Αστα λα βιστα κοκα-κολα*

Το χρήμα δεν έχει πατρίδα. Αυτό το ξέραμε. Εμείς όμως έχουμε. Λίγα καλοκαίρια πριν τρώγαμε σε μια από τις τρεις πλατείες της Φολεγάνδρου, σε ένα εστιατόριο όπου οι Ελληνες ήμασταν μειοψηφία και ζήτησα μία κόκα κόλα για τον γιο μου. «Δεν έχουμε» ήταν η κοφτή απάντηση της σερβιτόρας - μιας συμπαθητικής, κατά τα άλλα, ξανθιάς με στυλ χίπη του '70. Το ύφος της με παραξένεψε και ρώτησα γιατί, για να πάρω -και ακριβολογώ- την απίστευτη απάντηση: «Δεν σερβίρουμε προϊόντα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού»!
Μπορείτε να φανταστείτε την έκπληξή μου αλλά και πόσο διασκέδασα όταν συνειδητοποίησα πως όλα τα αναψυκτικά που μας προσφέρθηκαν, μαζί και το νερό και η μπίρα, ήταν προϊόντα της «3 Ε» - για όσους δεν το γνωρίζουν, της εταιρείας που παράγει την κόκα κόλα.
Δεν ξέρω αν με την ανακοίνωση της αποχώρησης της εταιρείας από το Χρηματιστήριο Αθηνών η σερβιτόρα της Φολεγάνδρου αισθάνεται δικαιωμένη. Επιτέλους διώχνουμε τις πολυεθνικές. Ο γράφων πάντως όχι. Το αντίθετο. Και πολύ περισσότερο νομίζω με -και μας- στενοχωρεί η αποχώρηση της ΦΑΓΕ. Ισως της πιο γνήσια ελληνικής πολυεθνικής.
Πάντα όταν έβλεπα το ελληνικό γιαούρτι να διαφημίζεται στα μεγαλύτερα περιοδικά για φαγητό των ΗΠΑ, ένιωθα μια μικρή δόση εθνικής υπερηφάνειας. Ηταν η απόδειξη πως όταν προσπαθούμε μπορούμε να ανταγωνιστούμε επί ίσοις όροις τις ξένες πολυεθνικές. Γι' αυτό και η αποχώρηση της ΦΑΓΕ ήταν πιο μεγάλο πλήγμα.
Και από τις δύο εταιρείες πάντως ελπίζαμε σε μεγαλύτερη αλληλεγγύη. Γιατί η αποχώρησή τους αποτελεί ένα σήμα μέσα και έξω από την Ελλάδα ότι δεν δίνουν ψήφο εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία. Και αυτή είναι η πιο αρνητική συνέπεια. Γιατί σήμερα αυτό που περισσότερο από οτιδήποτε άλλο χρειαζόμαστε είναι εμπιστοσύνη - ότι είμαστε μια ευρωπαϊκή, όχι λατινοαμερικάνικη οικονομία.
Εντάξει, είπαμε, το χρήμα δεν έχει πατρίδα. Η παγκοσμιοποίηση είναι ανελέητη. Κι από μια άποψη είναι υποχρέωση μιας εταιρείας να προστατεύει τα συμφέροντά της, διαφορετικά θα κλείσει. Μετακομίζοντας στο εξωτερικό οι δύο εταιρείες βγάζουν από πάνω τους το ρίσκο της εξόδου από το ευρώ κι αυτό θα ανεβάσει την τιμή της μετοχής τους αλλά και θα τους επιτρέψει να δανείζονται με σημαντικά χαμηλότερα επιτόκια. Κι όσο και αν αρνούνται ότι γι' αυτό έφυγαν, θα μπορούν να απολαμβάνουν ένα πολύ καλύτερο φορολογικό καθεστώς. Ευτυχώς μένουν τα εργοστάσια και οι θέσεις εργασίας.
Το ερώτημα πια μπαίνει σε εμάς που μένουμε πίσω και που θα ζήσουμε, εμείς και τα παιδιά μας, στην πατρίδα μας με τα καλά της και με τα άσχημά της. Θέλουμε αυτές τις πολυεθνικές ή όχι; Με την πρόσθετη επισήμανση ότι μιλάμε για τις καλύτερες επιχειρήσεις. Οχι για κάποιους αεριτζήδες, αλλά για εταιρείες που στηρίζονται στις πωλήσεις τους και μπορούν να σταθούν στις διεθνείς αγορές.
Αν τις θέλουμε, τότε πρέπει να πάρουμε τα μέτρα μας. Να πάψουμε να δαιμονοποιούμε το κέρδος, να δημιουργήσουμε ένα σταθερό φορολογικό περιβάλλον, να σπάσουμε τη γραφειοκρατία και τη διαφθορά, να δεχθούμε ευέλικτες συνθήκες εργασίας, αλλά και να ενθαρρύνουμε αυτό το κακόηχο «επιχειρείν» που τόσο στηρίζεται στην καινοτομία και στον ανταγωνισμό. Παραδόξως μπορεί και να ανακαλύψουμε ότι σε ένα τέτοιο περιβάλλον θα αντέξουν οι σοβαροί επιχειρηματίες, αυτοί που μπορούν να επιβιώσουν χωρίς τις μίζες και χωρίς τη φοροδιαφυγή.
Αν πάλι όχι, αν δεν τις θέλουμε, είναι δικαίωμά μας. Απλώς να αναλογιστούμε πoια οικονομία πήγε μπροστά χωρίς δυναμικό και ανταγωνιστικό ιδιωτικό τομέα!

* Εις το επανιδείν, κόκα κόλα

ΕΘΝΟΣ 15/10/12