Η ΜΕΣΑΙΑ ΤΑΞΗ ΣΤΟ ΣΤΟΧΑΣΤΡΟ;

Τα στοιχεία είναι καταθλιπτικά. Στην Ελλάδα το 31% του πληθυσμού βρίσκεται στα όρια της φτώχειας. Ακόμα χειρότερα, το 15% στερούνται και τα στοιχειώδη μέσα διαβίωσης. Δεν συζητάμε γι' αυτούς ωστόσο, αλλά για τη «μεσαία τάξη», για το αν θα τεθούν δημόσιοι υπάλληλοι σε καθεστώς διαθεσιμότητας και αν ο ανώτατος φορολογικός συντελεστής θα ξεκινά από τις 25.000 ευρώ ή όχι.
Η φτώχεια, βέβαια, έχει όνομα: ανεργία. Και συνεπάγεται ελλείψεις στα βασικά. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορούν να τρώνε κρέας ή ψάρι κάθε δύο ημέρες, δεν μπορούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς τους. Για διακοπές ούτε συζήτηση. Την ώρα, όμως, που οι άνεργοι πλησιάζουν το ενάμισι εκατομμύριο, ούτε διακόσιες χιλιάδες δεν λαμβάνουν το προβλεπόμενο επίδομα.
Αν μπορούσαμε να κάνουμε έναν σοβαρό και ειλικρινή διάλογο ως κοινωνία, το θέμα που θα έπρεπε να συζητάμε είναι πού θα βρούμε χρήματα για τη στοιχειώδη κοινωνική αλληλεγγύη που οφείλουμε στους ανέργους.
Στο νομοσχέδιο που εισηγήθηκε το υπουργείο Οικονομικών, πέρα από τις ελαφρύνσεις για τα χαμηλά εισοδήματα, υπάρχει και μια ενδιαφέρουσα καινοτομία. Το αφορολόγητο για τα παιδιά καταργείται και αντικαθίσταται από ένα επίδομα, το οποίο θα χορηγείται με εισοδηματικά κριτήρια, θα δίνεται ωστόσο από το πρώτο παιδί - σήμερα επίδομα λαμβάνουν όσοι έχουν τρία ή περισσότερα παιδιά.
Η λογική είναι απλή. Ενας φτωχός φορολογούμενος δεν κερδίζει τίποτα από τις φορολογικές απαλλαγές, μια και το εισόδημά του είναι μικρότερο από το αφορολόγητο όριο. Μια οικογένεια με 6.000 ευρώ εισόδημα και δύο παιδιά, αν και προφανώς ήταν κάτω από το όριο της φτώχειας, δεν είχε την παραμικρή βοήθεια.
Με το νέο σύστημα οι οικογένειες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα φτώχειας θα έχουν και τη μεγαλύτερη ενίσχυση. Για παράδειγμα, μια οικογένεια με εισόδημα 10.000 ευρώ και δύο παιδιά με τη νέα φορολογική κλίμακα και το επίδομα θα έχει μια βελτίωση κοντά στα 1.000 ευρώ. Σαν να έχει πάρει δηλαδή αύξηση 10% στο διαθέσιμο εισόδημά της.
Οπως υποστήριξε ο γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου, το 70% των φορολογουμένων θα βγει κερδισμένο. Αυτοί που θα κληθούν να πληρώσουν περισσότερο είναι όσοι παίρνουν πάνω από 24.000 ευρώ αλλά και οι πολύτεκνοι.
Αυτό το τελευταίο αποσύρεται: αποδείχθηκε ότι δεν μπορεί να υποστηριχθεί, καθώς αποτελεί μια αντιστροφή των πολιτικών όλων των τελευταίων ετών. Για να εξαιρεθούν, ωστόσο, ο κ. Στουρνάρας ζήτησε τα περίφημα «ισοδύναμα», μια και από τη φορολογία προσδοκά επιπλέον έσοδα περίπου δυόμισι δισεκατομμυρίων. Το ερώτημα, λοιπόν, τίθεται εκ νέου: πού θα βρεθούν τα χρήματα;
Η πρώτη και προφανής απάντηση είναι από τους φοροφυγάδες. Η ιδανική φορολογική μεταρρύθμιση είναι πράγματι αυτή με την οποία, όπως είπε και ο κ. Κουβέλης, θα πληρώνουμε λιγότερα και θα αποφέρει περισσότερα έσοδα στο κράτος. Είναι όμως και ρεαλιστική;
Στα χαρτιά σίγουρα ναι. Αυτή τη στιγμή το συνολικό εισόδημα στην Ελλάδα φτάνει τα 100 δισεκατομμύρια. Το 70 δισεκατομμύρια δεν δίνουν καθόλου φόρο, καθώς οι σχετικές δηλώσεις είναι κάτω από το αφορολόγητο όριο. Από τα υπόλοιπα 30 δισεκατομμύρια πληρώνουμε φόρους της τάξεως των 9 δισεκατομμυρίων, περίπου δηλαδή το 30%. Αν συλληφθεί φορολογητέο εισόδημα 20 δισεκατομμυρίων, με φορολογική επιβάρυνση 24% βρέθηκαν τα τρία δισεκατομμύρια χωρίς κανέναν επιπλέον φόρο!
Η νομοθεσία σε μεγάλο βαθμό υπάρχει. Η Εφορία μπορεί πια να κάνει όσες διασταυρώσεις θέλει - ακόμα και με τις καταθέσεις που έως πρόσφατα καλύπτονταν από φορολογικό απόρρητο! Για να αποδώσει, όμως, θα χρειαστεί μια μικρή επανάσταση τόσο στη διοίκηση όσο και στη Δικαιοσύνη. Κι αυτό, όσο και αν μας ενοχλεί, θα πάρει χρόνο. Αλλωστε η τρόικα δεν τρώει άλλες υποσχέσεις: πιάστε τα και μετά τα επιστρέφετε στους φορολογούμενους, είναι αυτό που συμφωνήθηκε. Πού θα βρεθούν τα χρήματα, λοιπόν;
Η δεύτερη προφανής απάντηση είναι βέβαια να πληρώσουν οι πλούσιοι. Θα μπορούσε πράγματι να αυξηθούν ορισμένοι φορολογικοί συντελεστές για τα υψηλά εισοδήματα. Κι ακόμα να φορολογηθούν με ενιαίο συντελεστή -σαν κανονικό εισόδημα δηλαδή- όλα τα εισοδήματα και τα κέρδη, όπως προτείνει η ΔΗΜΑΡ. Τι θα αποδώσουν, όμως, τέτοια μέτρα; Στην Εφορία σήμερα πάνω από 100.000 ευρώ δηλώνει μόλις το 1% των φορολογουμένων. Οσο για τα κέρδη, απλώς δεν υπάρχουν. Ενίσχυση θέλουν οι περισσότερες επιχειρήσεις, όχι νέους φόρους.
Η τρίτη απάντηση θα ήταν να φορολογηθεί ο πλούτος. Η λύση αυτή έχει πλεονεκτήματα, μπορεί να κρύβει ωστόσο και μεγάλες αδικίες. Σε ακραίες συνθήκες, όπως οι σημερινές, μια πιο δραστική ανακατανομή είναι σίγουρα αναγκαία. Οταν ο πλούτος όμως δεν συνοδεύεται από εισοδήματα, τι θα φορολογήσει κανείς; Τα ντουβάρια ή μήπως τις καταθέσεις που προσπαθούμε να προσελκύσουμε ξανά στη χώρα;
Που σημαίνει ότι επιστρέφουμε στη μεσαία τάξη. Μπορεί ο πρωθυπουργός να διακηρύσσει ότι στηρίζει τη μεσαία τάξη, μπορεί όλα τα κόμματα να λένε το ίδιο, μην έχουμε ωστόσο την παραμικρή αμφιβολία: η μεσαία τάξη θα κληθεί και πάλι να βγάλει τα κάστανα από τη φωτιά.
Αυτό, άλλωστε, συμβαίνει και σε όλη την Ευρώπη - στις χώρες τουλάχιστον που αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Ετσι στην Ελλάδα και για εισόδημα 27.000 ευρώ η φορολογική επιβάρυνση με την παλιά κλίμακα ήταν κοντά στα 4.200 ευρώ και με τη νέα θα πάει στα 4.500 ευρώ. Στην Ισπανία, όμως, είναι περίπου 5.300 ευρώ και στην Ιταλία πάνω από 6.000 ευρώ. Οσο για το Βέλγιο, ο συντελεστής 45% ξεκινά κάτω από τις 20.000 ευρώ! Αντιθέτως, στις χώρες των τριών «Α», στη Γαλλία και τη Γερμανία, ο φόρος που πληρώνουν είναι κάτω από τις 3.000 ευρώ!
Ο κ. Στουρνάρας φέρεται ότι είχε πει πριν από λίγο καιρό ότι η συμφωνία για τη δόση είναι η τελευταία ευκαιρία για να σωθεί το αστικό καθεστώς στην Ελλάδα. Ισως να είναι και η τελευταία φορά που η μεσαία τάξη είναι διατεθειμένη να πληρώσει για να το σώσει!

ΕΘΝΟΣ 9/12/12