38 χρονια ΠΑΣΟΚ

Ο κ. Βενιζέλος γνωρίζει πάρα πολύ καλά ότι η ταυτότητα του ΠΑΣΟΚ τα επόμενα χρόνια δεν θα προσδιορίζεται τόσο από τις θέσεις του όσο από τις πράξεις του. Κυρίως δηλαδή από την συμμετοχή του στην κυβέρνηση Σαμαρά. Και αυτό θα κάνει εξαιρετικά δύσκολη την  διακριτή του παρουσία.

Στην ομιλία του βέβαια, για τα 38 χρόνια του Κινήματος ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ προσπάθησε να δώσει έναν τόνο αισιοδοξίας. Όσοι έχουν συνεργαστεί μαζί του ωστόσο γνωρίζουν ότι είναι ρεαλιστής και δεν παρασύρεται από συναισθηματισμούς. Έδειξε έτσι ότι κατανοεί πολύ καλά τις δυσκολίες του εγχειρήματος- τουλάχιστον σε όσους είναι διατεθειμένοι να διαβάσουν και κάτω από τις γραμμές.

Σε μια αποστροφή του λόγου του άλλωστε το ομολόγησε ανοικτά: τις περισσότερες φορές, επισήμανε χαρακτηριστικά, είναι ισχυρότερη η διάκριση ανάμεσα στην εκάστοτε κυβέρνηση και την εκάστοτε αντιπολίτευση παρά ανάμεσα σε διαφορετικές πολιτικές και ιδεολογικές παρατάξεις. Και πρόσθεσε: «η εναλλαγή στην εξουσία είναι συχνότερα το ισχυρότερο πολιτικό επιχείρημα των κομμάτων εξουσίας και στις δυο πλευρές του φάσματος». Αυτό ακριβώς το επιχείρημα , την εναλλαγή στην εξουσία, ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία το έχουν εκχωρήσει για την ώρα στον ΣΥΡΙΖΑ.

Ακόμα χειρότερα το ΠΑΣΟΚ κινδυνεύει να υφίσταται την κυβερνητική φθορά χωρίς τα αντίστοιχα οφέλη. Αν η κυβέρνηση πάει καλά και καταφέρει να επαναφέρει την οικονομία σε ισορροπία, τότε η επιτυχία θα πιστωθεί κατά κύριο λόγο στον πρωθυπουργό. Αν πάλι αποτύχει, τότε κερδισμένη θα βγει η αξιωματική αντιπολίτευση. Και γνωρίζουμε πολύ καλά από πού κυρίως αντλεί τις ψήφους της.

Ως σήμερα η αντίδραση του ΠΑΣΟΚ σε αυτόν τον κίνδυνο ήταν μάλλον σπασμωδική και ασφαλώς ανεπιτυχής. Σε μια πρώτη φάση ο κ. Βενιζέλος υιοθέτησε τη λογική είμαστε και «μέσα και έξω», αποφασίζοντας να μην πάρουν υπουργεία τα κορυφαία στελέχη του. Νόμιζε ότι έτσι θα αποφύγει την κυβερνητική φθορά. Αποδείχθηκε όμως κίνηση απόλυτα αναποτελεσματική : όλα τα δύσκολα μέτρα έρχονται στο Συμβούλιο των αρχηγών και τα τρία κόμματα αναλαμβάνουν εξ ίσου το πολιτικό κόστος..

Ανάλογη τακτική ακολουθούν και ορισμένοι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ οι οποίοι επιχειρούν να αποστασιοποιηθούν από τα σκληρά μέτρα ασκώντας δημόσια κριτική και απειλώντας να τα καταψηφίσουν. Το αν έτσι διασώζονται προσωπικά είναι προς συζήτηση. Σίγουρα κάνουν κακό στο ΠΑΣΟΚ . Όχι μόνο γιατί προκαλούν σύγχυση και κριτικές για διγλωσσία αλλά και γιατί ουσιαστικά υιοθετούν  την ίδια τακτική που ακολούθησε ο κ. Σαμαράς απέναντι στην κυβέρνηση Παπαδήμου. Και είδαμε πόσο το πλήρωσε στις εκλογές.

Το ερώτημα ωστόσο παραμένει. Με αυτές τις συνθήκες πως μπορεί να προχωρήσει η ανασυγκρότηση του ΠΑΣΟΚ; Το πρώτο ζητούμενο είναι χωρίς αμφιβολία η ενεργότερη συμμετοχή του στην κυβέρνηση. Το ΠΑΣΟΚ δεν μπορεί να είναι το παιδί για τα θελήματα ούτε ο κ. Βενιζέλος μπορεί να είναι το τρίτο βιολί σε μια τέτοιας κρισιμότητας  προσπάθεια εθνικής σωτηρίας. Η θέση του είναι στην αντιπροεδρία. Μόνο έτσι θα μπορέσει να προσδώσει ειδικό βάρος στις προτάσεις του ΠΑΣΟΚ, να εκπροσωπήσει τη χώρα στην Ευρώπη και να γίνει ισότιμος εταίρος του κ. Σαμαρά.

Το δεύτερο ζητούμενο είναι να καταφέρει το ΠΑΣΟΚ να εκπροσωπήσει τις γνήσια προοδευτικές δυνάμεις του τόπου, τις δυνάμεις της εξωστρέφειας και της παραγωγής, αυτούς δηλαδή που στήριξαν και στηρίζουν την προσπάθεια για την παραμονή στο Ευρώ, απογοητεύτηκαν όμως από το ΠΑΣΟΚ τις καθυστερήσεις και τις παλινωδίες του. Προϋπόθεση όμως γι αυτό είναι να ξεκαθαρίσει την γραμμή του, να σταματήσει να είναι και με τον αστυφύλαξ και με τον χωροφύλαξ, να μιλήσει με ειλικρίνεια στους πολίτες για τα λάθη που έγιναν αλλά και για τις δυσκολίες που υπάρχουν ακόμα μπροστά μας. Και βέβαια να προωθήσει αποτελεσματικά τις πολιτικές εκείνες που θα επαναφέρουν το αίσθημα δικαίου στην κοινωνία και θα διευκολύνουν την ανάπτυξη. Αν δεν ξεφύγουμε από την ύφεση και αν δεν αρχίσει να μειώνεται η ανεργία ούτε το ΠΑΣΟΚ, ούτε η ΔΗΜΑΡ και φυσικά ούτε η κυβέρνηση έχουν την παραμικρή ελπίδα.

Η Τρίτη προϋπόθεση τέλος για να ανακάμψει το ΠΑΣΟΚ είναι να μπορέσει να εμπνεύσει εμπιστοσύνη και να αποκαταστήσει τις σχέσεις του με το μέρος εκείνο των ψηφοφόρων που απάντησαν αρνητικά στο δίλημμα μνημόνιο ή δραχμή και μετακινήθηκαν κυρίως προς την αριστερά. Δεν θα είναι εύκολο. Προϋποθέτει να ανακτήσει την ιδεολογική ηγεμονία σε ένα πολιτικό σκηνικό που έχει θρυμματιστεί , όπου ένα μέρος των πολιτών επιλέγει συνειδητά (;) τη λογική της βίας και όπου έχουν αποκτήσει ερείσματα κάθε είδους θεωρίες πολιτικής συνομωσίας. Μια μεγάλη μερίδα των ελλήνων  είναι πεπεισμένοι ότι η κρίση είναι στημένη και ότι βρίσκεται σε εξέλιξη ένα ιμπεριαλιστικό σχέδιο για να μας επιβάλουν μισθούς Κίνας, άλλοι τόσοι είναι βέβαιοι πως αν σταματήσουμε να πληρώνουμε και τρίξουμε τα δόντια, η κ. Μέρκελ θα υποχωρήσει, ενώ άγνωστος είναι ο αριθμός όσων πιστεύουν ότι όλα θα λυθούν αν οι πολιτικοί επιστρέψουν τα κλεμμένα.

Το ΠΑΣΟΚ με άλλα λόγια θα χρειαστεί να συγκρουστεί σκληρά με τα κόμματα της αντιπολίτευσης για να επιβιώσει. Και το ερώτημα είναι αν έχει το στομάχι αλλά και αν του έχει μείνει η αναγκαία αξιοπιστία για να το πετύχει. Αν τα στελέχη του είναι διατεθειμένα να δώσουν αυτή την μάχη ή αν επικρατήσουν οι προσωπικές στρατηγικές και οι εσωκομματικοί ανταγωνισμοί.  Αν το Κίνημα θα παραμείνει σε τελευταία ανάλυση η κύρια δύναμη στο χώρο της κεντροαριστεράς ή αν θα αποσυρθεί αφήνοντας τον ελεύθερο σε όποιον θέλει να τον διεκδικήσει. Ο χρόνος θα το δείξει!

Δημοσιεύτηκε στο ΕΘΝΟΣ της Κυριακής 10/09/2012