικό ερώτημα είναι πόσο το εννοούν. Γιατί καλά είναι τα «προγράμματα» για τους νέους, αν δεν δοθούν χρήματα όμως και κυρίως αν δεν αντιστραφεί η πολιτική της λιτότητας, τα αποτελέσματα θα είναι πενιχρά. Οι τελικές ρυθμίσεις δεν έχουν αποφασιστεί, όμως φαίνεται ότι μιλάμε για πόρους από τα διαρθρωτικά ταμεία και ένα ποσό που θα αξιοποιηθεί από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για δάνεια σε επιχειρήσεις που δημιουργούν θέσεις εργασίας.
Δικαιούμαστε να είμαστε επιφυλακτικοί. Τέτοιες λύσεις έχουν δοκιμαστεί στο παρελθόν με πενιχρά αποτελέσματα. Αν είναι να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της ανεργίας χρειάζεται ριζική αλλαγή πορείας.
Οταν στις Ηνωμένες Πολιτείες -μια οικονομία ανάλογη σε μέγεθος με της Ευρώπης- ρίχνονται στην αγορά μέσω των ομολόγων ποσά της τάξεως του 1,5 τρισεκατομμυρίου, τότε τα δάνεια των 100 ή 150 δισεκατομμυρίων που ακούστηκαν αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό.
Για την ώρα μια τόσο ριζική αλλαγή δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Ολο και περισσότερο ωστόσο γίνεται κατανοητό ότι οι πολιτικές παρενέργειες μπορεί να πάρουν ανεξέλεγκτες διαστάσεις. Ηδη η Αγγλία έχει μπει σε έναν δρόμο που δεν αποκλείεται να την οδηγήσει εκτός Ευρώπης, καθώς πια η διενέργεια δημοψηφίσματος για την παραμονή της ή όχι θεωρείται αναπόφευκτη.
Για την ίδια την Αγγλία μια τέτοια εξέλιξη θα είναι αυτοκαταστροφική. Για την υπόλοιπη Ευρώπη ο φόβος θα είναι αν θα αρχίσει να ξηλώνεται το πουλόβερ. Κι αυτό δεν μπορεί παρά να τρομάζει και τη Γερμανία. Οχι τόσο ή όχι μόνο για τις οικονομικές παρενέργειες μιας διάλυσης της Ευρωζώνης. Οσο πολύ περισσότερο για τις πολιτικές.
Από μόνη της η Γερμανία είναι μία από τις 7 πλουσιότερες χώρες, πίσω από τις ΗΠΑ, την Κίνα και την Ιαπωνία και πιθανώς σύντομα πίσω και από ορισμένες νέες δυνάμεις όπως η Βραζιλία. Η Ευρωπαϊκή Ενωση ωστόσο είναι η πρώτη οικονομία στον κόσμο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ισχύ της στην οικονομική διπλωματία.
Αυτό το πολιτικό επιχείρημα οι Ευρωπαίοι ηγέτες το καταλαβαίνουν πολύ καλά. Και είναι ο λόγος που έστω και την τελευταία στιγμή βρίσκουν πάντα μια συμβιβαστική λύση. Φαίνεται πως άρχισαν να καταλαβαίνουν ότι αν δεν κάνουν κάτι για την ανεργία, αυτή η «τελευταία στιγμή» μπορεί να αποδειχθεί πολύ αργά. Κι αυτό ίσως μας επιτρέπει μια έστω μικρή δόση αισιοδοξίας ότι η λιτότητα μπορεί να αποτελέσει σύντομα παρελθόν.

ΕΘΝΟΣ 31/5/13