Ασπρη γατα, μαυρη γατα

Ευτυχής συγκυρία θα μπορούσε να θεωρηθεί κατά μία έννοια η δημοσιοποίηση της υπόθεσης των 32 πολιτικών που θεωρούνται ύποπτοι για αδικαιολόγητο πλουτισμό. Ηδη οι φάκελοι πηγαίνουν στον εισαγγελέα κι όλοι θέλουμε να χυθεί άπλετο φως, να λειτουργήσει και ως παράδειγμα σε μια κοινωνία θυμωμένη και να μπορέσουμε να πάμε μπροστά. Υπάρχει, βλέπετε, το άλλο μεγάλο σκάνδαλο, γνωστό χρόνια τώρα, που πρέπει επειγόντως να αντιμετωπιστεί. Πρόκειται φυσικά για τους φόρους εισοδήματος που για ακόμα μία χρονιά βαρύνουν ουσιαστικά τους μισθωτούς, την ώρα που άλλοι και κατεξοχήν οι ελεύθεροι επαγγελματίες εξακολουθούν να κινούνται στο όριο του αφορολογήτου. Εβδομήντα δισεκατομμύρια δήλωσαν οι μισθωτοί, τριάμισι οι επαγγελματίες!
Αφελώς ίσως, ελπίζαμε ότι η κρίση θα βοηθούσε να αλλάξουμε συμπεριφορές. Οτι θα αναγνωρίζαμε το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε και θα αναλαμβάναμε όλοι τις ευθύνες μας. Στο κάτω κάτω, όποιοι και αν πιστεύουμε πως έφταιξαν που φτάσαμε έως εδώ, ουδείς αρνείται ότι με τις νοοτροπίες τού χθες δεν πρόκειται να δημιουργήσουμε κράτος δικαίου.
Δυστυχώς συνέβη το αντίθετο. Η κρίση για πάρα πολλούς αποτέλεσε το άλλοθι για να θεωρήσουν ότι είναι και ηθικά δικαιολογημένοι να μην εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους. Κι αν κάποιοι μπορεί πραγματικά να δυσκολεύονται -κι υπάρχουν πολλοί τέτοιοι-, ο καταστηματάρχης που εισπράττει τον ΦΠΑ από εμάς και δεν δίνει απόδειξη απλώς μας κλέβει.
Ομως η αποτυχία είναι πάνω απ' όλα πολιτική αποτυχία. Τρία σχεδόν χρόνια μετά το ξέσπασμα της κρίσης δεν υπάρχει η παραμικρή δικαιολογία που η κατάσταση παραμένει ουσιαστικά ίδια και απαράλλακτη. Οσες, δε, απόπειρες έχουν γίνει για έμμεση φορολόγηση των φοροφυγάδων, απλώς χειροτερεύουν το πρόβλημα. Οπως για παράδειγμα ο «έκτακτος» φόρος στα ακίνητα και οι κάθε λογής έκτακτες εισφορές. Που μπορεί να πιάνουν και ορισμένους που φοροδιαφεύγουν, φορολογούν όμως διπλά τους έντιμους πολίτες.
Ελειπε η πολιτική βούληση; Ισως όχι. Απουσίαζαν όμως ολοκληρωτικά το σχέδιο και η κατανόηση ότι το ζήτημα αυτό έπρεπε να αποτελέσει απόλυτη προτεραιότητα. Ζήσαμε έτσι στην πρώτη κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ και το μοναδικό φαινόμενο ο αρμόδιος υπουργός να μη μιλάει με τον αρμόδιο γραμματέα για τα έσοδα! Οταν, αργά, κατάλαβαν ότι δεν μπορεί μια κοινωνία να ματώνει και κάποιοι να μένουν στο απυρόβλητο, αποφασίστηκαν μέτρα, με πιο σημαντικό τη διασταύρωση της περιουσίας και των καταθέσεων με τις φορολογικές δηλώσεις.
Μόνο που τότε ανέκυψε το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα: η βασανιστική καθυστέρηση των αρμόδιων υπηρεσιών. Εν μέρει λόγω αδράνειας, εν μέρει λόγω της γνωστής λευκής απεργίας, αλλά και σε μεγάλο βαθμό γιατί ορισμένοι έχουν συμφέρον να μείνουν τα πράγματα όπως έχουν. Κι η διαφθορά όπως είναι γνωστό έχει πολλά ποδάρια.
Πριν από λίγες ημέρες ο Αλέκος Παπαδόπουλος μιλώντας σε ένα συνέδριο που οργάνωσε μια εξαιρετική ομάδα Ελλήνων ακαδημαϊκών του εξωτερικού, το «Greek Policy Forum», έκανε την πρόβλεψη ότι με το σημερινό επίπεδο διάλυσης της δημόσιας διοίκησης η υπόθεση του εκσυγχρονισμού του κράτους είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Και πρότεινε να γίνουν «μπαϊπάς», ουσιαστικά δηλαδή να υποκατασταθούν ολόκληροι τομείς της διοίκησης από καινούργιες δομές. Κάτι που έχει ήδη αποφασιστεί με τις εισπρακτικές εταιρείες.
Σίγουρα δεν είναι η καλύτερη λύση - στόχος μας πρέπει να είναι μια υγιής και αποτελεσματική δημόσια διοίκηση. Από την άλλη πλευρά, οι καιροί δεν επιτρέπουν καθυστερήσεις. Κι άλλωστε όπως έλεγαν στη μαοϊκή Κίνα: άσπρη γάτα, μαύρη γάτα, αρκεί να πιάνει ποντίκια!

ΕΘΝΟΣ24/09/12