Η προπαγάνδα της βίας

Η δημοσίευση των φωτογραφιών των τεσσάρων νεαρών τρομοκρατών ήταν χωρίς αμφιβολία ένα δυνατό σοκ για τους περισσότερους από μας. Κατ' αρχάς για τον άγριο ξυλοδαρμό τους - είχαμε χρόνια να δούμε τέτοιες εικόνες και μάλιστα τόσο μικρών παιδιών.
Κανείς δεν θέλει να καταδικάσει εκ των προτέρων κανέναν κι όπως φαίνεται υπήρξε και συμπλοκή. Τα παιδιά ωστόσο -και στα μάτια ενός πατέρα παραμένουν παιδιά ό,τι κι αν έκαναν, όποια τιμωρία και αν τους πρέπει- έχουν γρονθοκοπηθεί. Θέλουμε να μάθουμε ακριβώς τι έγινε κι ελπίζουμε ότι το ίδιο θα θέλουν ο υπουργός και η ηγεσία της ΕΛ.ΑΣ.
Εξίσου σοκαριστικό βέβαια είναι το ότι οι τρομοκράτες με τα καλάσνικοφ, που έδειξαν τέτοια περιφρόνηση στην ανθρώπινη ζωή, είναι στην κυριολεξία αμούστακα παιδιά. Και σε αυτή την περίπτωση δεν μπορεί, κάτι έχουμε κάνει όλοι μας λάθος.
Τις ως τώρα ερμηνείες τις υιοθετώ και τις προσυπογράφω. Οτι δηλαδή αυτή η βία δεν έχει καμία σχέση με την οικονομική κρίση. Οτι σχετίζεται άμεσα με το κλίμα ανομίας που είχε δημιουργηθεί τα τελευταία χρόνια, ιδίως μετά το 2008 όταν κάποιοι με σύστημα και με την ανοχή του κράτους έκαιγαν την Αθήνα για μέρες στη σειρά.
Και βέβαια ότι η βιαιότητα που έχει πια μπει για τα καλά στον πολιτικό λόγο ακόμα και των μεγάλων κομμάτων της αντιπολίτευσης παρέχει ένα ιδεολογικό κάλυμμα και μάλιστα σε παιδιά που τις μεγαλοστομίες του μπαλκονιού μπορεί να τις πάρουν στην κυριολεξία και να θεωρήσουν ότι καθετί άλλο από τη βία αποτελεί υποκρισία.
Θα μπορούσε να πει κανείς κι άλλα. Ποιες για παράδειγμα οι επιπτώσεις στους νέους όταν έχουν την εμπειρία ενός τόσο απαξιωμένου σχολείου. Απαξιωμένο στα λόγια από πολιτικούς και συνδικαλιστές, απαξιωμένο και στην πράξη από τους ίδιους τους καθηγητές τους, όσους χρησιμοποιούν το σχολείο για να βρίσκουν μαθητές για ιδιαίτερα.
Για να μη μιλήσουμε για τα πανεπιστήμια που τώρα ελπίζουμε ότι κάτι θα αλλάξει, ως σήμερα ωστόσο αποτελούσαν πεδίο προνομιακής δράσης για κάθε είδους εξτρεμιστικές ομάδες που ήταν μάλιστα σε θέση να επιβάλλουν τους όρους τους ακόμα και στους καθηγητές.
Ομως κι αυτές οι ερμηνείες δεν φτάνουν. Οποιος λίγο παρακολουθεί τις συζητήσεις στο Ιντερνετ βλέπει ότι η λογική της βίας και του μίσους έχει πια μπει παντού. Σε ένα ζωοφιλικό σάιτ, αν αγαπάτε, με είχε ξαφνιάσει ο τρόπος με τον οποίο αναφέρονταν σε όσους κακοποιούν ζώα -ενέργεια απαράδεκτη ασφαλώς- όχι όμως ικανή για να κάνει κάποιον να πει «να πάθουν καρκίνο» και άλλα πολλά που δεν μεταφέρονται.
Για όσους από εμάς βέβαια είχαμε την τύχη να δουλεύουμε στα μέσα ενημέρωσης, πάντα ήταν έτσι. Αυτή η περίφημη κοινή γνώμη μοιάζει με ένα παγόβουνο, βλέπουμε την εξαίρεση και χάνουμε το μεγαλύτερο, το αθέατο μέρος. Κι όταν ερχόμαστε, σπάνια, σε επαφή με την αφορμή ενός τυχαίου γεγονότος, συνήθως μη πολιτικού, καταλαβαίνουμε πολύ καλά την αγριότητα.
Αυτή η αγριότητα μοιάζει να έχει έρθει στην επιφάνεια και να εκδηλώνεται πια -στο Ιντερνετ, στην τηλεόραση , στη Βουλή- χωρίς τους φραγμούς που επιβάλλει ο πολιτισμός στον δημόσιο λόγο, αν δεν θέλουμε να κατασπαραχτούμε μεταξύ μας.
Σε μια ιστορική ομιλία του λίγο πριν ξεσπάσει ο εμφύλιος, ο πρόεδρος Λίνκολν -δεν ξέρω αν υπάρχει αυτό το απόσπασμα στην ταινία του Σπίλμπεργκ- προσπάθησε να αμβλύνει την έχθρα μεταξύ των δύο πλευρών επικαλούμενος τον «καλύτερο άγγελο της ψυχής μας». Ισως είναι καιρός να τον αναζητήσουμε κι εμείς! Και να τελειώνουμε με την προπαγάνδα της βίας.

ΕΘΝΟΣ 4/2/13