ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΙΣ ΛΙΣΤΕΣ

Είδηση έλεγε ο λόρδος Νόρθκλιφ, ένας από τους θρυλικούς αλλά και αμφιλεγόμενους μεγιστάνες του Τύπου, είναι κάτι που κάποιος σε κάποιο μέρος του κόσμου θέλει να αποκρύψει. Oλα τα άλλα είναι διαφήμιση. Με αυτή την έννοια η λίστα Λαγκάρντ αποτελεί σίγουρα είδηση και λίγοι δημοσιογράφοι θα άντεχαν στον πειρασμό να μη τη δημοσιεύσουν. Αλλωστε δεν είναι η πρώτη λίστα που βλέπει το φως της δημοσιότητας. Εχουν προηγηθεί πρόσφατα η λίστα με τις φορολογικές δηλώσεις καλλιτεχνών, η λίστα και οι φωτογραφίες με τις ιερόδουλες που έχουν AIDS, οι λίστες κατηγορουμένων για επεισόδια στις τελευταίες διαδηλώσεις. Η ελληνική κοινωνία μοιάζει να τρέφεται από τις λίστες και να ικανοποιεί τις φαντασιώσεις της με λίστες.
Να είμαστε ωστόσο ξεκάθαροι. Με τη δημοσίευση των ονομάτων αυτομάτως περίπου 2.000 συμπολίτες χαρακτηρίζονται ως ύποπτοι φοροδιαφυγής. Και συνυπάρχουν στην ίδια λίστα κάποιοι που ενδεχομένως έχουν διαπράξει το αδίκημα της φοροδιαφυγής ή του ξεπλύματος χρήματος με πολλούς άλλους που μπορεί να είναι απόλυτα νόμιμοι ή κάποιους άλλους που ακόμα και λόγω συνωνυμίας θα πρέπει να αποδείξουν, τουλάχιστον στον κοινωνικό τους περίγυρο, ότι δεν είναι ελέφαντες.
Το πρόβλημα προκύπτει όχι μόνο από την πλήρη αδυναμία να ελεγχθούν τα πραγματικά στοιχεία της «λίστας», αλλά από την ίδια την αυθαιρεσία της κατασκευής μιας τέτοιας λίστας.Γνωρίζουμε, για παράδειγμα, ότι υπάρχουν 54.000 που έβγαλαν πάνω από 100.000 ευρώ στο εξωτερικό, δεκάδες χιλιάδες άλλοι που έβγαλαν λιγότερα, άλλοι για να φοροδιαφύγουν, άλλοι γιατί φοβήθηκαν και άλλοι γιατί το παιδί τους σπουδάζει στο εξωτερικό.
Οπως επίσης υπάρχουν χιλιάδες Eλληνες με offshore, χιλιάδες επίσης που αντί να βγάλουν τα λεφτά τους αγόρασαν ομόλογα του γερμανικού Δημοσίου ή μετοχές στο εξωτερικό και βεβαίως πολύ περισσότεροι που ενδεχομένως δεν έκαναν τίποτα από όλα αυτά, αλλά φοροδιαφεύγουν κατά σύστημα. Ποια ακριβώς λίστα θέλουμε να μάθουμε;
Ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Μπορεί κανείς να επιχειρηματολογήσει γιατί πρέπει να κάνουμε όλοι «πόθεν έσχες» και να δηλώνουμε όλα τα περιουσιακά μας στοιχεία, περιλαμβανομένων των καταθέσεων στο εξωτερικό. Μπορεί επίσης να επιχειρηματολογήσει γιατί όλα τα πόθεν έσχες και των απλών πολιτών θα πρέπει να δίνονται στη δημοσιότητα. Υπάρχουν σίγουρα πολλά υπέρ αλλά και πολλά κατά. Η εμμονή μας με τις λίστες, ωστόσο, δεν έχει να κάνει τίποτα με όλα αυτά.
Ως κοινωνία αναζητούμε αποδιοπομπαίους τράγους. Αναζητούμε ενόχους για τη σημερινή μας κατάσταση εν μέρει γιατί πολλοί αισθάνονται ότι αδικούνται αλλά και εν μέρει γιατί εξίσου πολλοί δεν θέλουν να μπουν σε μια διαδικασία επίπονης αυτογνωσίας.
Δεν θέλουμε να αλλάξουμε και τι πιο βολικό από το να βρούμε τι και ποιοι φταίνε, να τους τιμωρήσουμε και να μπορέσουμε να γυρίσουμε στην προηγούμενή μας κατάσταση. Οσο περισσότερες λίστες υπάρχουν, λοιπόν, τόσο περισσότερο δικαιώνονται οι θεωρίες συνωμοσίας. Σε μια ευνομούμενη πολιτεία, βέβαια, η σωστή απάντηση θα ήταν η εφαρμογή του νόμου. Στην Ελλάδα όμως ποιος εμπιστεύεται τον νόμο, ποιος εμπιστεύεται τους δικαστές και πολύ περισσότερο ποιος εμπιστεύεται τους πολιτικούς;
Ισως να είναι καλύτερα, λοιπόν, να γενικευτεί το πόθεν έσχες. Μπορεί να μη γίνουμε πολύ σοφότεροι -ξέρουν να κρύβονται όσοι επιδίδονται στο σπορ-, αλλά τουλάχιστον θα σταματήσει η πολιτική σπέκουλα που δηλητηριάζει τον δημόσιο διάλογο και είναι ίσως πιο επικίνδυνη από την αποκάλυψη των προσωπικών δεδομένων!

ΕΘΝΟΣ 29/10/12