Το δημοκρατικό πέντε!

Το έγκλημα της κ. Δανάης Διακουλάκη, καθηγήτριας στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, είναι ότι κατέβηκε υποψήφια και εξελέγη στις εκλογές για νέο διοικητικό συμβούλιο του ιδρύματος, στις οποίες πήρε μέρος η συντριπτική πλειονότητα των καθηγητών. Βρέθηκε έτσι στο στόχαστρο της γνωστής μειοψηφίας που με τη βία προσπαθεί και στο πανεπιστήμιο να αποτρέψει κάθε απόπειρα μεταρρύθμισης.
Δεν είναι η πρώτη φορά. Στο παρελθόν, επειδή είχε ταχθεί υπέρ της διεξαγωγής των εκλογών, οι γνωστοί άγνωστοι είχαν κυκλοφορήσει αφίσες στη σχολή της, στις οποίες τη χαρακτήριζαν ανεπιθύμητη. Αυτή τη φορά προχώρησαν ένα ακόμα βήμα, εισβάλλοντας στην αίθουσα που παρέδιδε μάθημα και προπηλακίζοντάς την μπροστά στους φοιτητές της.
Τόσα και τόσα βέβαια έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στα πανεπιστήμια από ξυλοδαρμούς μέχρι εντοιχισμούς καθηγητών. Τι το τόσο ξεχωριστό σε αυτή την περίπτωση; Οχι φυσικά το ότι είναι γυναίκα - σιγά μην έχουν τέτοιες ευαισθησίες τα καλόπαιδα του ΕΜΠ. Αλλά το ότι δείχνει πόσο δύσκολο θα είναι ακόμα και μετά την έναρξη εφαρμογής του νόμου να αλλάξει πραγματικά η κατάσταση στα πανεπιστήμια.
Προσπαθώ να φανταστώ δηλαδή τον ελληνιστή καθηγητή του Κέιμπριτζ ο οποίος εξελέγη πρόεδρος στο Αριστοτέλειο πώς θα αντιδράσει, όταν θα βρεθεί αντιμέτωπος με τον ελληνικό επαναστατικό χουλιγκανισμό. Πώς θα μπορέσει να επιβιώσει με την άρνηση του αυτονόητου σε κάθε τι που σχετίζεται με την πανεπιστημιακή διδασκαλία. Το λογικό είναι κάποια στιγμή να απαυδήσει, να τα βροντήξει και να φύγει.
Γιατί αυτό που περιμένουμε δεν είναι να αλλάξουν τα διοικητικά συμβούλια, αλλά να αλλάξουν τα πανεπιστήμια. Και αναρωτιέται κανείς πώς μπορεί να γίνει αυτό με τις νοοτροπίες και τις πρακτικές που έχουν επικρατήσει. Αρκεί ένας νόμος; Αρκεί ένας νόμος για να πάψουν για παράδειγμα να γίνονται καταλήψεις κάθε τρεις και λίγο; Θα επανέλθει το ακαδημαϊκό αυτονόητο - κατ' αρχάς να μπορούν δηλαδή οι φοιτητές να παρακολουθούν κανονικά τα μαθήματά τους;
Και δεν είναι μόνο οι καταλήψεις. Το ακαδημαϊκό αυτονόητο προϋποθέτει και ακαδημαϊκή πειθαρχία. Σήμερα στις περισσότερες σχολές μπορεί ένας φοιτητής να μην έχει περάσει τις εξετάσεις π.χ. για την Αλγεβρα 1, αλλά να παρακολουθεί κανονικά το μάθημα Αλγεβρα 2. Και μπορεί να γράφεται στο επόμενο έτος κανονικά χωρίς να έχει περάσει τα μαθήματα του προηγούμενου. Αυτό δεν συμβαίνει σε κανένα σοβαρό πανεπιστήμιο στον κόσμο.
Τι σημαίνει; Οτι σε κάθε έτος συσσωρεύονται οι κομμένοι των προηγούμενων ετών - ιδίως αν ο καθηγητής έχει την τρελή ιδέα να μην κάνει εκπτώσεις στη γνώση. Ερχεται λοιπόν η στιγμή που βρίσκεται αντιμέτωπος με μερικές χιλιάδες γραπτά και αναγκάζεται να καταφύγει στο περίφημο δημοκρατικό πέντε. Να τους περάσει δηλαδή όλους.
Με τον νέο νόμο κάθε σχολή θα μπορεί να θεσπίζει τους όρους και τις προϋποθέσεις για την ακαδημαϊκή εξέλιξη των φοιτητών. Και μάλιστα χωρίς την εκβιαστική παρουσία των φοιτητικών παρατάξεων. Θα έχουν το κουράγιο να το κάνουν και να ρισκάρουν τη σύγκρουση; Μετά την τελευταία της περιπέτεια η κ. Διακουλάκη εντυπωσιάστηκε από τα μηνύματα αλληλεγγύης που έλαβε από τους συναδέλφους της, σε βαθμό που σημείωσε σε επιστολή της ότι «κάτι αλλάζει».
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία για αυτό. Η πλειονότητα ανήκει στις δυνάμεις της λογικής. Αλλά δεν αρκεί. Θα χρειαστεί να δώσουν σκληρό αγώνα για να θεσμοθετήσουν τα αυτονόητα. Η ελπίδα είναι ότι κάποιοι, κάποιες σχολές θα αποτελέσουν την πρωτοπορία κι όσοι μείνουν πίσω θα αναγκαστούν να ακολουθήσουν.
Μακάρι. Μακάρι να έχουν το κουράγιο. Γιατί και στα πανεπιστήμια θα χρειαστεί μαραθώνιος!

17/12/12